ترکیه ـ سوریه مرزی برای تنش مذهبی

بسیاری از شهرهای مرزی دو کشور تنها توسط سیم‌خاردار یا راه آهن از هم جدا شده‌اند و اکثر مرزنشیان بستگانی در آن سوی مرز دارند. اما سیم‌خاردارهای مرزی نتوانسته‌اند از کشیده شدن تنش جنگ داخلی سوریه به ترکیه جلوگیری کنند.

برای دیدار اعراب علوی، کردها و ترک‌ها در شهرهای مرزی ترکیه و همچنین پناهندگان سوری، سفری ۱۴۰۰ کیلومتری را در امتداد مرزهای ترکیه با سوریه شروع کردیم و از کنار رودخانه دجله سفر را به کردستان عراق ادامه داده، از شهرهای مرزی ریحانلی، جیلان پنار، نوسیبین و اردوگاه پناهندگان سوری در کردستان دیدار کردیم.

پس از ده‌ها کیلومتر رانندگی در امتداد سیم‌خاردارهای استان هاتای ترکیه به سمت مرز سوریه، به شهر ریحانلی رسیدیم. شهری سنی‌نشین در چهل کیلومتری شهر حلب در سوریه.

در روزهای اولیه ناآرامی‌های سوریه و شدت گرفتن جنگ داخلی، هزاران پناهنده سوری به این شهر کوچک آمدند و فشار زیادی بر منابع محدود شهر وارد شد.

دولت ترکیه مدتی پیش چند نفر از شهروندان عرب علوی ترکیه را دستگیر و عاملین بمب گذاری ریحانلی معرفی کرد و این باعث تنش زیادی میان علویان و سنی‌ها منطقه شده است. بیش از یک سوم استان هاتای علوی هستند. بسیاری از علویان ترکیه بستگانی در آن طرف مرز، در سوریه دارند و مخالف حمایت ترکیه از مخالفین دولت سوریه هستند.

اکثر علویان ترکیه دولت را متهم می‌کنند که به ارتش آزاد و گروه‌های جهادی علیه علویان سوریه کمک می‌کند. دولت ترکیه به طور آشکار از ارتش آزاد سوریه حمایت می‌کند اما هرگونه حمایت از گروه‌های جهادی را رد کرده است. با این حال مردم محلی می‌گویند آنان صدها مرد خارجی را می‌بینند که آزادانه بین شهرهای مرزی رفت‌وآمد می‌کنند.

مقصد بعدی شهر کوچک مرزی جیلان‌پینار است. تنها یک خط راه آهن این شهر را از شهر مرزی سریکانی یا رأس‌العین سوریه جدا می‌کند. اکثر مردم دو طرف مرز کرد هستند ولی هر دو شهر جمعیت قابل توجهی عرب دارند. در جیلان‌پینار جنگ داخلی سوریه به حدی نزدیک است که می‌توان صدای گلوله‌ها را شنید، دود انفجارها را دید. شهر رأس‌العین تا دو ماه پیش مشترکاً توسط گروه جهادی جبهه النصره و یگان‌های دفاع خلق کردستان سوریه (YPG) کنترل می‌شد، اما پس از حمله جبهه النصره به یکی از یگان‌های زن این گروه، جنگ بین آنان شدت یافت.

در شهر جیلان‌پینار این تنها گلوله نیست که از سیم‌خاردار می‌گذرند، بلکه تنش نیز در این شهر بیشتر شده است. بسیاری از همسایگان عرب و کرد دیگر با هم صحبت نمی‌کنند. عمر اولماز از اعراب جیلان می‌گوید: در گذشته ما با کردها هیچ مشکلی نداشتیم، اما الان خیلی کم‌تر با هم معاشرت می‌کنیم و همه به هم مظنون هستند.

منبع: دویچه وله

 
سوریه طولانی‌ترین مرز زمینی خود با ترکیه و عراق دارد و مناطق مرزی ترکیه با سوریه بافت قومی و مذهبی متنوعی دارند.