مسجد آهنین؛ سازه خاص عبادی توریستی در دل کوالالامپور
مسجد نقره‌ای «توانکو میزان زین‌العابدین» دومین مسجد بزرگ پوتراجایا و یکی از جاذبه‌های مهم دینی، تاریخی و گردشگری بوده که به دلیل معماری خاص خود که تلفیقی از سنت و مدرنیته است، گردشگران زیادی از سراسر جهان را راهی مالزی می‌کند.
معماری زیبای مساجد کوالالامپور چشم هر بیننده را فارغ از اینکه پیرو چه دین و آیینی باشید به خود می‌دوزد. این مساجد نه تنها برای مسلمانان مالزی مکانی برای عبادت و حتی آموزش است بلکه بخشی از صنعت توریسم مالایی‌ها بوده و از جاذبه‌های گردشگری به‌شمار می‌رود که توجه به فرهنگ قومی، شرایط آب و هوایی و استفاده از فن‌آوری روز ویژگی مشترک آنها است.
از دیگر خصوصیات مهم مساجد بزرگ مالزی، ساختارهای مدرن آنها و سازگار بودن این اماکن عبادی با محیط زیست است. بیشتر مساجد این کشور با قطار و تاکسی قابل دسترسی هستند و این مزیت برای گردشگران غیر مسلمان که صرفاً با هدف بازدید از بنایی زیبا راهی مساجد مشهور می‌شوند، بیشتر اهمیت پیدا می‌کند.
مسجد نقره‌گون و شناور «توانکو میزان زین‌العابدین» (سلطان ایالت ترنگانو مالزی بود که از سال ۲۰۰۷ عنوان پادشاهی مالزی را در اختیار داشت و پس از پنج سال پادشاهی کل مالزی به ایالت خود بازگشت و این مسجد به دستور وی ساخته شد) که به عنوان «مسجد آهنین» نیز شناخته می‌شود، سال ۲۰۰۴ روی دریاچه پوتراجایا واقع در جنوب کوالالامپور به سبکی متأثر از معماری آلمانی و چینی احداث و پس از پنج سال کار ساخت و ساز در ۲۰۰۹ تکمیل و افتتاح شده است.
این سازه در عین سادگی و رنگ نقره‌ای، سفید و طوسی یکنواخت و سردی که دارد، دارای ساختاری نوآورانه، چشمگیر و قدرتمند متشکل از فولاد آبدیده، شیشه و بتن است، به طوری که ۶۰ درصد از مصالح آن فولاد و بقیه شیشه و بتن است به همین دلیل مردم بومی آن را مسجد آهنین می‌نامند.
از آنجایی که این مسجد با آب دریاچه احاطه شده، منظره‌ای خیره‌کننده با فضای سبزی زیبا در اطراف را به خود اختصاص داده و انعکاس تصویر این سازه نقره‌گون روی آب، زیبایی مسجد را به‌ویژه در هنگام طلوع و غروب آفتاب دو چندان کرده است.
در احداث مسجد آهنین که نداشتن مناره نیز یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آن است، ۶۰ تن فولاد استفاده شده است، وسعت این مسجد ۱۳ هزار و ۶۳۹ متر است و گنجایش ۲۴ هزار نمازگزار را دارد.
در نمای داخلی مسجد تا آنجا که چشم کار می‌کند معماری سنتی مالایی با سنگ مرمر، سرامیک، کاشی‌کاری و سنگ‌فرش به چشم می‌خورد. با توجه به معماری این مکان که دیواری شیشه‌ای رو به آفتاب یکی از بخش‌های اصلی شبستان را تشکیل می‌‌دهد، و از جهت دیگر دور تا دور شبستان را دریاچه احاطه کرده و نمایی جزیره‌مانند دارد، عبور جریان باد، نور و روشنایی از ویژگی‌های منحصر به فرد این مسجد شده است و سیستم تهویه نیز بدون وجود پنکه و یا کولر، هوای خنک و مطبوع را به داخل مسجد هدایت می‌کند.
روزانه بسیاری از مردم محلی برای اقامه نمازهای پنج‌گانه خود به مسجد توانکو زین‌العابدین می‌آیند و گردشگران زیادی نیز برای بازدید راهی این مکان عبادی می‌شوند تا از طراحی منحصر به فرد و معماری جذاب آن دیدن کنند.
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های مسجد توانکو میزان زین‌العابدین، که پیش از این نیز ذکر شد، دیوار شیشه‌ای پشت محراب به ارتفاع ۱۳ متر است که در سمت راست آن دو آیه از سوره مبارکه بقره و سمت چپ نیز آیاتی از سوره مبارکه ابراهیم(ع) نقش بسته است. دیوار شیشه‌ای محراب طوری طراحی شده است که هر نوری که بر آن بیفتد، بازتاب آیات مبارکه قرآن به صورت معلق در فضا قابل رؤیت است.
دیوارهای داخل مسجد نیز با اسماء الحسنی به خط ثلث تزئین شده است و در ورودی مصلای اصلی آیه ۸۰ سوره مبارکه اسراء چشم بینندگان را به خود خیره می‌کند.
مسجد علاوه بر مصلی ویژه مردان و زنان دارای سالن‌های درس، کنفرانس و مغازه‌‌های عطرفروشی و غرفه‌های فروش خوردنی و نوشیدنی است. نمازگزاران همچنین می‌توانند از اینترنت رایگان در هر نقطه از فضای این مسجد استفاده کنند.
با توجه به اینکه مسجد توانکو میزان زین‌العابدین در مقابل کاخ دادگستری بنا شده؛ نقل است که محمد ماهاتیر، نخست‌وزیر اسبق مالزی به مسئولین و کارکنان این نهاد نکته جالبی را گوشزد و تأکید کرده است که «باید خدا را در کارهایی که برای ملت انجام می‌دهید در نظر بگیرید و این کار مثل عبادت کردن در مسجد است و در این راه کوتاهی نکنید وگرنه سر و کارتان با من و دادگستری است.»
در مجاورت مسجد نیز جاذبه‌های گردشگری، فرهنگی، تاریخی، تفریحی و باستان‌شناسی زیادی وجود دارد که از جمله آن بنای یادبود هزاره جدید، پارک جشنواره و باغ گیاه‌شناسی پوتراجایا است که به عنوان مادر باغ‌های مالزی شناخته می‌شود و یکی از زیباترین و شگفت‌انگیزترین باغ‌های طبیعی در منطقه پوتراجایا بوده و به همین دلیل است که بازدیدکنندگان و گردشگران زیادی را به این نقطه جذب می‌کند.
این مسجد نیز همچون دیگر مساجد بزرگ مالزی روزانه شاهد برپایی حلقه‌های قرآنی و مباحثه در صحن و سراها است. زنان و مردان با تشکیل حلقه‌های پنج تا ۱۰ نفره ساعاتی از روز را مشغول حفظ و قرائت قرآن و یا مباحثه درباره مسائل اسلامی و موضوعات شرعی هستند و با گفت‌وگو و تبادل نظر به حضور خود در این مکان عبادی رونق داده و نمازگزاران را به فعالیت‌‌های اندیشه‌محور تشویق می‌کنند.
منبع: ایکنا
