معاون فرهنگی وزیر ارشاد تابوی عذرخواهی را شکست و پذیرای غُر دلواپسان شد
دین آنلاین، روزنامه های «فرهیختگان» و «شرق» را با این عناوین اقتباسی مرور کرده است: «پیاده کردن الگوهای اصیل در جامعه تنها با “گفتن” امکان‌پذیر نیست»، «اندیشه‌ها، مفاهیم و نظریه‌های علوم اجتماعی غرب، ظاهری جهانشمول و فراتاریخی دارند و باید در برابر آنها هوشیار بود»، «پخش برنامه‌های بی‌اثر و خنثی از افراد معروف، حاصل ترس برنامه سازان و مدیران سیما است»، «فیلسوف کسی است که در اندیشه‌ها اندیشه کند»، «سه سال پژوهش برای “فلسفه تعلیم و تربیت مشاء”»، «فیدل و رائول، پاپ ها را دوست دارند»، «اهل فرهنگ در یک دهه اخیر عملا جزء حذف‌شدگان بودند»، «اسلام از مذاکره دلِ خوشی ندارد/مشایی می توانست ضامن حرکت قطار انقلاب شود»، «مشکلات مهمی در زمینه فرهنگی و اخلاقی داریم که نتوانستیم آن را حل کنیم»، «وقتی پای امنیت ملی- عربی در میان باشد، حرفی با تهران نداریم»، «خاطراتی از روزهای حلوا حلوا شدن آن رفته‌مرد»، «در وزارت فرهنگ عراق چیزی به نام ممیزی کتاب و توقیف رسانه ها وجود ندارد»، «آیا ذبح اسلامی عامل امنیت غذایی و سالم بودن آن است؟» و «ااز تعطیلی غرفه به خاطر دادگاه ویژه روحانیت تا سلب حق شرکت برخی منتشرکنندگان کتاب در نمایشگاه سال آینده»
پیاده کردن الگوهای اصیل در جامعه تنها با "گفتن" امکان‌پذیر نیست
روزنامه فرهیختگان در صفحه اول، پیام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به همایش سبک زندگی حضرت معصومه(س) را منعکس ساخته و «برگزاری برنامه‌های فرهنگی»، «سمینارها و همایش‌های علمی و تخصصی» و «معرفی شخصیت‌های برجسته و بزرگان دینی» را جزو عوامل فراگیر شدن الگوهای پسندیده و آسمانی دانسته است.
فرهیختگان از قول "حمید میرزاده" آورده است: «در دنیای پرهیاهوی امروز که هجمه‌های متعدد فرهنگی علیه جمهوری اسلامی ایران از طالبان و داعش گرفته تا صهیونیسم و استکبار جهانی درصدد کمرنگ کردن آثار فراگیر معنوی این انقلاب شکوهمند هستند، بر اساس رهنمود مقام معظم رهبری ترویج فرهنگ اسلام واقعی و سیره ائمه‌اطهار(ع) می‌تواند بهترین راهکار برای مقابله با جنگ نرم دشمنان باشد. پرداختن به شیوه‌هایی که برای تربیت افراد در گفتار و رفتار ائمه‌اطهار دیده می‌شود، ضروری بوده و بهترین راه هدایت آحاد جامعه علی‌الخصوص جوانان است…. تربیت اسلامی از اساسی‌ترین بخش‌های معارف اسلامی و مهم‌ترین وظیفه اولیای الهی است و بهترین روش‌های تربیتی نیز در سیره پیشوایان ما یافت می‌شود. از این رو پرداختن به شیوه‌هایی که برای تربیت افراد در گفتار و رفتار ائمه‌اطهار دیده می‌شود، ضروری بوده و بهترین راه هدایت آحاد جامعه علی‌الخصوص جوانان است و بر همه ماست در عرصه الگودهی به افراد جامعه به‌ویژه جوانان و قشر دانشگاهی کوشا باشیم.»
فرهیختگان همچنین نوشته است: «با وجود این، پیاده کردن الگوهای اصیل در سطح جامعه تنها با «گفتن» امکان‌پذیر نیست لذا باید تلاش نماییم تا در سطح جامعه خصوصا جامعه دانشگاهی کشور که میزبان جوانان این مرز و بوم است با برگزاری برنامه‌های فرهنگی و حمایت از خلق آثار هنری، زمینه‌سازی برای تحقیق و ارائه مقالات پژوهشی، برگزاری سمینارها و همایش‌های علمی و تخصصی و معرفی شخصیت‌های برجسته و بزرگان دینی؛ به فراگیر شدن این الگوهای پسندیده و آسمانی یاری رسانیم. با این مقدمه به یقین می‌توان اذعان داشت درک ابعاد وجودی حضرت معصومه(س) و رسیدن به جایگاه معنوی آن حضرت، ضرورت تعیین راهکارهایی را برای پیاده کردن ابعاد شخصیتی ایشان در جامعه مشخص می‌سازد تا بانوان و به ویژه دختران ما، با الگوبرداری از آن کریمه اهل بیت(ع)، مظهر پاکدامنی، عفاف و تقوا باشند. این بانوی مکرم و والامقام دنیای اسلام، الگوی بزرگی در زهد، پاکدامنی، تقوا، علم و معرفت است و دختران و زنان مسلمان می‌توانند در الگوپذیری از این شخصیت بزرگ، به سوی تکامل، تعالی و پیشرفت روزافزون گام بردارند. درک ابعاد وجودی حضرت معصومه(س) و رسیدن به جایگاه معنوی آن حضرت، ضرورت تعیین راهکارهایی را برای پیاده کردن ابعاد شخصیتی ایشان در جامعه مشخص می‌سازد.»
اندیشه‌ها، مفاهیم و نظریه‌های علوم اجتماعی غرب، ظاهری جهانشمول و فراتاریخی دارند و باید در برابر آنها هوشیار بود/ دل‌سپردگان عقلانیت جدید و بی‌اعتبار‌کنندگان اندیشه‌های بومی‌گرایی، چندان موفق نبوده اند
فرهیختگان در صفحه ۷ یادداشت «ما و راه بومی‌گرایی» به قلم دکتر بیژن عبدالکریمی، استاد دانشگاه را منتشر ساخته و طی آن، نگاهی به سنت بومی‌سازی در ایران داشته است. در بخش هایی از این یادداشت آمده است: «بومی‌گرایی در جوامعی بروز می‌کند که از یک سنت و سابقه فرهنگی، دینی و تمدنی نیرومند برخوردارند، اما خود همین برخورداری و حضور ذهنیت تاریخی انباشته‌شده و تلاش به‌منظور فهم همه پدیدارهای از اساس تحول‌یافته جهان معاصر در چارچوب همان ذهنیت تاریخی پیشین می‌تواند به نوعی احساس نوستالژی نسبت به جهان معاصر و نیز اتوپیاگرایی و آرزوی بازگشت به گذشته و تمدن طلایی پیشین و تمنای ایجاد تمدن و مدینه فاضله‌ای جدید و به تعبیر دیگر، به اسارت در همان ذهنیت تاریخی و نوعی بیگانگی از جهان عینی و ناتوانی در درک واقعیت‌های شتابان و صیرورت‌پذیر شود…. بومی‌گرایان به ما تذکار می‌دهند که باید در برابر اندیشه‌ها، مفاهیم و نظریه‌های علوم اجتماعی غرب، که ظاهری جهانشمول و فراتاریخی به آنها داده شده، هوشیار بود و اوصاف غیرعلمی را از اوصاف علمی این نظریه‌ها متمایز ساخت. تلاش‌های نظری بومی‌گرایان که در جهت محدودکردن و از مرکزیت انداختن شیوه‌های علوم انسانی و تفکر غربی صورت گرفته است فوق‌العاده مهم و در بسط خود تفکر و علوم انسانی غربی و ظهور جریانات پدیدارشناختی، هرمنوتیکی، درک تاریخی و پاردایمیک از سرشت علوم جدید، اندیشه‌های نسبیت‌اندیشانه پست‌مدرن و نفی مطلق و فراروایت بودن هرگونه نظام معرفتی ازجمله نظام علمی جدید و… موثر بوده‌اند، و دل‌سپردگان و شیفتگان عقلانیت جدید براساس دیدگاه‌های سیانتیستی و پوزیتیویستی، که به تقبیح، طعنه یا سرزنش در جهت بی‌اعتبار‌کردن اندیشه‌های بومی‌گرایی پرداخته‌اند، چندان نتوانسته‌اند موثر باشند…. از گفتمان بومی‌گرایی تا آنجا که در طلب بازگشت به هویتی است که گوهر آن، بر اثر هجوم «غرب» پوشیده مانده و دچار تباهی شده است و تا آنجا که می‌کوشد در برابر سیل بی‌امان حرکت غرب، به سوی خود بازگشته، خویشتن را به‌عنوان «شرق» ببیند و بپذیرد، می‌توان دفاع کرد. غرب از مجرای پژوهش در تاریخ جهانی و از طریق شرق‌شناسی خویش و به‌واسطه تعیین جایگاه تاریخی‌ـ‌جغرافیایی انسان شرقی، شرق را همچون ابژه‌ای در برابر سوژه غربی قرار داد و در این باره سوژه – ابژه، لاجرم به چیرگی انسان غربی بر ساختار ذهن انسان شرقی و سپس تمامی لایه‌های ساختاری حیات جوامع شرقی منجر شد.
