امامان معصوم هیچ‌گاه راضی نخواهند بود زمین عراق، سوریه، بحرین و یمن به خون مسلمانان رنگین شود

امامان معصوم(ع) به جای تقسیم جامعه اسلامی به دوگانه شیعه ـ سنی، عملکرد خود را طبق دوگانه ظالم ـ مظلوم سامان دادند
روزنامه فرهیختگان در صفحه ۱۰، یادداشت «همدلی به جای رویارویی» به قلم مرتضی اشراقی را به مناسبت میلاد حضرت ثامن‌الحجج(ع) منتشر ساخته و به اهمیت زندگی مسالمت آمیز و همدلانه مسلمانان در کلام امامان(ع) پرداخته است.
در این یادداشت می خوانیم:
«جهان اسلام روزهای سختی را می‌گذراند. در هر سو گروهی به نام اسلام زخمی را بر پیکره آن وارد می‌کنند و سرمایه‌های عظیم انسانی، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی در آتش جهالت و افراط می‌سوزد و از بین می‌رود و در این میان دشمنان دیرینه اسلام، از اینکه مسلمانان به دست خود همدیگر را نابود می‌کنند، خرسندند. امروزه بلای جان جهان اسلام، اختلافات فرقه‌ای است؛ دردآور اینکه طرفین نزاع عمل خود را اسلامی می‌دانند و خود را سزاوار رحمت الهی. این در حالی است که اگر نگاهی جامع و فراگیر به سیره سلف و کلمات امامان معصوم(ع) بیندازیم، روشن است که آنان هیچ‌گاه راضی نخواهند بود که زمین عراق، سوریه، افغانستان، پاکستان، بحرین، یمن، لیبی و… به خون مسلمانان رنگین شود. آنان به جای آنکه جامعه اسلامی را به دوگانه شیعه ـ سنی تقسیم کرده و براساس این منظر رفتار کنند، عملکرد خود را طبق دوگانه ظالم ـ مظلوم سامان دادند. شواهد و ادله فراوانی برای اثبات این مدعا در کلمات آنان وجود دارد. امروزه جهان اسلام به این نگاه نیاز دارد؛ نگاهی که برخاسته از اسلام ناب است؛ یعنی اسلام پابرهنگان زمین، اسلام مستضعفان، اسلام رنج‌دیدگان تاریخ، اسلام عارفان مبارزه‌جو و اسلام پاک‌طینتان عارف. این اسلام با اسلام اشرافیت، اسلام ابوسفیان، اسلام مقدس‌نماها، اسلام فریب و تزویر و اسلام حاکمیت سرمایه و سرمایه‌داران بر مظلومان و پابرهنگان سرستیز دارد.
امروزه جهان اسلام به اسلامی نیاز دارد که تبیین‌کننده‌اش علی ابن موسی الرضا علیه‌السلام است و ما در این نوشتار با توجه به ایام ولادت ایشان به بررسی نگاه آن بزرگوار درباره موضوع تعامل افراد جامعه اسلامی با یکدیگر خواهیم پرداخت.
بررسی رفتار و سخنان امام رضا(ع) نشان می‌دهد ایشان افراد جامعه اسلامی را دعوت می‌کردند که از جنبه‌های گوناگون در امور خود مشارکت داشته باشند که عبارتند از:

