نماینده مجلس: اصلاح‌طلبان به دیدگاه‌های رهبری نزدیک‌ترند
شرق در این شماره از علامه جعفری و اندیشه او نوشته و درکنار مروری بر تاریخچه تعزیه، از فردای سخت تر والدین آمریکایی در دوران ترامپ یاد کرده است.
روزنامه شرق در صفحه ۲۰ یاد علامه محمدتقی جعفری را در سالگرد رحلتش گرامی داشته و در یادداشتی به قلم فرید صلواتی آورده است: «او دریایی بود از روشنایی و علم که سرچشمه از علوم حضرت حق می‌گرفت. او به تمام معنا علامه و پرهیزگاری بود که دنیا را برای دانش و معرفت و حقیقت می‌خواست. ژرف‌کاوی‌های فلسفی و معرفت‌پژوهی و ترسیم حیات معقول و تربیت و تعلیم از زمینه‌های اصلی و کاری ایشان بود، محضرش، محفل صفا بود و نشاط….»
صلواتی در بخش دیگری از این نوشتار با اشاره به بیش از ١۵٠ اثر ارزشمند این عالم فرهیخته می نویسد: «او مجتهدی بود که علوم عقلی، نقلی، عرفانی و ادبی را تا درجه رفیع فراگرفت و علاوه‌برآن از دوران تعلیم و تربیت، با فلسفه و فرهنگ و ادبیات غرب آشنا شد و به مقایسه میان روش شرقی و غربی در جهان‌بینی پرداخت. علامه جعفری بر آن بود تا دین الهی را با بیانی روزآمد و امروزی به همگان عرضه و در این عصر پریشانی و پراکندگی، آشفتگان را به وادی سبز یقین و ایمان و اطمینان هدایت کند.آشنای حکمت بود و همسایه کوچه‌های اشراق، روح بزرگش سرشار از صفای قرآن بود و زندگی‌اش به تمامی یک نماز عاشقانه.»
نگارنده در خاتمه یادداشت، قسمتی از گفتار علامه در کتاب نیایش را برگزیده و از قول آن مرحوم آورده است: «با دیدگان فروبسته، لب بر جام زندگی نهاده و اشک سوزان بر کناره زرین آن فرو می‌ریزیم، اما روزی فرا می‌رسد که دست مرگ نقاب از دیدگان ما برمی‌دارد و هرآنچه را که در زندگانی، موردعلاقه شدید ما بود از ما می‌گیرد. فقط آن‌وقت می‌فهمیم که جام زندگی از اول خالی بوده و ما از روز نخست از این جام، جز باده خیال ننوشیده‌ایم… چه کالایی را در این بازار پرهیاهو دریافت می‌کنیم. مگر نه این است که: چون به هر میلی که دل خواهی سپرد/ از تو چیزی در نهان خواهند برد»
نمایشی به شکرانه حضور امام رضا در این خاک پاک
شرق در صفحه ۹ نگاه همایون علی‌آبادی به نمایش «شراره» نوشته و کار محمدمهدی خاتمی را با عنوان «نذرتان مقبول اجرتان ماجور زحمتتان مشکور» به چاپ رسانده و در بخشی از آن آورده است: «بوی دیدار ضامن آهو می‌آید. بوی پیاز داغ و نعناع داغ، گاز پیک‌نیک، آش رشته و شله‌قلمکار نذری، چادر گل‌بهی، بوی گل‌محمدی و گلاب، بوی دبستان «م. امید» و مکتب اخوان ثالث و شفیعی‌کدکنی و مرتضی کاخی و استادان مسلم دیگر. انگار محمدمهدی خاتمی با اصرار بر اینکه این شراره نمایش نیست، نیایش است؛ سلوک و سیر ذوب در سالک و سیرالی الله است و چه بگویم از شراره، از آن چادر نازنین این زن با قاموسی و ناموسی که این همه در سرتاسر اجرا از آن دم می‌زند. اما نباید به این بسنده کرد. به قول رهبرمان «تئاتر منبر است و از آن بالاتر».
او در بخشی دیگر با طرح این پرسش که «محمدمهدی خاتمی چه می‌گوید؟» افزوده است: «تکرار مکررات؟ هرگز. فرار از تاریخ مصرف؟ نه. اگرچه نیت اساطیری و دساتیری است که نام امام رضا شکرانه حضورش را در این خاک پاک طربناک، ایرانشهر مقدس، معنا می‌بخشد. علو طبع و فضای آرمانی و دینی و روحانی؟ بوی سیر داغ و پیاز در حال جلز و ولز توی تابه. خب باشد. بوی عطر محمدی… مگر خاتمی جز تکریم و تعظیم با زبان نمایش به بارگاه حضرت ثامن‌الائمه داشته است؟ و نوستالژی خاتمی از غوغای یادها و بودها، کوچه پس‌کوچه‌های کوه‌سنگی و سایر کدهای آشنای جای‌جای و جوی‌جوی مشهد مقدس و چهارراه‌های یاد آن روزها بخیر، خاتمی دلتنگ مشهد، دلتنگ شراره که حضورش او را ناموس دو شهید، ناموس دو از‌جان‌گذشته و مرگامرگ خانه، در به روی بسته می‌کند.»