روزنامه های فرهیختگان و شرق در شماره امروز، در حالی خبر از بستری شدن محمدعلی سپانلو و عرضه کتب جدید و قدیم وی در نمایشگاه کتاب داده‌اند که بعد از چاپ روزنامه، خبر درگذشت وی منتشر شده است. درگذشت "شاعر تهران" که عضوی فرهیخته از کانون نویسندگان بود.
برنامه معرفت تماما یک شوی تلویزیونی بسیار شکیل از هیچ است/پخش برنامه‌های بی‌اثر و خنثی از افراد معروف، حاصل ترس برنامه سازان و مدیران سیما است
روزنامه فرهیختگان در صفحه اندیشه، با نگاهی انتقادی به برنامه تلویزیونی معرفت ذیل عنوان «فلسفه در بن‌بست» نوشته است: «برنامه معرفت برای بنده کاملاً بداهه است.» این جمله را یکی از معروف‌ترین شخصیت‌ها و چهره‌های فلسفی ایران درباره یک ساعت برنامه اندیشه‌محور که از صدا و سیما بخش می‌شود، می‌گوید. معرفت، تنها برنامه تلویزیونی است که با محوریت اندیشه هر هفته به طور منظم از شبکه چهار تلویزیون ایران پخش می‌شود. مجری این برنامه اسماعیل منصوری‌لاریجانی است و میهمان ثابت برنامه هم "غلامحسین ابراهیمی‌دینانی" است. این مجموعه که به عنوان یک برنامه گفت‌وگومحور طراحی شده چند سالی است از آنتن شبکه ملی صداوسیما پخش می‌شود و به گفته صداوسیما یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های صداوسیما در مدت پخشش بوده است.
شوهای تلویزیونی بسیار شکیل از هیچ
"زهرا سلیمانی‌اقدم" در ادامه این گزارش نوشته است: «با وقوع انقلاب اسلامی و حضور گروه‌های متفاوت از دگراندیشان در فضای اجتماعی، انجام مباحثات علمی و گفت‌وگو و میزگردهای اندیشه‌ای در شبکه‌های تلویزیونی ایده‌ای بود که با استقبال بسیاری مواجه شد. از آن دوره به بعد می‌توان گفت آن شفافیت و صراحت موجود در چنین برنامه‌هایی به نوعی برنامه‌های مونولوگ‌محور و بی‌مخاطب تبدیل شده است. اندیشه‌ای که از نوعی دیالوگ و پرسش و پاسخ‌های صریح و شفاف آغاز می‌شد، درنهایت به تکه‌پاره کردن تعارف و دهن‌به‌دهن شدن‌های سطحی در برنامه‌های تلویزیونی فروکاسته است.
برنامه معرفت را نمونه بسیار خوبی از این دست برنامه‌ها می‌توان به‌شمار آورد که تماما یک شوی تلویزیونی بسیار شکیل را از هیچ ارائه می‌دهد. "ابراهیمی‌دینانی" اندیشمندی است که به اندازه کافی بین مردم و حتی شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور شناخته شده است و می‌تواند آبشخور رهیافت‌های مناسبی برای نادانسته‌های بسیار به خصوص در اندیشه اسلامی و فلسفه باشد. «فلسفه دانشی است که از پیدایش تا به امروز خط مشی تمام رهیافت‌های علمی و دینی بشر بوده است، چنانچه "سیدیحیی یثربی" استادتمام رشته فلسفه و کلام اسلامی در دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر حوزه فلسفه و عرفان می‌گوید: «فلسفه یک نگرش بنیادین و فراگیری است که می‌تواند راهگشا باشد و راه‌حل مناسبی برای بسیاری از مشکلات فراهم آورد. فلسفه در طول تاریخ راهگشای علوم و دانش‌های بسیاری بوده است. اگر تاریخ تمدن‌ها را بخوانید خواهید دید پیشاپیش هر علمی، فلسفه قرار داشته و دارد و راهگشای تمدن، مدنیت، فرهنگ، علوم سیاسی و حتی دموکراسی بوده است که امروزه سنگ آن را به سینه می‌زنیم.» اما بهره‌گیری نامناسب از چهره‌های مطرح علمی و فرهنگی کشور این روزها به یکی از هنرهای صداوسیما تبدیل شده است و اظهارنظر‌های عجیب و غریب چهره‌های ناآشنا و غیرمتخصص درباره فلسفه نیز یک سیستم رایج بین محافل شده است و از فلسفه به عنوان ابزاری برای مطرح‌شدن بهره می‌برند.
جایگاه مرشدها و بچه‌مرشدها در فلسفه‌ورزی
نحوه برخورد ما با فلسفه و فلسفه‌ورزی حرکت به سمت عقب است و از اندیشه‌ورزی به عنوان یک در پشتی برای فرار از واقعیت‌ها استفاده می‌کنیم، از این‌رو می‌توان حاصل و ثمره فلسفه‌ورزی در این چندین سال را هیچ دانست. «ما نتوانستیم فلسفه به‌روز داشته باشیم و آن را کارآمد کنیم». یثربی با اقرار به این مساله عدم بهره‌مندی صداوسیما از فضائل فلسفه را در مساله مدیریت این سازمان می‌داند و ترس آنها از برگزاری چنین برنامه‌هایی: «آنها هراس دارند که نکند حرفی بزنند که رقیبان آنها در سازمان از آن سوءاستفاده کنند و به سرعت جای آنها را بگیرند. از این‌رو پخش برنامه‌های بی‌اثر و خنثی از افراد معروف حاصل این ترس است. آنها می‌ترسند سراغ طرح مسائل روز بروند چراکه یک وقت ممکن است آتویی دست کسی بدهند و حاصل این ترس اجرای برنامه‌های بی‌فایده و خنثی است.» بارها شاهد بحث بر سر این بوده‌ایم که عقل اول در جایگاه بالاتری نسبت به عقل دوم قرار دارد، وجود اصیل است یا ماهیت، مباحث بسیار انتزاعی، خنثی و بی‌اثر در فضای اندیشه‌ورزی کنونی که چندین سال است مدام در حال تکرارشدن هستند.