۱- مشارکت در مسئولیت
هر اجتماعی برآمده از یک پیوند است و هر چه دایره این پیوند وسیع‌تر باشد، اجتماع نیز وسیع‌تر خواهد شد و طبیعتا دامنه مسئولیت‌ها و وظایف نیز گسترش خواهد یافت. در میان مفاهیم دینی عناوین زیادی هست که میان افراد مختلف پیوند برقرار می‌کند؛ اما گسترده‌ترین و فراگیرترین عنوان، مفهوم اسلام است و امام رضا(ع) نیز همین عنوان را ملاک ایجاد مسئولیت و برقراری تعامل دانسته و فرمودند: «کسی که شب را به صبح کند؛ در حالی که به امور مسلمانان اهتمام نورزیده باشد از مسلمانان به شمار نمی‌رود.» (الفقه المنسوب الی الامام الرضا، ص ۳۶۹)
تاکید امام رضا(ع) بر عنوان مسلمانی به جای هر عنوان خاص مذهبی از قبیل شیعه بودن یا عناوین دیگر، نشان از جایگاه خاص این عنوان در تعاملات جامعه دینی دارد. این سخن یعنی اینکه افراد جامعه اسلامی نسبت به مشکلات دیگر مسلمانان بدون در نظر گرفتن مذهب، قومیت و نژاد باید دغدغه داشته باشند و کسی حق ندارد با این توجیه که آن مسلمان خارج از مرزهای جغرافیایی خودش سکونت دارد از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند.

۲- مشارکت علمی
توصیه قرآن کریم مشارکت در گفت‌وگو بر سر اصول مشترک است و همین توصیه مبنای رفتار امام رضا(ع) در دوران حیات خود بود. امام رضا(ع) اعتقاد داشتند که انسان‌ها باید آزاد بیندیشند و با نیروی خرد و بدون هیچ اجباری، ایمان استوار و راستین را به دست بیاورند. به همین خاطر بود که ایشان در دوران حضور خود در مرو، مشتاقانه در جلسات گفت‌وگو با پیروان دیگر ادیان و مذاهب شرکت می‌کردند و با توجه به اصول مورد تایید قرآن به گفت‌وگو می‌پرداختند.
مروری بر گفت‌وگوهای امام رضا(ع) با ابوقره از سران اصحاب حدیث درباره مسائل خداشناسی (الکافی، ج۱، ص ۳۲۱) و گفت‌وگوی ایشان با یحیی بن ضحاک سمرقندی در مورد مساله امامت (عیون اخبارالرضا، ج۲، ص ۲۳۱) نشان می‌دهد که آن بزرگوار به دنبال این بودند که از طریق گفت‌‌وگوهای علمی پیام خود را به دیگران منتقل کنند و این روحیه ایشان آنقدر در نزد دیگران روشن بود که وقتی امام در مسیر خود به نیشابور رسیدند همه از ایشان خواستند سخنی بگوید و برایشان به یادگار بماند و آنجا بود که امام رضا(ع) حدیث سلسله‌الذهب را بیان کردند. (معانی‌الاخبار، ص ۳۷) این نشاط علمی امام نشان می‌دهد که حضرت باور داشتند که اگر همه گروه‌هایی که در پاره‌ای موارد با یکدیگر اختلاف دارند در کنار هم بنشینند و با هم سخن بگویند بسیاری از سوالات برطرف می‌شود و نگاه‌ها به هم اصلاح می‌شود و این همه، از برکات همین مشارکت‌های علمی است.

۳- مشارکت مناسکی
مسلمانان با هر مذهب و عقیده‌ای، اعمال عبادی یکسانی دارند؛ همگی به سوی یک قبله نماز می‌گزارند و عبادت می‌کنند و هر سال در یک مکان برای انجام اعمال حج جمع می‌شوند و البته از نظر فقهی تفاوت‌هایی در نحوه برگزاری اعمال دارند. فرقه‌گرایان ترجیح می‌دهند که خود را از بقیه جدا کنند و مناسک خود را مستقلا به جای بیاورند، اما این نوع اقدام نه‌تنها از سوی امام رضا(ع) توصیه نشده بلکه ایشان سفارش می‌کردند که برنامه‌های عبادی به صورت مشترک برگزار شود و همه در این برنامه عبادی مشترک حضور داشته باشند (عیون اخبار الرضا، ج۲، ص ۱۱۱) و خود نیز شرکت می‌کردند. به‌طور کلی این نحوه تعامل با پیروان مذاهب دیگر، سفارش مشترک تمام امامان است؛ حتی امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هر کس با برادران اهل سنت و در صف اول نماز جماعت آنها نماز بخواند، گویی در صف اول پشت سر پیامبر نماز خوانده است.» (کافی، ج۶، ص ۳۴۰)

