از “زندگی زیباست” تا نقد “منطق الگوریتمی”؛ درسهای سینمایی پاپ لئو
پاپ لئو چهاردهم، در دیداری با جمعی از ستارهها و فیلمسازان مطرح هالیوود، بر نقش حیاتی سینما در جامعه و ضرورت توجه به صداهای حاشیهای تأکید کرد. این دیدار که در واتیکان برگزار شد، بخشی از تلاشهای کلیسای کاتولیک برای تعامل با جهان سینما و ترویج ارزشهای انسانی از طریق هنر بود.
ماهیت سینما از نگاه پاپ لئو
پاپ لئو سینما را تنها «تصاویر متحرک» ندانست، بلکه آن را ابزاری برای انتقال امید و حرکتبخش به زندگی انسانها توصیف کرد. به باور او، سینما باید به تماشاگران کمک کند تا خود را بهتر بشناسند، دنیا را با نگاهی تازه ببینند و امید را در وجود خود احیا کنند. او سینما را «هنری مردمی و در دسترس همه» خواند که قادر است پیامهای عمیق انسانی را به شکلی فراگیر منتقل کند.
تأکید بر صداهای حاشیهای
یکی از محورهای اصلی سخنان پاپ، لزوم توجه سینما به افراد و گروههای حاشیهنشین بود. او از فیلمسازان خواست تا خشونت، فقر، تبعید، انزوا، اعتیاد و جنگهای فراموششده را در آثار خود بازتاب دهند. به گفته پاپ، سینمای بزرگ نباید از این موضوعات هراس داشته باشد، بلکه باید همراه با درد انسانها باشد و آن را با نگاهی عمیق بررسی کند.
ویژگیهای سینمای مطلوب
پاپ لئو در سخنان خود به چند ویژگی کلیدی برای سینمای مطلوب اشاره کرد:
۱. عمق بخشیدن به نگاه تماشاگر: سینما بدون آنکه قصد آموزش مستقیم داشته باشد، میتواند نگاه انسان را عمیقتر و آگاهانهتر کند.
۲. پرهیز از منطق الگوریتمی: پاپ هشدار داد که سینما نباید در دام «منطق الگوریتمی» بیفتد که تنها به تکرار فرمولهای موفق گذشته میپردازد. به جای آن، هنر باید امکان تجربههای جدید و غیرقابل پیشبینی را فراهم کند.
۳. تأکید بر زیبایی و تأمل: زیبایی در سینما تنها به سرعت و تعجیل محدود نمیشود، بلکه دعوتی برای تجربه و تأمل است. پاپ بر اهمیت سکوت، آهستگی و نوآوری در آثار سینمایی تأکید کرد.
فیلمهای مورد علاقه پاپ لئو
پاپ لئو پیش از این دیدار، چهار فیلم مورد علاقه خود را معرفی کرد که بازتابدهنده نگاه او به سینما هستند:
– «زندگی شگفتانگیز است» (۱۹۴۶)
– «آوای موسیقی» (۱۹۶۵)
– «مردمان عادی» (۱۹۸۰)
– «زندگی زیباست» (۱۹۹۷)
این فیلمها با درونمایههای امید، مقاومت و ارزشهای انسانی، همسو با دیدگاههای پاپ درباره نقش سینما در ترویج امید و معنابخشی به زندگی هستند.
پاپ لئو چهاردهم با دیدگاههای خود، سینما را به مثابه زبانی برای صلح، خانهای برای جویندگان معنا و ابزاری برای نشان دادن «ذرهای از اسرار خداوند» توصیف کرد. او از سینماگران خواست تا با پرهیز از تکرار و پیشبینیپذیری، هنری خلق کنند که توانایی شگفتزده کردن انسان را داشته باشد و پیامهای انسانی و اخلاقی را به جهانیان منتقل کند. این دیدار، گامی در جهت تقویت گفتوگو بین دین و هنر و بهرهگیری از خلاقیت سینما برای ترویج ارزشهای مشترک انسانی بود.
منبع: یورونیوز
