تأسیس میز مذهب در وزارت خارجه آمریکا و معانی آن از نگاه گاردین

۴ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۲:۰۷

آغاز به کار دفتر جدید ارتباط با گروه های مذهبی وزارت خارجه ایالات متحده توسط وزیر امور خارجه جان کری در این ماه علاوه بر طرح پرسش های فراوان به نوعی جنب و جوش نیز دامن زده است: آیا به چنین دفتر جدیدی نیاز بود؟ این دفتر چه خواهد کرد؟ آیا این اقدام مخاطرات خاصی هم خواهد داشت؟ آیا چنین اقدامی با در نظر داشتن دیوار جدایی افسانه ای جفرسونی بین دین و سیاست درست است؟

گاردین در مقاله‌ای به قلم "کارتین مارشال" در استقبال از میز مذهب در وزارت خارجه امریکا پرداخته است، که خواندن این مقاله تا حدودی اهداف آمریکا از این اقدام را آشکارتر می‌سازد.

به گزارش شفقنا در این مقاله آمده است:

ابتکار جدید امریکا در ایجاد دفتر ارتباط با گروه های مذهبی بدون تردید تلاش های دیپلماسی ایالات متحده را با گروه ها و رهبران مذهبی جهان امتداد خواهد داد .

پاسخ به پرسش نخست یک بله آشکار است. دفتر جدید قرار است تا با تمرکز بر یک وجه بسیار مهم و غالبا مغفول مانده از مسائل جهانی، شکاف عمیق بوجود آمده در چشم انداز توسعه ای و دیپلماتیک امریکا را بپوشاند. این یک اقدام به خصوص در راستای هدف سیاست خارجی هوشمندانه. این دفتر دارای یک رهبر به نام شان کیسی، متخصص الهیات است. اما تمام این پرسش ها می بایست مورد تحقیق و تفحص قرار گیرند. و حقیقتا مخاطراتی وجود دارند که می بایست در نظر داشت.

این موضوع که می بایست به مذهب به طور جدی پرداخت، نسبتا واضح است. ارقام و آمار می توانند خود در این مورد پاسخگو باشند: حدود 85 درصد جمعیت جهان مذهبی هستند. موسسه ها، نقطه نظرها و رهبران مذهبی نقشی بسیار حیاتی در بسیاری از حوزه ها دارند (همانطور که کیسی در بیانات خود بر آن تاکید داشته است شگفت آور و باورنکردنی هستند) همانطور که جان کری گفته است، مذهب با تمام کارهای پیش روی دیپلمات هایش عجین است و برای بسیاری از مشکلات دشوار و اضطراری از جمله دولت های سقوط کرده و یا در حال سقوط، بهداشت جهانی و تغییر آب و هوا راه حل های بی شمار ارائه می دهد. و شواهد بی شمار وجود دارد که دیپلمات ها و مقامات امریکایی اغلب نسبت به جنبه مذهبی موضوعات غفلت ورزیده اند: مدرک موجود کتاب وزیر امور خارجه پیشین ایالات متحده، مادلین البرایت تحت عنوان " خداوند، قادر مطلق" است که در جای جای این کتاب استدلال می شود که آگاهی هر چه بیشتر ما نسبت به وجوه مذهبی به اتخاذ سیاست های بهتر خواهد انجامید.

دیپلمات های امریکا هیچگاه گوش شنوایی برای مذهب نداشته اند: بسیاری از مردم خردمند و فرهیخته در مشارکتی خلاقانه پای این گونه مباحث نشسته، گوش داده و کار کرده اند. لیکن از نظر سازمانی، مذهب برا این دپیپلماتها همیشه همچون وصله ای ناجور در دنیای سیاست بوده است.

موسسه های آموزشی مهم که تربیت کنندگان دیپلمات های آینده هستند، به ندرت رشته هایی برای این موضوعات ارائه می دهند.عموم مسائل فرهنگی بین المللی هیچگاه آزادانه و به گونه فعال در این گونه مباحث درگیر نشده اند و یا حتی در سطح درک مقدماتی آنها نیز بر نیامده اند. مجامع مذهبی نه تنها پیچیده، بلکه پویا و سرشار از اندیشمندان سیاسی نیز هستند. بنابراین هر گونه تردید و دو دلی برای آغار این رویکرد غیر قابل فهم است. سال ها بود که صداهای بی شماری از سرتاسر این کشور مردم را به اتخاذ رویکردی هوشمندانه تر، حرفه ای تر و آزادانه تر در مقابل مذهب فرا می خواندند. انتخاب کیسی نیز می بایست در همین راستا دیده شود.

پرسش در مورد اینکه این دفتر چه خواهد کرد، مخاطرات و اولویت ها در هم تنیده اند چرا که این موضوعات به این بستگی خواهد داشت که چه کاری انجام شود و چگونه.

اولویت نخست درک موضوع است. وزیر امور خارجه بر گوش دادن تاکید کرده است. بسیار عالی است. نقش آفرینان مذهبی می توانند چشم اندازهای غنی جدیدی در مورد اینکه در جهان چه می گذرد، به ما بدهند و نیز صدای آنها در اینکه امریکا چگونه دیده می شود، بسیار نافذ و مهم است.

اولویت بعدی آوردن هر چه بیشتر مذهبی ها به دور میز مذاکره است. این دقیقا جایی است که پیچیدگی کار و در نتیجه مشاجره ها آغاز می شوند: کدام افراد مذهبی و به دور کدام میز؟ پاسخ این است که در این کار هم دانش و هم عقل سلیم را برای جلوگیری از هر گونه سردرگمی و نزاع احتمالی به کار بست. شکی نیست که هر چه تنوع صداها بیشتر باشد، اگر چه مشکلات پیش رو نیز بیشتر خواهد بود، اما نتیجه نیز غنی تر از آب در خواهد آمد.

به گزارش شفقنا گاردین در پایان مقاله اش آورده است: شاید مهمترین پیشنهاد یا نصیحتی که می توان در آغاز به کار این دفتر و دست اندکارانش ارائه داد این باشد که تلاش شود که واقعا در این نوع رو در رویی ها در فضایی کاملا عادلانه و کاملا شفاف افراد هر چه بیشتری را از دو طرف به میز مذاکره دعوت کرد و امید وار بود که ضمن پرهیز از هر گونه پیشداوری و سیاه و سفید دیدن به موضوعات پیچیده بیشتری پرداخت.