اما واقعا ظرفیت فلسفه‌ورزی تا به این اندازه است. تنها با قیاس مباحثات فلسفی در فضای علمی دنیا می‌توان پی برد که اندیشه‌ورزی یک وجه و نقش قدرتمندی هم دارد که هیچ‌گاه آن را نمی‌توان حذف کرد اما چرا صدا و سیمای ما باید یک ساعت از وقت و هزینه بسیاری را صرف یک گفت‌وگوی نمایشی بین مرشدها و بچه‌مرشدها کند که هیچ ارتباطی با جامعه روز خود ندارد؟ یثربی در گفت‌وگو با فرهیختگان می‌افزاید: «صدا و سیما فقط این برنامه‌ها را می‌گذارد تا آنتن را پر کند با محتواهایی که هیچ ایرادی نتوان به آن وارد کرد تا نکند یک وقت جایگاه مدیران آن به خطر افتد. کارشناس دعوت‌شده مانند مرشد مباحث خنثی را مطرح می‌کند و مجری برنامه مانند بچه‌مرشد به تعریف از او می‌پردازد.» یثربی با این مثال مدعی است اگر یک بار به جای میهمان چنین برنامه‌هایی دعوت شود به راحتی به همه نشان خواهد داد که تا چه اندازه محتوای این برنامه‌ها پوچ است.
محافظه‌کاری به ضرر عقلانیت است
استفاده از کلمات ثقیل و غیرعام فهم و طرح مسائل پیچیده، عدم‌مشخص بودن محورهای بحث و مسائل مطرح‌شده با جزئیات و همچنین عدم امکان طرح پرسش‌های مناسب و ایجاد فضای چالشی از دیگر مشکلات برنامه‌هایی چون «معرفت» است. یثربی فلسفه موثر را در گفت‌وگو می‌داند که با سیستم محافظه‌کارانه صدا و سیما جور درنمی‌آید. وی استفاده از کلمات و جملات ثقیل و طرح موضوعات سنگین و غیرکارآمد در فلسفه را یکی از ویژگی‌های برنامه‌های تلویزیونی می‌داند و معتقد است برای کسانی جذاب است که موضوعات غیرقابل فهم و مسائلی که از درک آن عاجزند، همیشه برایشان جذاب بوده است و پیشنهاد می‌دهد «چرا ما نمی‌توانیم برنامه‌ای در نقد چنین برنامه‌هایی داشته باشیم؟ چرا وقت هدر می‌دهیم و فرصت‌ها را می‌سوزانیم؟ چرا جامعه را دچار ایست ذهنی کرده‌ایم؟ نبود اندیشه‌ورزی درست در جامعه باعث خواهد شد فضا برای خرافات و عرفان‌های قلابی باز شود. آموزش اندیشه‌ورزی درست جامعه را آگاه می‌کند و شاید کسانی که این امکان را فراهم نمی‌کنند از جامعه آگاه هراس دارند. یکی از مهم‌ترین رسالت‌های فلسفه افزودن به عقلانیت است که متاسفانه ما از آن هیچ بهره‌ای نمی‌بریم.» خوش‌آمدن و استقبال از چنین مباحثات سنگین و غیرعام فهمی با موضوعات عتیقه و دور از دسترس و غیرکارآمد در تلویزیون مانند ماجرای فردی است که از منبر رفتن فردی بسیار تعریف می‌کرد و وقتی از او می‌پرسند چرا و مگر چه گفت که تو را مجذوب کرد؟ طرف می‌گوید من نمی‌دانم چون به زبان دیگری صحبت می‌کرد.
این حکایت را همه بارها تجربه کرده‌ایم و می‌دانیم که آنچه فهمش برای عموم سخت‌تر باشد، جذابیتش بیشتر می‌شود. اما در تاریخ اندیشه‌ورزی جهان گفتارها، گفت‌وگوها و نشست و میزگردهای بسیاری از بزرگان اندیشه جهان در فضا و رسانه‌های عمومی منتشر شده که هنوز موجود یا مکتوب هستند و با نگاهی به آنها می‌توان فهمید در عین سادگی بیان درخور مهم‌ترین مسائل روز بشر، جامعه و جهان بوده‌اند.»
فیلسوف کسی است که در اندیشه‌ها اندیشه کند/سخنانم در همه قسمت های برنامه معرفت، بداهه و بدون برنامه‌ریزی قبلی است
روزنامه فرهیختگان در مطلب دیگری در خصوص برنامه تلویزیونی «معرفت»، از قول "ابراهیمی‌دینانی" نوشته است: «این برنامه کاملا بدون برنامه‌ریزی برای بنده است»
در این مطلب، به ضبط قسمت اخیر برنامه «معرفت» در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران با حضور "غلامحسین ابراهیمی‌دینانی"، "اسماعیل منصوری‌لاریجانی" و "مهدی فضایلی"، مدیرعامل انتشارات سروش و رونمایی از کتاب «معرفت» پرداخته شده است. همچنین از فی‌البداهه بودن سخنان دینانی در طول تولید این سری برنامه و تسلط وی سخن به میان آمده است. این استاد فلسفه در این خصوص گفته است: «زمانی که برای حضور در استودیوی معرفت می‌روم، جناب لاریجانی آنجا حضور دارند، یک چای می‌نوشیم و درباره موضوع برنامه صحبت می‌کنیم، بنابراین برنامه کاملا بداهه و بدون برنامه‌ریزی برای بنده است.»
فرهیختگان در ادامه نوشته است: «ابراهیمی‌دینانی در پاسخ به این سوال که مفهوم عنوان برنامه معرفت چیست، گفت: «نام این برنامه را بنده انتخاب نکرده‌ام اما براساس «الاسماء تنزل من السماء» این نام خیلی مناسب است چراکه اهمیت برنامه معرفت زیاد است.» منصوری‌لاریجانی نیز در پاسخ به اینکه نحوه اجرا و پاسخ به پرسش‌ها در برنامه معرفت به چه صورت است، توضیح داد: «یکی از ویژگی‌های آقای دینانی این است که با وجود اینکه در مرز ۸۰ سالگی است ذهن ایشان پویا و جوان است. خودشان یک مرتبه گفتند که فیلسوف کسی است که در اندیشه‌ها اندیشه کند. ایشان خود همین کار را می‌کنند. صداقت و صراحت ایشان، همچنین اینکه اهل مماشات هستند و آداب نقد را باید از ایشان یاد گرفت.»
همچنین مهدی فضایلی در این برنامه عنوان کرده که «بسیاری از مردم علاوه‌بر تماشای برنامه‌های اندیشه‌ای صدا و سیما تمایل به انتشار آثار این برنامه‌ها هم دارند، لذا یک خط تولیدی به نام «کتاب رسانه» در انتشارات سروش راه‌اندازی کردیم که تاکنون عناوین متعددی را از جمله درس‌گفتارهای آیتالله محمد شجاعی و برنامه معرفت پوشش داده است.»
فرهیختگان در ستون «خبرنامه» صفحه اندیشه به سه خبر کوتاه پرداخته است:
– « نسبیگرایی اخلاقی و رواداری اجتماعی
بیست و چهارمین نشست از سلسله نشست‌های پژوهشکده مطالعات فرهنگی روایت با موضوع «نسبیگرایی اخلاقی و رواداری اجتماعی» با سخنرانی حسین شیخ‌رضایی، عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران سه‌شنبه ۲۲ اردیبهشت ساعت ۱۷ در محل پژوهشکده برگزار می‌شود. در این سخنرانی شیخ‌رضایی در پی آن است که نسبت میان نسبیگرایی اخلاقی و رواداری اجتماعی را بررسی کند و به این مطلب بپردازد که تا چه حد پایبندی به رواداری اجتماعی نیازمند پذیرش نسبیگرایی اخلاقی است. این نشست در پژوهشکده مطالعات فرهنگی روایت واقع در میدان انقلاب اسلامی، ابتدای خیابان کارگر شمالی، کوچه ادوارد براون، پلاک ۱۲ برگزار می‌شود.