نگارنده بر این باور است که «هنرمند باید خودش راوی باشد. روایت کند. کم و زیاد کند. نگو نمی‌شود. مگر زنده‌یاد علی حاتمی، روایت شخصی‌اش از تاریخ اوایل محمدرضا را در هزاردستان نگفت. مگر کسی چوب انتباه برداشت و گفت اینجایش خلاف تاریخ است….»
تعزیه بعد از ممنوعیت کمر راست نکرد
این روزنامه در صفحه ۱۲ گزارش عسل عباسیان درباره تاریخچه تعزیه در تهران و اماکن مرتبط با آن را زیر عنوان «روز واقعه در مجاورت عودلاجان» به چاپ رسانده و در مقدمه آن آورده است: «ما چند نفر بودیم؟ هفتادو‌دو‌نفر نبودیم اما می‌خواستیم حقیقتی که آن ٧٢ نفر را در تاریخ جاودانه کرد جست‌وجو کنیم و از این رهگذر، آنچه سرنوشت آنها، در تاریخ نمایش ایران رقم زد را تماشا و تفحص کنیم. بنا بود راز آن ٧٢ نفر و سِرّی که سرنوشت آنها را جاودانه کرد بجوییم. یک‌ساعتی را در مقابل تکیه دولتِ سابق که امروز جایش را به شعبه بازار بانک ملی داده ایستادیم تا از تاریخچه هنر تعزیه و تکیه دولت بشنویم رامین مستقیم، خبرنگار لس‌آنجلس‌تایمز، یک‌ساعتی از تاریخچه تعزیه با استناد به کتاب «نمایش در ایران» بهرام بیضایی نکاتی را مطرح کرد….»
او در این گزارش به مرور محدودیت های به وجود آمده در برخی دوران ها برای تعزیه پرداخته و نوشته است: «پس از کناره‌گیری رضاشاه، تعزیه که تقریبا شکوه سابق خود را از دست داده بود، به قصد تجدید حیات دوباره به شهرها روی آورد، ولی دیگر رسم و پسند روزگار عوض شده بود و مردمی که بین دو تمدن و فرهنگ سرگردان مانده بودند، آن را آن‌طور که باید نپذیرفتند. تعزیه سال به سال فقیرانه‌تر می‌شد و اگر گاه جنبشی کرد، طرفی نبست.»
گزارشگر با بیان تاریخچه ای از ساخت عمارت تکیه دولت در عصر ناصرالدین‌شاه، از دیگر تکایای مهم تهران یاد کرده و با اشاره به ممنوع بودن نمایش چهره اولیا در تعزیه‌ها نوشته است: «بهرام بیضایی در نمایش‌نامه «مجلس ضربت‌زدن» به نقد این ممنوعیت پرداخته است. «مجلس ضربت‌زدن» نقد و نقبی نسبت به جهان معاصر است که نشان می‌دهد هنوز بسیاری از باورهای دینی سر سازگاری با امروز را ندارد. در نمایش‌نامه بیضایی، یک گروه نمایشی می‌خواهد به زندگی حضرت علی(ع) بپردازد اما نظرگاه علمای دینی هنوز هم این است که بازی‌کردن در لباس اولیا و امامان به دلیل معصومیت و تقدس ناممکن است اما اینان با صدای عالی و برخی از تصاویر و نشانه‌سازی‌ها، روایتی از یک بزرگوار را به تماشا می‌گذارند البته در اینجا همچنان این نقد وارد است که با نمایش ابن‌مجلم این به سود اشقیا و بدی‌هاست که نمایان می‌شوند اما هنوز خیر و نیکی در پس تصویر پنهان باید بماند. اتفاقی مشابه برای فیلم «رستاخیز» ساخته احمدرضا درویش نیز افتاد و سبب شد این فیلم از پرده پایین بیاید و فرصت اکران نداشته باشد….»
اجتناب از نقل مطالب بی‌پایه و سست درباره واقعه کربلا
روزنامه شرق در صفحه ۱۲ به معرفی کتاب «مصیبت کربلا» پرداخته و نوشته است: «زنده‌یاد مهندس حاج محمدحسین عصار هماره آرزو می‌کرد که ای کاش مجموعه‌ای فراهم شود تا با برخورداری از برخی ویژگی‌ها در مجالس عزاداری خامس آل عبا(ع) استفاده و در حد امکان از نقل مطالب بی‌پایه و سست اجتناب شود.»
