فکوهی: مناسک به کمک مدیریت شهری می‌آید
اعتماد در آخرین شماره هفته از برگزاری سیزدهمین نشست سران سازمان همکاری‌های اسلامی و تفرقه روزافزون جهان اسلام نوشته و در کنار یادآوری آرمان اولیه تاسیس این سازمان، گزارشی از هشتاد و یکمین نشست یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ را منتشر ساخته است.
اعتماد در صفحه 10 گزارش سارا معصومی از برگزاری سیزدهمین نشست سران سازمان همکاری‌های اسلامی را به چاپ رسانده و در نگاهی کوتاه به آن سازمان آورده است: «جرقه‌های شکل‌گیری آن در ٢١ آگوست سال ١٩۶٩ زده شد. آتش‌سوزی در مسجدالاقصی در آن تاریخ حجت را بر جهان اسلام تمام کرد که باید برای جلوگیری از زیاده‌خواهی‌های رژیم صهیونیستی دست در دست هم کاری بکنند. اراده اولیه شکل گرفته بود و خشم ناشی از رفتارهای تل آویو، مسلمانان را به فکر اتحاد انداخته بود….»
نگارنده که معتقد است این سازمان سال‌هاست ماهیت اولیه خود را از دست داده، اتحاد جهان اسلام را گمشده این روزها دانسته و نوشته است: «سران سازمان همکاری‌های اسلامی به اسم مظلومیت فلسطین دور یک میز می‌نشینند اما مهره‌های بازی بر سر میز دیگری که آن سوی آن اسراییل نشسته، دور هم چیده شده است.»
او در بخش دیگری از این گزارش، غایت کانال‌های مجزای تاسیس شده در دل سازمان همکاری‌های اسلامی را اجماع برای زمین زدن یک بازیگر مهم در جهان اسلام و منطقه خاورمیانه برشمرده و نوشته است: «…. چشم آبی‌ها می‌آیند و از شرق نشین‌هایی که یک آیین دارند و رو به یک قبله عبادت می‌کنند می‌خواهند که دست از خصومت بردارند. درها در پایتخت‌های عربی باز و بسته می‌شود تا برخی کشورهای سنی به ظن خود با آنچه قدرت شیعه می‌خوانند مبارزه کنند حال آنکه جریان‌های مخوف تروریستی مانند داعش سودای سلاخی خود را به شیعه و سنی، مسلمان و غیرمسلمان محدود نکرده‌اند….»
اختلافات موجود در جهان اسلام سبب ساز فراموشی آرمان قدس و آزادسازی فلسطین
روزنامه اعتماد در صفحه 1 یادداشت «حجت‌الله جودکی»، رایزن اسبق فرهنگی ایران در مصر درباره برگزاری سیزدهمین نشست سران کشورهای اسلامی در استانبول ترکیه را با عنوان «چشمان بسته سازمان همکاری های اسلامی» منتشر ساخته و بر این نظر است که «این سازمان نه تنها اقدامی مشخص و کارا در رابطه با حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای انجام نداده است، بلکه حتی در برخی موضوعات مانند بحران سوریه و یمن نیز چشمان خود را بسته است.»
او سازمان همکاری های اسلامی را تحت سیطره و نفوذ عربستان سعودی دانسته و معتقد است که علت اصلی آن، تزریق حجم بالایی از پول توسط عربستان به بدنه این سازمان است.
جودکی مجموعه مسائل و اختلافات موجود در این سازمان را سبب دگردیسی‌های شدید آن دانسته و معتقد است «اختلافات موجود در جهان اسلام موجب شده تا آرمان قدس و آزادسازی فلسطین به بوته فراموشی سپرده شود و طرفین به جای پرداخت به آن، به درگیری و رقابت با یکدیگر بپردازند.»
مدیر موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ: کارکرد بعضی از مناسک در شهرهای بزرگ به بیراهه رفته است
این روزنامه در صفحه 7 به انعکاس نظرات دو تن از سخنرانان هشتادو یکمین نشست یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ با عنوان «شهر و مناسک» در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات پرداخته و در بخشی از مقدمه آن به قلم «عاطفه شمس» آورده است: «در ابتدای این نشست فیلم مستند «خون‌مردگی» ساخته محمد کارت به نمایش درآمد که به نمونه‌ای از رفتارهای اجتماعی در اجرای بعضی آیین‌ها در شهر شیراز اشاره داشت و نشان می‌داد که چگونه کارکردهای بعضی از مناسک در شهرهای بزرگ به بیراهه رفته و به جای رفتن به سمت ایجاد ثبات، امنیت و صلح بیشتر به موقعیت‌هایی پرتنش تبدیل می‌شوند….»
ناصر فکوهی، استاد دانشگاه و مدیر موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ در سخنرانی خود با عنوان «نگاهی انسان‌شناختی بر مناسک در کلانشهرهای مدرن» مناسک و آیین‌ها را که از حوزه‌های مورد علاقه انسان‌شناسی است، گشاینده چشم‌اندازهای جدیدی برای مدیریت‌های شهری توصیف کرده است.
او با اشاره به معنای وسیع‌تر واژه مناسک از مراسم مذهبی در علوم اجتماعی، آن را «گروهی از رفتارهای انسانی که به صورت فردی یا جمعی، خود انگیخته یا سازمان یافته، در زمان و مکان‌های مشخص و تکرار شونده انجام می‌گیرند و صحنه‌پردازی (میزانسن) های خاصی را ایجاد می‌کنند» توصیف کرده و افزوده است: «انسان‌ها زمانی که در روابط با یکدیگر و با محیط انسانی و غیر انسانی در روابطی عموما از پیش معلوم قرار می‌گیرند، تلاش می‌کنند به یک سناریوی ذهنی و به هدف یا اهداف مشخصی در قالب مادی یا غیرمادی برسند.»
این گزارش در ادامه به بازتاب سخنان فاطمه سیارپور، کارشناس ارشد انسان‌شناسی و معاون انتشارات و مدیر مرکز اسناد موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ پرداخته و با اشاره به اینکه مناسک در زبان فارسی متداول بیشتر معنای مذهبی (اسلامی) دارد و تعریف‌ها و مفاهیم جدید با رویکرد علمی و انسان شناختی، کمتر بدان وارد شده است، انواع آن را چنین برشمرده است: «مناسک گذار یا مناسک بحران‌های زندگی، مناسک و مناسبت‌های تقویمی و یادبودی، مناسک مبادله یا مشارکت، مناسک مصیبت و اندوه، مناسک روزه‌داری، ضیافت‌ها و جشنواره‌ها و مناسک سیاسی.»
او با اشاره به اینکه یکی از نتایج پایه‌گذاری سکولاریزاسیون در سیستم غربی مبتنی بر انسان‌گرایی، بدل شدن سیستم‌های درد به سوی لذت بود؛ معتقد است: «به همین دلیل بدن دیگر نفی نمی‌شود بلکه برجسته می‌شود. از همین جا مناسک شادی به وجود می‌آید که بدن را هرچه بیشتر در لذت تعریف می‌کند.»
اعتماد در آخرین شماره هفته از برگزاری سیزدهمین نشست سران سازمان همکاری‌های اسلامی و تفرقه روزافزون جهان اسلام نوشته و در کنار یادآوری آرمان اولیه تاسیس این سازمان، گزارشی از هشتاد و یکمین نشست یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ را منتشر ساخته است.مرور مطبوعات/ پنج‌شنبه 26 فروردین / روزنامه اعتماد