-نگاه نبوی (ص) منتشر شد
مجموعه کتاب‌هایی از «نگاه نبوی(ص)» با همکاری مرکز پژوهش‌های جوان و نشر معارف منتشر شد. این طرح در قالب ۲۳ دفتر با عناوین «معنا و هدف زندگی»، «فلسفه اخلاق»، «سیمای انسان»، «پندهای عرفانی»، «عشق و محبت»، «اخلاص»، «خانواده»، «رفاه گستری»، «بیداری»، «مسجد»، «شادمانی»، «شعر و شاعری»، «اقتصاد»، «حقوق مردم در حکومت»، «مدارا و خشونت»، «حکومت»، «رفتار با مخالفان»، «مدیریت فرهنگی»، «جنگ»، «تمدن»، «اهل کتاب»، «زنان» و «دیپلماسی و رفتار سیاسی» تنظیم و منتشر شد.
– همایش هزاره سیدمرتضی
کنگره و همایش بزرگداشت «هزاره سیدمرتضی» از سوی گروه فقه و نظام‌سازی موسسه اشراق حکمت اسلامی و با موضوعیت بازخوانی روش آرای سیدمرتضی و شیخ‌طوسی برگزار می‌شود. در این نشست علمی احمد عابدی و احمد مبلغی به سخنرانی میپردازند و به‌ویژه آرای فقهی این عالم برجسته شیعه بررسی خواهد شد. این همایش چهارشنبه ۲۳ اردیبهشت از ساعت ۱۰ صبح در مدرسه علمیه معصومیه واقع در ابتدای بلوار امین قم برگزار می‌شود. کنگره دیگری نیز با عنوان «هزاره سیدمرتضی» از سوی موسسه دارالحدیث در حال برنامه‌ریزی است که زمستان امسال برگزار خواهد شد.»
سه سال پژوهش برای "فلسفه تعلیم و تربیت مشاء"
در این صفحه همچنین کتاب «فلسفه تعلیم و تربیت مشاء» به این بیان معرفی شده است: «این کتاب اثری از گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه است که توسط محمد داودی استادیار گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به رشته تحریر درآمده و مشتمل بر پنج فصل است که فصل اول آن به مبانی معرفت‌شناختی مشاء، فصل دوم به مبانی مابعدالطبیعی مشاء و فصل سوم به مبانی انسان‌شناختی مشاء اختصاص یافته است. فصل چهارم درباره مبانی اخلاق‌شناختی مشاء و فصل آخر درباره مبانی سیاسی اجتماعی مشاء است. کتاب حاضر جلد اول از مجموعه دو جلدی «فلسفه تعلیم و تربیت مشاء» و حاصل بیش از سه سال پژوهش است.»
فیدل و رائول، پاپ ها را دوست دارند
فرهیختگان در صفحه آخر به موضوع دیدار دوستانه رائول کاسترو در واتیکان پرداخته و به نقل از تایم آورده است: « این دیدار عجیب که یک ساعت طول کشید و بر اساس زمان متعارف دیدارهای پاپ، دیدار بلندمدتی محسوب می‌شد، در مورد نقش موثر پاپ در جهت بهبود روابط آمریکا و کوبا انجام گرفت. در این دیدار رائول کاسترو و پاپ فرانسیس آرژانتینی به زبان مادری خود، یعنی اسپانیایی صحبت کردند و در باب مسائل روز کوبا به گفت‌وگو پرداختند. کاسترو از پاپ به‌خاطر تسهیل روابط مجدد میان کوبا و آمریکا سپاسگزاری کرد.
رائول کاسترو، برادر فیدل کاسترو، رهبر انقلابی کوبا پس از ترک واتیکان صحبت‌های اغراق‌آمیزی درباره پاپ کرد. او گفت من تمام سخنرانی‌های پاپ را دنبال می‌کنم و اگر پاپ به همین مسیر ادامه دهد، دوباره به عبادت کردن خواهم پرداخت. اگر در ماه سپتامبر و در حین بازدید پاپ از کوبا، مراسمی برگزار شود، من در آن شرکت خواهم داشت.
سال ۱۹۹۶، رهبر سابق کوبا، فیدل کاسترو نیز ملاقاتی با پاپ ژان پل دوم در واتیکان داشت. سال ۲۰۱۲، پاپ بندیکت شانزدهم نیز با برگزاری مراسم عشای ربانی در میدان موسوم به «انقلاب» در شهر هاوانا، از دولت کوبا خواست که آزادی مذهبی را به‌طور کامل در این کشور برقرار کند و کلیسای کاتولیک را به رسمیت بشناسد. پاپ از نظام کمونیستی کوبا انتقاد کرده و گفته بود که این کشور به اصلاحات نیاز دارد. روابط دیپلماتیک ایالات متحده آمریکا و کوبا از سال ۱۹۶۱ یعنی دو سال بعد از به ثمر رسیدن انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹ میلادی و روی کار آمدن دولت کمونیستی فیدل کاسترو متوقف شده بود. با این حال بعد از گذشت تقریبا نیم‌قرن روابط خصم‌آمیز میان آمریکا و کوبا، رهبران این دو کشور در سال ۲۰۱۳ در جریان مراسم تدفین نلسون ماندلا به‌طور رسمی با یکدیگر ملاقات کردند. اکنون به نظر می‌رسد علاقه کاسترو به پاپ بیش از آنکه علاقه واقعی او به مذهب باشد، در نتیجه نقش موثر پاپ در جهت بهبود روابط میان آمریکا و کوباست.
در این شماره روزنامه فرهیختگان همچنین این مطالب منتشر شده است:
محمد محمدی‌گلپایگانی: رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه کتاب بازدید می‌کنند
روحانی: همه باید در برابر ویروس خشونت دست به دست هم دهیم
محسن رهامی: نهادها از دانشگاه حمایت کنند
رئیس سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی: ۷۰۰ متر برای غرفه دانشگاه آزاد اسلامی در نمایشگاه کتاب کم است
واکنش فرمانداری اصفهان به برگزار نشدن همایش «فتنه ۲۵ لوزان»؛ «مسجد به روی نمازگزاران باز بود»
«فرهنگستان مادر»؛ نگاهی به فعالیت فرهنگستان زبان و ادب فارسی
افزایش قیمت در بهشت‌زهرا
عباس عراقچی: صهیونیست‌ها و سعودی‌ها از مخالفان مذاکرات هستهای هستند
آب رفتن شاهان ضیافت اوباما
یادداشت « مصر و کمپانی نظامیان» به قلم حسین دهشیار، استاد دانشگاه
افزایش فشار برای عضویت یمن در شورای همکاری
اهل فرهنگ در یک دهه اخیر عملا جزء حذف‌شدگان بودند/دولت یازدهم هم به مطالبات به‌محاق‌رفته فرهنگ دوستان بی‌توجهی می کند
روزنامه شرق که تیتر اصلی خود را به رد دعوت رئیس‌جمهور آمریکا از پادشاه عربستان اختصاص داده و با عنوان «کینه عربی» از آن یاد کرده است، در یکی از یادداشت های صفحه اول با عنوان «ما یا آنها؟» به تقابل گروه‌های مختلف فرهنگی در جامعه پرداخته و نوشته است: «نمایشگاه کتاب مالامال از استعاره است: از یک‌سو رئیسش، سیدعباس صالحی، آن را بیماری بدحال توصیف می‌کند که جراحی عمیق هم قادر به درمانش نیست و از دیگرسو، رئیس اتحادیه ناشران عبارت «نفس‌تنگی» را برای توصیف حال آن به کار می‌برد و با بیان اینکه نَفَسِ نمایشگاه به شماره افتاده، می‌گوید: «این نمایشگاه حتی قابلیت آن را ندارد که از جمعیت مراجعه‌کننده‌اش بپرسیم به چه علتی به سمت آن سرازیر می‌شوند.» اما چرا مسئولان نمایشگاه کتاب تهران اینچنین به زبان ایما و اشاره و استعاره روی آورده‌اند؟ و آیا به‌کاربردن استعاره را در مورد رویدادی فرهنگی می‌توان دردنُمونی از وضعیت کلی فرهنگ در دولت یازدهم دانست؟ حقیقت آن است که این‌روزها بیش از هر زمان دیگری شاهد تقابل گروه‌های مختلف با یکدیگر در عرصه‌های گوناگون هستیم. در عرصه فرهنگ، این تقابل، نمودی جدی‌تر یافته و باعث صف‌بندی گروه‌هایی شده که هرکدام حقوق خود را مطالبه می‌کنند. آنچه در دو سال گذشته از عمر دولت یازدهم شاهد بوده‌ایم، بی‌توجهی به مطالبات به‌محاق‌رفته هنرمندان و اهل فرهنگی است که برای یک دهه، عملا، جزء حذف‌شدگان بودند. شاید یادآوری آن بخش از تجربه مثبت عقبه اصلاح‌طلبی در دهه ٧٠ شمسی که اتفاقا مربوط به فوران و گوناگونی و تضادهای مطالبات فرهنگی بود، به دولت مستقر، مفید باشد.»