در این گزارش، از «گردآوری روایات از منابع معتبر و متعدد شیعی» به عنوان یکی از ویژگیهای این کتاب یاد شده و آمده است: «در این کتاب، فراز‌های حساس و تأثیرگذار و کلیدی متون عربی با اعراب کامل نقل شده و گزارش‌ها به‌طور غالب از تألیفات سه عالم بزرگ شیعی با محوریت «الارشاد» شیخ مفید، «الملهوف» سیدبن طاووس، و «بحار الانوار» علامه مجلسی تهیه شده است.»
کتاب «مصیبت کربلا» در ١٧ فصل و به وسیله علی‌اکبر تلافی در ٣٣٢ صفحه وزیری تدوین و چاپ اول آن به همت انتشارات دلیل ما با قیمت ٢٠ هزار تومان به علاقه‌مندان معارف حسینی تقدیم شده است.
سفری به کربلای سرزنده و نجف از پا افتاده/تور کربلا، گران‌تر از تور آنتالیا
شرق در صفحه ۱۲ گزارش «سفری پرماجرا» را در رابطه با اربعین حسینی و حضور پرشمار زائران در کربلای معلی منتشر ساخته و با اشاره به تهدیداتی که دنیای شیعیان را دربر گرفته، می نویسد: «در ایران، اوج این گردهمایی را می‌توان در خبری پیگیری کرد که چند روز پیش از سوی خبرگزاری فارس منتشر شد: «تور کربلا، گران‌تر از تور آنتالیا». اگر آنتالیا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایرانی‌ها به حساب بیاید، چرا باید هزینه سفر به کربلا از آن هم بیشتر باشد؟ پاسخ در علم اقتصاد نهفته است: «تقاضای سفر به یک مقصد خاص وقتی بیشتر می‌شود، عملا با عرضه هم‌خوانی نخواهد داشت و همین موضوع باعث می‌شود که اولویت‌بندی اقتصادی حاکم شود….»
این گزارش با مرور مکان های مهم شهر کربلا و نجف و مقایسه امکانات شهری آن دو، افزوده است: «کربلا شهر آرامی است، اما در اربعین پر از آرم‌ها و نشانه‌های نشانه‌گذاری‌شده می‌شود. جمعیت میلیونی در آستانه شهر است و از این گردهمایی، هر گروهی استفاده‌های تبلیغاتی خود را می‌برد؛ گروهی مکتب‌های آموزشی خود را که در حوزه تعالیم دینی است تبلیغ می‌کنند، گروهی به‌دنبال تبلیغ مداحی‌ها و مداح‌ها هستند و گروهی تبلیغ‌گرِ چهره‌ها هستند. کسی در این موضوع شک نمی‌کند که همه‌چیز حول محور امام حسین (ع) و جور بی‌عدالتی‌ای که بر شانه‌های او رفته، حرکت می‌کند، اما چالش وقتی ایجاد می‌شود که در شکل تبلیغات، مخالفت‌ها و جبهه‌گیری‌هایی پدید می‌آید…. هزینه‌های حضور در نجف، حتی از کربلا هم گران‌تر است، چراکه این شهر از امکانات محدود و زیرساخت‌های عموما نیمه‌کاره‌ای برخوردار است و به‌عنوان‌مثال، در اینترنت، هیچ نکته دفاع‌کردنی‌ای ندارد….»
در بخش پایانی این نوشتار آمده است: «در سفر اربعین، نجف به‌هرحال، شهر مهمی است؛ علاوه بر اینکه مسیر راهپیمایی کربلا در این شهر نصف می‌شود و محل استراحت و تجدید قوای مناسبی برای زائران است، می‌توان آن را شهری دانست که بخش مهمی از تفکر شیعه را پرورش داده و به‌همین‌خاطر، هر زائری که پا در این شهر می‌گذارد، فارغ از دین و دیدگاهش، مایل است که در جریان مهم‌ترین اخبار و اتفاقات دنیای شیعه قرار بگیرد و از نزدیک با کتاب‌ها و بازار نشر شیعه آشنا شود.»
ترامپ وعده هایش را فراموش می کند؟
این روزنامه در صفحه ۱۶ که به مرور مطبوعات و رسانه های خارجی می پردازد، از قول روزنامه «واشنگتن‌پست» به طفره روی اخیر ترامپ اشاره کرده و آورده است: «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا که در سخنرانی‌های تبلیغاتی‌اش درباره ممنوعیت ورود مسلمانان به آمریکا بیش از هر وعده دیگر مانور داده بود، در کنفرانس‌های مطبوعاتی اخیر سعی کرده اولویت‌های دیگری برای دوران ریاست‌جمهوری خود معرفی کند.»
