دغدغه‌ امروز چهره‌های ماندگار فلسفه

فیلسوفان و صاحب‌نظران عرصه اندیشه کشور این روزها به کرات در نشست‌ها و بزرگداشت‌ها از دغدغه‌های خود صحبت می‌کنند و از آسیب‌هایی که امروز گریبان فلسفه‌مان را گرفته است؛ آیا باید به مبانی فلسفی غرب توجه داشته باشیم یا تنها فلسفه پیشینیان و فلسفه اسلامی را مدنظر قرار دهیم، مهمترین مسأله‌ای که دغدغه امروز فلسفه ما محسوب می‌شود، چیست؟ اعتقاد فیلسوفان دراین زمینه چیست؟ چه نقدهایی به فلسفه امروز ما می‌شود و پرسش‌هایی از این دست که با اساتید پیشکسوت فلسفه به آن پرداختیم.

مخالفت‌ها با فلسفه و اندیشه باید ممانعت شود

دکتر غلامرضا اعوانی، چهره ماندگار فلسفه ایران و عضو فرهنگستان علوم ایران می‌گوید:‌ حملات نا به جا و نابخردانه علیه فلسفه بسیار زیاد است اگر فکر و عقل در کشور الگو است واقعاً این مشکلات برای چیست؟ هنوز باید به این بپردازیم که فلسفه منافاتی با دین ندارد؟ فلسفه عین تفکر و تعقل و جهان شمول است، همه انسان‌ها را خطاب قرار می‌دهد اگر واقعاً این تفکر صحیح فلسفی در جهان اسلام عمومیت پیدا کرده بود این همه وهابیت و سلفیت رواج پیدا نمی‌کرد البته باز بعید است که چنین طرز فکرهایی بین تشیع نفوذ پیدا کند چرا که ما معتقدیم اسلام دین عقل و حکمت است و این عقل و حکمت زاییده تشیع و حکمت علوی است.

وی با اشاره به اینکه از گذشته تاکنون عده‌ای به دلایل واهی تا مدت وبا شدت بسیار با فلسفه در تهران و قم و سایر شهرها مخالفت می‌کنند، توضیح می‌دهد:‌ این کارها باعث از بین رفتن فرهنگ و اندیشه ما می‌شود فرهنگ ما باید معارف و حمت اهل بیت همراه با عقل و تدبر باشد این عقل است که تلاش دارد سنت ما را وسعت ببخشید و جهانی کند نه اینکه انسان را در تعصبات و خودخواهی فرو ببرد این از مسائلی است که جهان اسلام را سخت تهدید می‌کند و خلاف پیام فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی است.

چهره ماندگار فلسفه ایران درباره اینکه این روزها به طبیعت نیز بی‌توجهی می‌شود، می‌گوید: این زمین مسکن و مأوای ما برای همه جانداران و بالاخص انسانی است که روح الهی دارد، اگر یکی از لوازم حیات در این زمین به هم بخورد کل زندگی موجودات لاینحل می‌شود بنابراین باید مورد آن باشیم و این نیز امروز باید دغدغه ما باشد.

فلسفه باید به متن زندگی ورود کند این اتفاق امروز رخ نداده است

دکتر رضا داوری اردکانی، چهره ماندگار فلسفه ایران و رییس فرهنگستان علوم مهمترین دغدغه امروز فلسفی در جامعه را کاربردی نشدن تفکرات فلسفی در زندگی مردم می‌داند و در این باره توضیح می‌دهد: مشکل شاید این نباشد که این کاربرد وجود دارد یا ندارد، بلکه مشکل تلقی موهومی است که ما نسبت به خیلی مسائل داریم. فلسفه، فلسفه جان جامعه و جان زندگی است این طور نیست که فلسفه بخوانیم و آن را در زندگی روزانه مصرف نکنیم ما فلسفه می‌آموزیم که بدانیم مشکلات چرا و چگونه به وجود آمدند، بنابراین کار فلسفه طرح مسائل و جستن راه است، فلسفه همواره فلسفه خواهد بود و ما در نسبت با اینها و اندیشیدن راه زندگی و آینده خود را پیدا می‌کنیم.

حکمت راه سعادت امروز جامعه است

آیت‌الله سید محمد خامنه‌ای، رییس بنیاد حکمت اسلامی صدرا یکی از افرادی است که این روزها می‌تواند با تمام وجود دغدغه‌های فلسفی را حس کند و درباره آن تحقیق و پژوهش داشته باشد. وی می‌گوید: اگر حکمت و حیات نبود، زندگی حیوانی می‌شد. بنابراین ما باید در این محیط جامعه از کودک تا بزرگ و از مدرسه تا دانشگاه به حکمت بپردازیم. شاید دغدغه ما همین حکمت باشد.

این استاد فلسفه اسلامی می‌افزاید: بنیاد حکمت اسلامی صدرا تلاش کرده تا فلسفه را به صورت راستین خود در قالب حکمت عملی به اجتماع عرضه کند و مسائل اجتماعی را از چشم فلسفه به مردم معرفی کند و در نهایت ثابت کند که فلسفه برای رفاه و کامیابی آنها است واین نکته اساسی باید مورد توجه همه در جامعه قرار بگیرد.

امروز بسیاری افراد با یک ترجمه فیلسوف می‌شوند

دکتر غلامرضا دینانی، چهره ماندگار فلسفه ایران و عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران می‌گوید:‌امروز خیلی از افراد فلسفه سرشان نمی‌شود و با یک ترجمه صرف فیلسوف شده‌اند بنابراین اینها همان‌هایی هستند که فی‌البداهه چیزی را گفته‌اند که نباید البته جدی گرفت برای اینکه چیزی را به اینها یاد بدهیم باید کل ذهنشان را درست کنیم با تلمبه این را می‌توان انجام داد همان کاری که مرحوم آقاضیاء در نجف می‌خواستند برای یکی از افراد انجام دهند که خود داستانی دارد.

وی در ادامه می‌گوید: چراغ حکمت این روزها در سرزمین ایران کم فروغ شده است این حکمت است که مایه خوشبختی می‌شود و البته این خاک و سرزمین مایه مباهات و حکیم پرور بوده است از گذشته بنابراین نباید اجازه دهیم در آینده همه این حکمت به فراموشی سپرده شود.

نقادی و فلسفه‌های مضاف را دریابیم

دکتر کریم مجتهدی، چهره ماندگار فلسفه ایران، استاد دانشگاه تهران و عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی می‌گوید: فلسفه باید در تمام ساحت‌های زندگی انسان وارد شود، فلسفه‌های مضاف شامل فلسفه طبیعت، فلسفه سیاست، هنر، اجتماع، دین و … باید مدنظر یک جامعه قرار بگیرد تا بتوان مشکلات آنها را رفع کرد این کار به پویایی و نقادی می‌انجامد و جایی هم که نقد وجود داشته باشد در نهایت مشکلات رفع می‌شود بنابراین باید تلاش داشته باشیم فلسفه‌های مضاف را در جامعه گسترش دهیم و این باعث پیشرفت نقد و نقادی در جامعه و در تمام حوزه‌ها خواهد شد.

منبع: خبرگزاری فارس

 
داوری اردکانی، دینانی، اعوانی، مجتهدی و سیدمحمد خامنه‌ای از مهم‌ترین دغدغه‌های فلسفی خود در این روزها می‌گویند و معتقدند: فلسفه‌های مضاف را باید دریابیم، چرا که چراغ حکمت در ایران‌زمین کم‌فروغ شده است.