"پرویز براتی" ادامه می دهد: «دولت اصلاحات خوب می‌دانست که در قبال مطالبات گاه متضاد، باید موضعی شفاف اتخاذ کند و فرهنگ عرصه‌ای نیست که بتوان در مورد آن مماشات و رضایت همه گروه‌ها را جلب کرد. مسلما، هرنوع گشایش و بازشدن فضای جامعه- که خواست جامعه شهری ایرانی است – با اعتراض گروه‌هایی همراه می‌شود که منافع خود را در این بین از دست خواهند داد. این طرفداری از جانب گروه‌های حامی دولت سیاستی بود که، از قضا، در دولت نهم و دهم و با روی‌گرداندن به سمتی دیگر نیز روی داد، اما در دولت یازدهم عملا شاهد سرریزشدن تقابل‌های موجود بین «ما» و «آنها» از حوزه فرهنگ و سیاست به حوزه‌های دیگری همچون سیاست خارجی و اقتصاد بوده‌ایم؛ تقابل‌هایی که شاید بتوان آنها را از دستور کار دولت حول یک دال گفتمانی به نام «اعتدال» خارج کرد؛ اما در واقعیت موجود اجتماعی و در صورت برآورده‌نشدن، منتج به نتایجی می‌شود که فروریختن بدنه اجتماعی دولت در انتخابات بعدی و قربانی‌شدن اعتدال فقط یکی از آنهاست. شاید رازورمز استعاره و ایهام را در زبان دولتمردان باید در این محمل جست‌وجو کرد.»
اسلام از مذاکره دلِ خوشی ندارد/مشایی می توانست ضامن حرکت قطار انقلاب شود
شرق در صفحه ۲ اشاره ای مختصری داشته به سخنان اخیر "حیدر مصلحی" و " بهمن شریف‌زاده " و از قول وزیر سابق اطلاعات نوشته است: «ما دلواپسیم زیرا مذاکرات از ابتدا در اسلام با پایه مناسبی بنا نگذاشته شده و این حقیقت به‌خوبی در تاریخ اسلام قابل مشاهده است. مذاکرات ١+۵ به مسائل هستهای محدود نمی‌شود. دشمن فتنه بزرگ‌تری از فتنه ٨٨ را برای ایران اسلامی برنامه‌ریزی کرده است.» همچنین حجت الاسلام شریف‌زاده گفته است: «در صورت تأیید صلاحیت نماینده احمدینژاد و پیروزی او، قطار انقلاب روی ریل اصلی حفظ می‌شد، اما به‌دلیل شدت دشمنی‌ها و مخالفت‌ها، امکان حرکت نداشت. یعنی قطار انقلاب روی ریل بود، اما ایستاده و متوقف بود.»
مشکلات مهمی در زمینه فرهنگی و اخلاقی داریم که نتوانستیم آن را حل کنیم/اختلافات بنیادینی وجود دارد که حتی با حضور امام(ره) هم حل نشد/طلحه و زبیر دیروز بودند، امروز هستند و فردا هم وجود دارند/ با انتخاب احمدینژاد کلاه بزرگی سر مملکت رفت
روزنامه شرق گفتگوی "جواد منصوری" اولین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نامه نیوز را با عنوان «بعید است ضرباتی که احمدینژاد به کشور زده به‌زودی جبران شود» در صفحه ۲ منعکس ساخته و از قول وی به این نکات پرداخته است:
– پنج روحانی سرشناس که به‌عنوان هیأت مؤسس اولیه حزب جمهوری اسلامی بودند، ٢۵ نفر را انتخاب می‌کردند که به‌عنوان شورای مرکزی موقت حزب جمهوری اسلامی فعالیت کنند که بنده یکی از آنها بودم. میرحسین موسوی را آقای پیمان پیشنهاد داده بود. ابتدا به خود پیمان پیشنهاد شده بود که او قبول نکرده بود و مهندس موسوی را برای جایگزینی خود پیشنهاد کرده بود.
– معتقدم بازرگان خائن نبود، اما یک عده در اطرافش بودند که خائن بودند.
– هاشمی می‌خواست همه را داشته باشد. او می‌خواست روحانیون را داشته باشد، مجاهدین خلق را داشته باشد و واقعا روحیه هاشمی این‌گونه بود. البته ایشان به صورت پررنگ‌تر و برجسته‌تر با نیروهای خط امام کار می‌کرد، مثلا فکر نمی‌کرد نهضتی‌ها آدم‌های خیلی خطرناکی هستند و به خیانت جبهه ملی معتقد نبود، اما من بودم.
– در زمان شهید بهشتی با آن شخصیت برجسته‌ای که داشتند نیز اختلافاتی وجود داشت. این اختلافات هنوز هم در کشور وجود دارد و مسئله بنیادی است که حتی با حضور امام(ره) هم حل نشد. ما مشکلات مهمی در زمینه فرهنگی و اخلاقی داریم که نتوانستیم آن را حل کنیم. قانون‌گریزی در کشور ما یک مشکل ریشه‌ای است. ما در ایران ١٢٠ سال است بحث قانون و رعایت آن را داریم که مشکلش حل نشده است.
– فکر نکنید فقط طلحه و زبیر در تاریخ اسلام وجود داشتند. نه، از این جنس آدم‌ها دیروز بودند، امروز هستند و فردا هم وجود دارند.
– احمدینژاد سعی کرد خود را به‌عنوان رجایی دیگر به مردم القا کند. هم بنی‌صدربودن ایشان و هم رجایی‌بودنش حرف بی‌ربطی است. او شبیه هیچ‌کس نیست. وی حتی از نظر فکری هم انسجام ندارد و خودش نیست و دیگران او را اداره می‌کنند. احمدی نژاد اصیل نبود. این مسائلی است که باید بررسی شود. چه زمانی تاریخ صحت گفته من را روشن کند، نمی‌دانم اما ضرباتی که او به کشور زده است بعید می‌دانم به این زودی‌ها جبران شود.
– دوماه بعد از ریاست‌جمهوری احمدینژاد، وزیر خارجه آمریکا (رایس)، در ریاض گفت ما از دولت احمدینژاد راضی هستیم. ما از دولت او ضربه نمی‌خوریم.
– ١۵روز بعد از اینکه احمدینژاد، رئیس‌جمهور شد، گفتم که کلاه بزرگی سر مملکت رفت و حواستان جمع باشد. آقای بشارتی یک ماه بعد از شروع به کار‌کردن احمدینژاد، خدمت یکی از بزرگان نظام می‌رسد و می‌گوید که احمدینژاد دارد مملکت را خراب می‌کند، ایشان می‌گویند، حالا قضاوت زود است و دوستان بروند کمک بکنند. به‌هرحال آقای بشارتی هم زنده است و می‌تواند در این مورد شهادت بدهد.
