وضعیت بازار آثار متفکران دینی ایرانی در بازار کتاب ترکیه؛ افزایش کتابخوانی و کاهش آثار دینی

براساس گزارش سالانه اتحادیه ناشران ترکیه که ماه گذشته میلادی منتشر شد در سال 2019 مردم ترکیه 8 میلیارد و 852 میلیون لیر (به صورت تقریبی 1 میلیارد و 450 میلیون دلار) کتاب خریده‌اند که نسبت به سال گذشته میلادی 27 درصد رشد داشته است. در همین سال مجموعه کتابهای چاپ شده در کشور 423 میلیون و 602 هزار و 825 نسخه بوده است.

در سال 2019 صنعت نشر ترکیه 68 هزار و 554 عنوان کتاب جدید تولید کرده است که بر همین اساس در رتبه بندی‌های بین المللی همچنان در ردیف ششم جهانی قرار می‌گیرد.

با توجه به مجموعه کتاب به فروش رفته در این کشور هر شهروند ترک به طور متوسط در سال گذشته 6.9 کتاب خریداری کرده است.
اصلی‌ترین و فعالترین حوزه‌های بازار نشر ترکیه حوزه آثار پژوهشی، ادبیات و کودکان هستند که 35 درصد از کل بازار را به خود اختصاص می‌دهند و نسبت به سال 2018 رشدی 5 درصدی داشته‌اند.

در سال 2019 مردم ترکیه 8 میلیارد و 852 میلیون لیر (به صورت تقریبی 1 میلیارد و 450 میلیون دلار) کتاب خریده‌اند که نسبت به سال گذشته میلادی 27 درصد رشد داشته است.

نکته جالب توجه در گزارش بازار کتاب سال 2019 ترکیه کاهش قابل توجه در تولید آثار دینی است. بازار کتاب‌های دینی با کاهشی 17 درصدی نسبت به سال 2018، 36 میلیون و 899 هزار و 907 نسخه کتاب تولید کرده است.

همچنین در سال 2019 بازار ترکیه شاهد واردات 5 میلیون و 290 هزار و 731 کتاب به کشور بوده است که بازار کتاب‌های وارداتی نیز نسبت به سال گذشته آن 10 درصد کاهش را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد کاهش ارزش لیر در برابر ارزهای خارجی و گرانتر شدن کتابهای وارداتی دلیل این کاهش خرید و طبیعتاً کاهش واردات باشد.

در این میان از ویژگی‌های بازار نشر ترکیه عدم رشد کتابهای الکترونیک و پلتفرم‌های فروش کتاب الکترونیکی است. به طوری که کتابهای الکترونیک تنها 2 تا 3 درصد از کل بازار کتاب ترکیه را به خود اختصاص داده‌اند. کتابخوانهای ترک به رغم قیمت کمتر نسخه‌های الکترونیکی همچنان در استفاده از نسخه‌های چاپی کتابها اصرار دارند. با این وجود ناشران ترک معتقدند در حالی که کتابهای الکترونیکی 25 درصد از بازار نشر آمریکا و 20 درصد از بازار نشر اروپا را به خود اختصاص می‌دهند قطعاً جامعه کتابخوان ترکیه نیز در آینده به این سو حرکت کرده و سهم بیشتری برای نشر الکترونیک در سبد مطالعاتی خود اختصاص خواهند داد. در کنار عدم اقبال جامعه کتابخوان ترک به نشر مجازی، عدم وجود قوانین دقیق حقوقی و اداری در این حوزه و تلاش‌های هکرها و قاچاقچیان کتاب برای سوء استفاده از نسخه‌های الکترونیکی نیز اصلی‌ترین علت سردی نگاه ناشران ترک به این عرصه است.

از میان نویسندگان ایرانی در بازار نشر ترکیه در حوزه غیر ادبیاتی بی شک مرحوم علی شریعتی اصلی‌ترین جایگاه را به خود اختصاص می‌دهد و آثار او را که همچنان در شمار پرفروش‌ترین آثار دینی در ترکیه هستند می‌توان در اکثر قفسه‌های کتابخانه‌های شخصی ترکیه پیدا کرد.

پس از آثار علی شریعتی آثار سید حسین نصر در حوزه اسلام‌شناسی، سنت‌گرایی و تمدن اسلامی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

در کنار نصر داریوش شایگان نیز از اهمیت قابل توجهی برخودار است که البته بیش از آنکه در قالب توجه به حوزه ایران قرار بگیرد می‌توان او را در بخش نمونه‌هایی از توجه جامعه نشر ترکی به حوزه فرانسوی زبان به شمار آورد.

در حوزه ادبیات نیز بی شک دو چهره شناخته شده ترین افراد هستند: فروغ فرخزاد و صادق هدایت. آثار آنها بارها تجدید چاپ شده و این دو شناخته شده‌ترین چهره‌های ایرانی در میان قشرهای کتابخوان ترک هستند.

از دیگر نویسندگان ایرانی که در ترکیه از سوی انتشاراتی‌های قابل توجه ترجمه و منتشر شده‌اند می‌توان به یحیی یثربی، آیت الله جوادی آملی، شهید مطهری و غلامحسین دینانی اشاره کرد.

در میان نویسندگان ایرانی نیز غلامحسین ساعدی، رضا امیرخانی، سیدمهدی شجاعی و مصطفی مستور از دیگر کسانی هستند که می‌توان کتاب‌های آن‌ها را در برخی کتابفروشی های ترکیه به دست آورد.

برگرفته از گزارش شعوبا