4- مشارکت عاطفی
ممکن است فردی بر حسب مسئولیت خویش، به دیگران توجه کند یا با وی تعاملات علمی هم داشته باشد. ممکن است دو نفر با هم در یک مکان به عبادتی مشغول باشند اما توصیه‌های امام رضا(ع) برای مشارکت به همین موارد ختم نمی‌شود. بلکه ایشان همگان را توصیه می‌کنند که نسبت به مسلمانان حس مهربانی داشته باشند و به آنان نیکی کنند. امام رضا(ع) خطاب به اصحاب‌شان در مورد نحوه رفتار با دگراندیشان مذهبی می‌فرمایند: «پس از ایمان به خداوند، مهربانی کردن با مردم و نیکی کردن به خوب و بد آنها، بیانگر خردمندی و دوراندیشی است.» (عیون اخبار الرضا، ج۲، ص ۳۵) بر پایه این سخن، مسلمانان موظفند که نسبت به یکدیگر بدون در نظر گرفتن گرایشات مذهبی، اصول اخلاقی از قبیل حسن خلق، مدارا، چشم‌پوشی از عیوب، حمل عمل برادران دینی برصحت، تلاش برای رفع حوایج آنان، خیرخواهی برای یکدیگر و دیگر مظاهر اخلاقی و عاطفی را رعایت کنند.

کوتاه سخن اینکه امام رضا علیه‌السلام به تمام مسلمانان در گستره زمان پیام می‌دهند و از آنان می‌خواهند که به هم مهربان باشند، نسبت به هم احساس مسئولیت کنند؛ از هر فرصت و تجمعی برای نزدیک شدن به هم استفاده کنند، برای حل اختلافات خود، میدان نبرد را انتخاب نکنند بلکه همدلانه در کنار یکدیگر بنشینند و با هم گفت‌وگو نمایند. به امید آن روز.»

ولی‌رضا نصر، اندیشمندی در سایه بلند پدر
روزنامه فرهیختگان در صفحه ۷ به بررسی رشته مطالعات بین‌الملل در دانشگاه جانز هاپکینز پرداخته و یادداشت صدف فاطمی با نام «حقیقت تو را آزاد می‌کند» را منتشر ساخته است. در این یادداشت پس از اشاره به تاسیس دانشگاه و جایگاه علمی آن و اساتیدی که از این دانشگاه به عنوان برندگان جایزه نوبل انتخاب شده اند، به رشته های علمی و نیز حضور جهانی آن پرداخته شده است. در انتهای این یادداشت، شرحی از زندگی استاد ایرانی این دانشگاه، ولی‌رضا نصر، به عنوان رئیس دانشکده مطالعات پیشرفته بین‌المللی آمده که می خوانیم:
«ولی‌رضا نصر را بسیاری به واسطه پدرش، سیدحسین نصر می‌شناسند. او متولد سال ۱۳۳۹ در تهران، اسلام‌شناس، استاد دانشگاه، متفکر سیاسی، مفسر مسائل بین‌المللی و از استادهای شناخته‌شده مسائل خاورمیانه در غرب است. ولی‌رضا نصر سال‌هاست پست ریاست دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز را دارد و عضو پیوسته ارشد موسسه بروکینگز است.
نصر که از مدعوین کاخ سفید و رسانه‌های عمومی آمریکایی در موضوعات جهان اسلام است، کتاب‌ها و مقاله‌های بسیار زیادی را در این حوزه به چاپ رسانده که این روزها منبع اطلاعاتی بسیار خوبی برای دانشجویان علاقه‌مند به این مباحث در تمام دنیاست.