وقتی پای امنیت ملی- عربی در میان باشد، حرفی با تهران نداریم
روزنامه شرق در خبری نقلی، به سخنان وزیر خارجه مصر پرداخته و نوشته است: «گزینه مصالحه با تهران روی میز نیست و قاهره حاضر نیست نقشی برای ایران در جهان عرب قائل شود اما درعین‌حال مذاکره را نیز رد نمی‌کند. نزدیکی با ایران، آن‌هم با توجه به آنچه در جهان عرب در جریان است، روی میز نیست، چراکه این بدان معنی است که وقتی ما در حال کار بر روی امنیت ملی عربی و تمامیت ارضی هستیم، نقشی برای ایران در جهان عرب قائل شویم. این به آن معنی نیست که مذاکراتی تحت نظر سازمان ملل برای حل مسائل منطقه‌ای و یافتن راه‌حل دیپلماتیک و مسالمت‌آمیز آنها وجود ندارد.»
خاطراتی از روزهای حلوا حلوا شدن آن رفته‌مرد
شرق در ستون «آینه دیروز» که به عناوین روزنامه های نه سال قبل کشور می پردازد، عناوینی را بازتاب داده که مرور آنها خالی از لطف نیست:
«شرق – احمدینژاد با اشاره به نامه‌اش به رئیس‌جمهور آمریکا: از پاسخ ندادن به نامه ناخرسند نیستم
کیهان – رئیس مجلس شورای اسلامی(حداد عادل): نامه رئیس‌جمهور حرف دل ملت‌های جهان است
کیهان – رسانهها و محافل سیاسی جهان: نامه احمدینژاد غرب را غافلگیر کرد/فایننشال‌تایمز: نامه احمدینژاد بار دیگر توانایی وی را در حیرت‌زده‌کردن جهان نشان داد/خبرگزاری رویترز: نامه احمدینژاد پایبندی بوش به ارزش‌های مسیحیت را مورد تردید قرار داد
کیهان – وزیر کشور (مصطفی پورمحمدی) در غرفه کیهان خبر داد: جابه‌جایی برخی از مدیران عالی وزارت کشور/«از آنجا که جناب آقای علی جنتی(معاونت سیاسی وزیر کشور)، فرزند حضرت آیتالله جنتی، دبیر شورای نگهبان هستند و در حین برگزاری انتخابات شوراها و مجلس خبرگان، ممکن است در افکارعمومی این‌گونه تلقی شود که در برگزاری انتخابات اعمال نفوذ و نظری از هر دو مرکز روی همدیگر صورت میگیرد، ممکن است در آینده نه‌چندان دور تمهیداتی برای تغییر برخی مدیران وزارتخانه صورت گیرد»
کیهان – حجت‌‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد خاتمی (با اشاره به سابقه همکاری‌اش با این مؤسسه مطبوعاتی): کیهان همچون خانه من است
اعتماد ملی – صبح دیروز حدادعادل، رئیس مجلس شورای اسلامی در آغاز نشست علنی در سخنانی نامه رئیس‌جمهوری به جورج بوش، رئیس‌جمهوری آمریکا را تأیید و آن را مثبت خواند
اعتماد ملی – به‌دنبال واکنش حداد عادل به سخنان نماینده تبریز صورت گرفت: اعتراض اقلیت به رئیس مجلس/اسماعیل جبارزاده (عضو فراکسیون اقلیت) با تأکید براینکه رئیس‌مجلس نمی‌‌تواند در نطق خود موضع‌‌گیری کند، ادامه داد: شما می‌توانید گزارش ماوقع را به اطلاع نمایندگان برسانید ولی اعلام موضع حمایت، عدم حمایت یا هرنوع موضع جانبدارانه از این اقدامات، مبتنی بر رأی نمایندگان است
ایران – نخستین واکنش بوش به نامه احمدینژاد- «این نامه پاسخ‌گوی دغدغه‌های بین‌المللی درقبال برنامه هستهای ایران نیست»
ایران – تقدیر آیتالله واعظ طبسی از رئیس‌جمهوری و هیأت دولت
ایران – مؤتلفه: نامه احمدینژاد به بوش فضای جدیدی را ایجاد کرده است
اطلاعات – دکتر احمدینژاد در ضیافت شام رئیس‌جمهوری اندونزی: روح عدالت‌خواهی و کمال‌طلبی در بین ملل جهان و اسلام اوج گرفته است
اطلاعات – قالیباف: قصد بازگشت به سپاه را ندارم و تا هرزمانی که شورای اسلامی شهر تهران صلاح دانسته و از روند فعالیت شهرداری رضایت داشته باشد به عنوان شهردار در شهرداری تهران باقی خواهم ماند»
هیچ قیدوبندی مانع فعالیت روشنفکران در عراق نیست/در وزارت فرهنگ عراق چیزی به نام ممیزی کتاب و توقیف رسانه ها وجود ندارد
شرق در صفحه ۶ گفتگو با وزیر فرهنگ عراق را منتشر کرده و عنوان «قوانین صدام را کنار گذاشتیم» را برای آن برگزیده است. نکات مهم این گفتگو در پی خواهد آمد:
– باید تفکیکی میان بخش‌های مختلف عراق قائل شویم، «عراق عربی» یعنی منطقه‌ای که به زبان عربی سخن می‌گویند، به‌ویژه بغداد و جنوب کشور با تاریخ و تاریخ فرهنگ ایرانی و تمدن این کشور آشنایی ندارند و آن را به‌درستی نمی‌شناسند…. باید روی این مسئله کار کرد تا نگاه و رویکرد منفی‌ای که در عراق نسبت به ایران وجود دارد، به سمت بهبود و مسیر درست خود هدایت شود.
– بیشتر روشنفکران عراق، عربی‌گرا هستند و بیشتر به آثار ادبی و هنری کشورهای عربی دسترسی دارند و از آنچه در ایران می‌گذرد، بی‌خبرند و نگاه عمیقی به تاریخ و فرهنگ ایران ندارند.
– قوانین دوران صدام ضدروشنفکران و فعالیت هنرمندان و اهالی فرهنگ و فقط در خدمت نظام بعث و فرهنگ صدامی بود؛ بنابراین وزارت فرهنگ باید ریشه‌ای متحول و دگرگون شود.
– نباید هیچ قید و بندی برای فعالیت روشنفکران و هنرمندان و اهالی فرهنگ وجود داشته باشد. لازم است فرهنگ عراق به‌روی تمام جهان گشوده شود و همچنین این فرهنگ به‌شکلی مثبت با فرهنگ جهانی تعامل کند، درحالی‌که در زمان صدام فرهنگ، محدود به مرزهای عراق و در خدمت رژیم وی و سیستم سیاسی بعث بود.
– ما نمی‌خواهیم در سیستم وزارت فرهنگمان ممیزی یا نظارت محدودکننده داشته باشیم، چون اگر این نظارت وجود داشته باشد یعنی قید و بند ایجاد می‌شود اما نیازمند تنظیمات جدیدی هستیم.
– درحالحاضر برای انتشار هر اثر هنری یا کتاب فقط ثبت آن لازم است و آزادانه امکان انتشار وجود دارد، البته این سیستم سال‌هاست در کردستان عملی شده است و درحالحاضر نیز در بغداد چنین سیستمی اجرا می‌شود…. در بغداد خیابانی داریم که بزرگ‌ترین خیابان کتاب در جهان عرب است و روزهای جمعه محل تجمع هواداران کتاب و کتاب‌خوانی است.
– در زمان صدام در حوزه زیرساخت‌ها نه‌تنها کار مفیدی انجام نشد، بلکه ویرانی‌هایی صورت گرفته است. بعد از صدام هم درگیر مسائل امنیتی و مشکلات داخلی بودیم که اثرات منفی بر فرهنگ گذاشت و باید برای احیای زیرساخت‌های فرهنگی کشور بیش‌ازپیش تلاش کنیم.
