درگذشت بنیان‌گذار «جنبش اسلامی اسرائیل»

به گزارش دین‌آنلاین به نقل از تایمز آو اسرائیل، درویش «جنبش اسلامی اسرائیل» را در سال 1971 در زادگاه خود، شهر «کفرقاسم» و بر پایۀ ایدئولوژی اخوان‌المسلمین پایه‌گذاری کرد و خواستار شکل‌گیری یک دولت عربی-اسلامی در کشور تاریخیِ فلسطین شد. وی ابتدا طرفدار توسّل به خشونت بود، اما مدّتی بعد سبک رهبری خود را عملگرایانه‌تر ساخت و برای اشاعۀ تفکّر اسلامی، از روش‌های عاری از خشونت و دمکراتیک حمایت کرد.

طبق گزارشی که مؤسّسۀ پژوهشیِ «بروکینگز» دربارۀ «جنبش اسلامی» ارائه کرده، درویش در ابتدای امر، پیش از آن که از سال 1968 تا 1971 اقدام به مطالعۀ اسلام کند، یک فعّال کمونیست بود. او در سال 1979 به راه‌اندازی گروه تروریستیِ «اسره‌الجهاد» (خانواده‌های جهادی) کمک کرد. هدف «اسره‌الجهاد» آن بود که از طریق اعمال خشونت به اهداف جنبش اسلامی جامۀ عمل بپوشانند.

این گروه تروریستی دست به چندین حمله زد (که بیشترین خساراتی که وارد آورد، خسارت‌های مالی بود)، اما هرگز حملۀ تروریستی مرگباری انجام نداد. البته این گروه یکی از اشخاصی را که ظاهراً با نیروهای امنیتی اسرائیل «همدستی» داشت به قتل رساند.

در سال 1981 درویش به خاطر عضویت در این گروه تروریستی دستگیر و در سال 1983 آزاد شد. او در زندان به این نتیجه رسید که باید در دولت اسرائیل، با رعایت ارزش‌های اسلامی و بدون این که قانون را زیرپا بگذارد، به فعالیت بپردازد.

در دهۀ 1980 جنبش درویش آوازه و محبوبیت بیشتری پیدا کرد. در سال 1989 «جنبش اسلامی اسرائیل» دارای پنج شهرداری و 45 کرسی در یازده شورای شهری و محلّی بود. امروز این گروه خدماتی ارائه می‌دهد که معمولاً جای خالی آنها در جوامع عربِ اسرائیل دیده می‌شود؛ مثل ساخت مهدکودک، دانشگاه، درمانگاه، مساجد و حتّی لیگ‌های ورزشی.

یکی از افراد برجستۀ این جنبش در دهۀ 1980 رائد صلاح (یکی از شاگردان قدیمی درویش) بود که در انتخابات پیروز و شهردار شهر «ام‌الفحم» (دومین شهر بزرگ عرب‌نشین اسرائیل) شد.

فرایند صلحِ «اسلو» که در دهۀ 1990 شاهد آن بودیم، باعث ایجاد شکاف میان درویش و عناصر تندروتری که تحت رهبری صلاح فعالیت می‌کردند شد. درویش طرفدار فرایند صلح بود و صلاح مخالف آن. این اختلاف‌نظر موجب ایجاد تفرقه بین انشعاب جنوبیِ جنبش (تحت رهبری درویش) و انشعاب شمالی (تحت رهبری صلاح) شد.

امروز در پارلمان اسرائیل (کنست)، انشعاب جنوبی به عنوان یکی از احزاب «فراکسیون فهرست مشترک» شناخته شده است. سه تن از سیزده اعضای کنونیِ «حزب فهرست مشترک»، عضو «جنبش اسلامی اسرائیل» هستند.

انشعاب شمالیِ جنبش اسلامی در نوامبر سال 2015 غیرقانونی اعلام شد. دولت این گروه را متّهم به ارتباط با گروه‌های تروریستی و دامن زدن به خشونت کرد.

صلاح به خاطر برانگیختنِ جوّ خشونت و نژادپرستی، پس از گذران نه ماه حبس در ماه ژانویه از زندان آزاد شد.