ولی‌رضا نصر علاوه‌بر فعالیت‌های علمی و آموزشی که خود به‌تنهایی در راستای آموزش روابط بین‌‌الملل، فرهنگ و سیاست ایران انجام داده است، همکاری‌های زیادی هم با پدرش داشته که نام او را در تمام دنیا بر سر زبان‌ها انداخته است. «انتظار هزاره: شیعه در تاریخ» و «شیعه‌گری: روحیات، تفکر و اصول» ازجمله کتاب‌های نوشته‌شده ولی‌رضا نصر با همکاری پدرش بوده که خوانندگان زیادی داشته است. همچنین دیگر آثار او به نام‌های «دموکراسی در ایران» با همکاری علی قیصری، «احیای تشیع» و «نیروی مکنت: پدیداری طبقه متوسط جدید در دنیای اسلام و تاثیر آن بر جهان ما» ازجمله دست‌نوشته‌هایی است که توجه بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه را به خود جلب کرده است.»

دیگر عناوین صفحه «اندیشه»:
معرفی کتاب ستاره‌ها به قلم زیبا مغربی

اخبار کوتاه صفحه «اندیشه»:
شکاف اخلاقی در جامعه ایران
پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با همکاری گروه اخلاق انجمن جامعه‌شناسی ایران نشست شکاف اخلاقی درجامعه ایران؛ زمینه‌ها وچالش‌های پیش رو را برگزار می‌کند. این نشست با سخنرانی فریبرز بیات برگزار خواهد شد. این نشست شنبه هفتم شهریور ۱۳۹۴ ساعت ۱۵ در محل سالن جلسات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات واقع در خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان ولیعصر، خیابان دمشق، شماره ۹ برگزار می‌شود.

فصلنامه نقد کتاب کلام،فلسفه، عرفان
سومین و چهارمین شماره از «فصلنامه نقد کتاب کلام، فلسفه، عرفان» ویژه پاییز و زمستان ۱۳۹۳ به سردبیری مالک شجاعی‌جشوقانی با بیش از ۳۰ عنوان نوشتار علمی و پژوهشی متنوع منتشر شد. این فصلنامه در ۳۰۴ صفحه به بهای شش هزار تومان منتشر شده است.

«اطلاعات حکمت و معرفت» منتشر شد
شماره ۱۱۳ مجله «اطلاعات حکمت و معرفت» با موضوع «فلسفه معماری: پدیدارشناسی مکان ۲» منتشر شد. این شماره با نگاهی فلسفی و البته با رویکرد پدیدارشناختی معماری را بررسی می‌کند. دفتر ماه این شماره مشتمل بر ۹ مطلب است. «روش پژوهش کیفی»، «شکل‌گیری اندیشه معمارانه و جایگاه معماری را در اندیشه هانس گئورک گادامر»، «خوانش معماری از منظر نشانه‌شناسی»، «رویکرد سنت‌گرایان در معماری»، «بازنگری نقادانه‌ای بر سرشت پیچیده مکان»، «تجربه زیباشناختی و ابژه زیباشناختی»، «در جست‌وجوی تجربیات جدید بدن به واسطه فضا: نسبت میان سوژه و فضا»، «ژاک دریدا و سیاست معماری»، «پدیدارشناسی، مکان، محیط و معماری» بخشی از عناوین این شماره را تشکیل می‌دهند.

دیگر عناوین منتشر شده در «فرهیختگان» امروز:

اسد: تروریست‌ها خطرناک‌تر از صهیونیست‌ها / اگر بخواهیم با اسرائیل مقابله کنیم باید ابتدا با ابزارهای آن در داخل مقابله کنیم.

غرق‌شدن فرهنگ غربی در تفریحات و لذت‌ها / برنده جایزه نوبل، نیویورک‌تایمز را وادار به عقب‌نشینی کرد. ماریو بارگاس یوسا برنده جایزه نوبل ۲۰۱۰ در مجموعه مقالاتی که اوایل آگوست منتشر شد، غرق شدن فرهنگ غربی در تفریحات و لذت‌ها را مورد توجه قرار داده بود.