– آزادی در مطبوعات عراق و رسانه‌های گروهی بدون قیدوشرط است و در آنجا چیزی به نام توقیف مطبوعات و یا آثار فرهنگی وجود ندارد، نهایتا یا تذکر می‌گیرند یا جریمه مالی می‌شوند.
آیا ذبح اسلامی عامل امنیت غذایی و سالم بودن آن است؟
روزنامه شرق عنوان «برند حلال ایران باید جهانی شود» را برای سخنان نماینده ولی فقیه در استان مرکزی برگزیده و آورده است: «برند حلال ایرانی باید به‌عنوان تابلویی آرام‌بخش و کارآمد برای تمام کشورهای اسلامی و غیراسلامی مطرح شود. آیتالله قربانعلی دری نجف‌آبادی امنیت غذای سالم را در گرو ذبح اسلامی و رعایت موازین اسلامی و بهداشتی دانست و تصریح کرد: «هوا، آب و غذای سالم سه مورد مهم و تأثیرگذار در زندگی بشر هستند که غذا و آب سالم در کشور ما به‌صورت جدی مورد توجه قرار دارد.» او تاکید کرد «ایران قابلیت تبدیل‌شدن به برند حلال را در دنیا دارد.»
از تعطیلی غرفه به خاطر دادگاه ویژه روحانیت تا سلب حق شرکت برخی منتشرکنندگان کتاب در نمایشگاه سال آینده
روزنامه شرق در گزارشی با عنوان «نمایشگاه کتاب روی موج تعطیلی» به حواشی این دوره از نمایشگاه کتاب پرداخته و نوشته است: «داستان تعطیلی غرفه‌های نمایشگاه کتاب، به خبر تکراری این‌روزهای حوزه ادبیات تبدیل شده است. بعد از لغو زنجیره‌ای کنسرت‌های موسیقی، حالا انگار نوبت به غرفه‌های کتاب رسیده است که تعطیل شوند.در تازه‌ترین خبری که دیروز، ٢١ اردیبهشت در مورد بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از سوی ایسنا منتشر شد، غرفه انتشارات «صبح فردا»، عرضه‌کننده آثار آیتالله محمدرضا نکونام، در نمایشگاه کتاب تهران تعطیل شد. این غرفه، بیستم اردیبهشت، هم‌زمان با پنجمین روز برپایی نمایشگاه، بسته و کتاب‌هایی که در آن عرضه می‌شد، جمع‌آوری شد. گویا پرونده مدیر این انتشارات در دادگاه ویژه روحانیت در این اتفاق دخیل بوده است. در پیگیری علت تعطیلی این غرفه، یکی از مسئولان برپایی نمایشگاه کتاب ضمن تأیید این موضوع توضیح بیشتری درباره علت آن ارائه نداد. همچنین از غرفه‌داران انتشارات «فصل پنجم» خواسته شده است دو مجموعه شعر از جمله «به احترام سی‌وپنج سال گریه‌نکردن»، سروده حامد ابراهیم‌پور، را در نمایشگاه عرضه نکنند. مرجعی که از ناشر این آثار خواسته است تا این کتاب‌ها را عرضه نکند، ارگان یا سازمانی خارج از حوزه مسئولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
موضوع جمع‌آوری یک کتاب مجوزدار البته مربوط به امروز نیست و در روزهای قبل، دو کتاب از غرفه نشر روزنه، شامل رمان «من و سیمین و مصطفی»، نوشته شیوا ارسطویی و کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» جمع‌آوری شد و با اینکه رئیس کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران آن را تأیید کرد، اما دلیل آن عنوان نشد.
این اتفاقات در شرایطی در نمایشگاه کتاب تهران رخ می‌دهد که معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در نشست خبری نمایشگاه عنوان کرده بود: «نمایشگاه کتاب تهران صاحب دارد و هیچ مجموعه‌ای حق دخالت و ورود به این حریم را که مالکش وزارت ارشاد است ندارد، مگر با اجازه.»
حسن روحانی، رئیس‌جمهور، نیز در آیین افتتاح نمایشگاه کتاب در مورد اعمال سلیقه در زمینه انتشار کتاب گفته بود: «اصول ما برای نشر، باید کاملا شفاف، روشن و کوتاه باشد، اگر نظارت‌ها سلیقه‌ای شود، آن‌وقت چاپ اول مجاز، چاپ دوم ممنوع و چاپ سوم مستحب می‌شود، چون سلیقه‌ای است. خدا نکند که روزی این‌گونه موضوعات جناحی شود و منافع شخص، گروه و جمع مدنظر قرار گیرد.»
در همین‌حال شنبه نیز خبری مبنی‌بر تعطیلی ٢٩ غرفه نمایشگاه کتاب به‌صورت یک‌روزه منتشر شد. علاوه‌براینکه ١٩ غرفه هم به‌صورت دائم تعطیل شده‌اند. این ناشران که شامل نشرهای یوحنا (اندیشه مطهر)، هنرهای زیبا (ایده ایام – زانکوه)، هنر اول، همگرا، وزرا، نسیم حیات، نامه پارسی، کاشف، عیوقی- عدن، شکوفه یاس، صالحان، جامعه‌شناسان، چاف، جام جوان، بوستان احمدی، ارگ نواندیش، شرکت تعاونی ناشران کرمان، دانوش و مزینانی هستند، ضمن تعطیلی یک‌روزه حق شرکت در نمایشگاه دور بعد را هم ندارند. به‌جز دو ناشر دانوش و مزینانی که در بخش ناشران دانشگاهی فعالیت می‌کنند، مابقی غرفه‌ها در بخش ناشران عمومی نمایشگاه کتاب تهران، در شبستان مصلا مستقر هستند.
همایون امیرزاده، رئیس هیأت رسیدگی به تخلفات نمایشگاه بیست‌وهشتم، درباره مشکلی که سبب تعطیلی غرفه‌های مختلف شده است، به «شرق» گفت: «غرفه ناشرانی تعطیل شده که تخلفاتی در آن صورت گرفته است. این تخلفات حین نمایشگاه صورت گرفته و در نظارتی که پیش از شروع نمایشگاه وجود داشته، این تخلفات دیده نشده بود. برخی از ناشران درحالی‌که باید فقط کتاب‌های خودشان را ارائه کنند، کتاب ناشران دیگر را به نمایشگاه آورده‌اند که تعرض به حقوق حرفه‌ای نشر است. ما برای صیانت از حقوق ناشران دیگر اقدام به تعطیلی این غرفه‌ها کردیم.»
او در مورد جمع‌کردن کتاب‌ها از سطح نمایشگاه افزود: «درباره این کتاب‌ها گزارش‌هایی دریافت کردیم که تصمیم به جمع‌آوری آنها گرفتیم تا به وضعیتشان رسیدگی کنیم». به‌غیراز تعطیلی غرفه‌ها که این روزها به خبر بسیاری از رسانهها بدل شده است، موضوعی که در این دوره مورد اهمیت قرار دارد، برگزاری نمایشگاه کتاب امسال از سوی اتحادیه ناشران به‌عنوان یک صنف تخصصی است. ٢٧ دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب از سوی دولت و وزارت ارشاد برگزار می‌شد و حالا با واگذاری این رویداد به اتحادیه ناشران، نوید برپاشدن برنامه‌های تخصصی از سوی یک نهاد خصوصی به‌وجود آمده بود اما با موج تعطیل‌شدن غرفه‌ها آن‌هم از همان روزهای آغازین نمایشگاه، این شائبه پیش آمده که ممکن است کارشکنی‌هایی برای تضعیف موضع اتحادیه ناشران وجود داشته است. محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران با تأیید این موضوع به «شرق» گفت: «به‌هرحال کارشکنی‌هایی در سطوح مختلف صورت میگیرد که وانمود شود اتحادیه امکان اداره‌کردن نمایشگاه را ندارد. این کارشکنی‌ها هم از سوی برخی دولتی‌هاست و هم از سوی برخی نهادهای خصوصی و به‌طورکلی در برابر اینکه یک نهاد صنفی در حال برگزاری نمایشگاه است، مقاومت صورت میگیرد.»
عرضه قرآن‌های فاقد مجوز نشر
همچنین یکی دیگر از خبرهای مربوط به نمایشگاه کتاب در روز دوشنبه، عرضه قرآن‌های فاقد مجوز نشر بود. به گزارش مهر، احمد حاجی‌شریف معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن، از تخلف ۱۰ ناشر قرآنی در عرضه قرآن‌های فاقد مجوز در نمایشگاه کتاب تهران خبر داد و اعلام کرد برخی از ناشران نیز با یک مجوز چندین‌بار مبادرت به انتشار این قرآن‌ها کرده‌اند. به‌گفته او در سازمان دارالقرآن، ناشرانی مانند دارالخیر القرآن الکریم، پارمیس، امام منتظر (عج)، حلم، مبین اندیشه، نشتا و احیای کتاب نسبت به توزیع این قرآن‌های فاقد مجوز اقدام کرده‌اند.
واکنش به اعتراض گلرویی
در میان خبرهای جمع‌آوری کتاب‌ها و بسته‌شدن غرفه‌ها باید به گردآوری کتاب‌های یغما گلرویی، ترانه‌سرا، نیز اشاره کرد. به گزارش آنا، در پی نامه اعتراض‌آمیز گلرویی که پس از جمع‌آوری یکی از کتاب‌های او با عنوان «من رویایی دارم» از غرفه انتشارات نگاه، به حسن روحانی، رئیس‌جمهور، نوشته بود، سایر کتاب‌هایش نیز از این غرفه جمع‌آوری شدند. از جمله این کتاب‌ها می‌توان به مجموعه ترانه «تصور کن»، مجموعه شعر «باران برای تو می‌بارد»، ترجمه کتاب «دیوارها سخن می‌گویند» از احمد کایا و سایر ترجمه‌های گلرویی در نشر نگاه اشاره کرد.»
معاون فرهنگی وزیر ارشاد تابوی عذرخواهی را شکست و پذیرای غُر دلواپسان شد
روزنامه شرق در آخرین صفحه خبر از «حرکت فرهنگی معاون فرهنگی وزیر ارشاد» داده و نوشته است: «نمایشگاه کتاب امسال بیشتر از آنکه با خبرهایی درباره میزان کتاب‌های جدید، نشست‌های فرهنگی و حضور میهمانان خارجی آن مطرح باشد، از منظر دیگری خبرساز است. با یک جست‌وجوی ساده می‌بینیم که خبرهایی نظیر «توقیف کتاب‌ها توسط نهادهایی خارج از ارشاد»، «پلمپ یک‌روزه چندین غرفه»، «رسیدگی به تخلفات ناشران کودک و نوجوان از امروز» یا «حضور پررنگ گشت ارشاد» منتشر می‌شود. به نظر نمی‌رسد برای اتحادیه ناشران که پس از حداقل هشت سال، این‌روزها تجربه انجام کارهای اجرائی نمایشگاه را پشت‌سر می‌گذارد، روزهای خوشی باشد. این حجم گسترده خبرهای بد می‌تواند هر فردی را خسته کند. اما معاون فرهنگی، دیداری با خانواده مهدی خزعلی (مدیر نشر حیان) داشت و پس از آن با دسته‌گل و شیرینی به سراغ او رفت و عذرخواهی کرد. او به‌خاطر اشتباه سیستم نمایشگاه عذرخواهی کرد و خسارات مؤسسه حیان را دین وزارت ارشاد دانست که «بدون فوت وقت، تمام و کمال جبران می‌کنند». ناشر هم نامه‌ای برای تشکر نوشته است. شاید کاری که سیدعباس صالحی به‌عنوان معاون فرهنگی انجام داد، آغازی باشد بر پذیرش اشتباه، مسئولیت‌پذیری و احترام به ناشر و نویسنده و انتشار اخبار خوب از نمایشگاه.»
یک مطلب با دو تیتر و روتیتر مختلف
شرق عکس صفحه یک خود را به کارتونی از فیدل کاسترو رهبر سابق کوبا اختصاص داده و برای آن تیتر «رفیق ناباب» و روتیتر «گزارش افشاگری یار دیرینه فیدل کاسترو» را انتخاب کرده است اما وقتی به صفحه ۸ که محل چاپ این گزارش است، نگاه کنیم، با تیتر «زندگی دوگانه فیدل» و روتیتر «روایت بادیگارد شخصی کاسترو از بهشت کوچک رهبر کوبا» روبرو می شویم که در نوع خود جالب اما برای یک روزنامه با قد و قامت شرق، قابل تامل است.
در این شماره روزنامه شرق همچنین این مطالب منتشر شده است:
گزارش «انفعال اعراب به سود ایران» به قلم داوود هرمیداس‌باوند
یادداشت «خشونت زیر ذره‌بین جامعه‌شناسان»
«سپر کاغذی تحصیلات»؛ گفتگو با نیره توکلی درباره رواج خشونت در جامعه تحصیل کرده؛ با تنظیم فاطمه عسگری آزاد
«قاتل را فقط به خاطر خدا بخشیدیم»؛ گفت‌وگو با مردی که قاتل برادرش را پای چوبه‌دار عفو کرد
«سایه‌هایی که دیده نمی‌شوند»؛ تحلیلی بر روند شکل گیری استانداردهای تربیتی و نهادهای شکل دهنده آن – علی‌اکبر رحیمی
وزیر کشور خبر داد؛ شناسایی افراد و دستگاه‌های متخلف در حمله به مطهری
قالیباف: «اوین» پارک می شود
پیشینه شورای همکاری خلیج فارس
دین آنلاین، روزنامه های «فرهیختگان» و «شرق» را با این عناوین اقتباسی مرور کرده است: «پیاده کردن الگوهای اصیل در جامعه تنها با “گفتن” امکان‌پذیر نیست»، «اندیشه‌ها، مفاهیم و نظریه‌های علوم اجتماعی غرب، ظاهری جهانشمول و فراتاریخی دارند و باید در برابر آنها هوشیار بود»، «پخش برنامه‌های بی‌اثر و خنثی از افراد معروف، حاصل ترس برنامه سازان و مدیران سیما است»، «فیلسوف کسی است که در اندیشه‌ها اندیشه کند»، «سه سال پژوهش برای “فلسفه تعلیم و تربیت مشاء”»، «فیدل و رائول، پاپ ها را دوست دارند»، «اهل فرهنگ در یک دهه اخیر عملا جزء حذف‌شدگان بودند»، «اسلام از مذاکره دلِ خوشی ندارد/مشایی می توانست ضامن حرکت قطار انقلاب شود»، «مشکلات مهمی در زمینه فرهنگی و اخلاقی داریم که نتوانستیم آن را حل کنیم»، «وقتی پای امنیت ملی- عربی در میان باشد، حرفی با تهران نداریم»، «خاطراتی از روزهای حلوا حلوا شدن آن رفته‌مرد»، «در وزارت فرهنگ عراق چیزی به نام ممیزی کتاب و توقیف رسانه ها وجود ندارد»، «آیا ذبح اسلامی عامل امنیت غذایی و سالم بودن آن است؟» و «ااز تعطیلی غرفه به خاطر دادگاه ویژه روحانیت تا سلب حق شرکت برخی منتشرکنندگان کتاب در نمایشگاه سال آینده»بررسی مطبوعات/ سه‌شنبه ۲۲ اردیبهشت (۱)