در بخشی از گزارش واشنگتن‌پست می خوانیم: «ترامپ کمتر درباره وعده ممنوعیت ورود مسلمانان به این کشور حرف می‌زند و بیشتر درگیر موضوع ساخت دیوار مرزی شده است. او قول داده پول ساخت این دیوار را از مکزیکی‌ها بگیرد…. حتی مشاوران ترامپ هم از زیر بار وعده‌های سابق در می‌روند و توجه‌ها را به سمت مسائل دیگر جلب می‌کنند….»
نماینده شیراز: برخورد خدا با ما ربطی به اندازه ریش ما ندارد
روزنامه شرق در صفحه ۱۹ به انعکاس سخنرانی فرج‌الله رجبی، نماینده مردم شیراز در مجلس در جمع دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی این شهر پرداخته و بر این نکته تاکید کرده که «اصلاح‌طلبان به دیدگاه‌های رهبری نزدیک‌ترند»
این نماینده مجلس در سخنان خود به این نکات پرداخته است:
– خروج اسرائیل از انزوا با شعارهای بیجا در دولت گذشته به وقوع پیوست. ما در اوج محبوبیت و محذوریت منطقه‌ای در انزوا فرو رفتیم و علیه ما قطع‌نامه صادر شد و باوجود ادعای رئیس‌جمهوری وقت که قطع‌نامه را جدی نمی‌گرفت، به سمتی رفتیم که کالاهای اساسی و استراتژیک در کشور ما پیدا نمی‌شد.
– امروز خیلی‌ها نگران پروژه نفوذ هستند. ما هم نگران هستیم به‌ویژه برای کشوری که می‌خواهد همه‌چیز را بر مبنای ایدئولوژی خود پیش ببرد که همین مسئله را سخت‌تر می‌کند.
– جریان اصولگرا و به‌ویژه بخش تند آنها از سال ۷۶ به بعد تعمد داشته‌اند که به‌عنوان یک استراتژی، حرکت‌های اصلاح‌طلبان را نه در مقابل خود که در مقابل رهبری تعریف کنند که این مسئله مردم دیندار را نسبت به اصلاحات بدبین می‌کرد؛ درحالی‌که اکثر اصلاح‌طلبان یا جانباز هستند یا خانواده شهید و این نشان می‌دهد این افراد ریشه در نظام دارند. هدف از بیان این حرف‌ها این است که بگویم اینکه اصلاحات و اصلاح‌طلبان را در تقابل با نظام و رهبری می‌دانند، از اساس غلط و استراتژی بسیار خطرناکی بوده و هست.
– برخلاف دوستان اصولگرا، اصلاح‌طلبان قائل به آزاداندیشی، شرکت حداکثری مردم در انتخابات و رعایت حقوق مردم هستند…. نگاه اصلاح‌طلبی به‌هیچ‌عنوان نگاهی ضددفاع مقدس و نگاه وابستگی به غرب نیست.
– همه نهاد‌های امنیتی و سیاسی و اداری باید از آزادی بیان در محدوده‌ای که قانون تعیین کرده و با رعایت تمام خطوط قرمز نظام دفاع کنند. گله ما از این است که چرا این آزادی بیان برای همه نیست.
– برخورد خدا با ما ربطی به اندازه ریش ما ندارد. برخورد خدا با ما براساس آن چیزی است که در کتاب خدا نوشته شده است.
فردای والدین آمریکایی سخت تر شد
شرق در صفحه ۲۰ یادداشت امیلی امرایی با عنوان «زمستان در راه است» را در توصیف فضای حاکم بر ادبا و روشنفکران آمریکایی در فردای انتخاب ترامپ به چاپ رسانده و در بخشی از آن آورده است: «ون جونز، تحلیلگر ارشد سی‌ان‌ان، یکی از رنگین‌پوستانی است که ترامپ با توهین به آنها، پیروز انتخابات شد. جونز همان شب گفت: «فردا برای والدین روز سختی خواهد بود. سر میز صبحانه به بچه‌هایمان گفته‌ایم ریاکار نباشید، نژادپرست نباشید و زن‌ستیزی خصلت شرم‌آوری است و امشب، مردمان زیادی فرزندان‌شان را به رختخواب فرستاده‌اند با هراس از صبحانه فردا. چون مردی که نماد همه اینهاست، به بالاترین جایگاه آمریکا رسیده».
امرایی در بخش دیگری از یادداشت خود می نویسد: «غیرممکن است این لحظه را بتوان با چیزی به‌جز اضطرابی عمیق و انزجار، توصیف کرد؛ اما نیویورکر تلاش می‌کند ایمانش به دموکراسی را از دست ندهد و در شماره اخیر با وام‌گرفتن از ایده‌های فیلسوفی مانند چارلز تیلور، سعی کرده تشریح کند چطور می‌توان در زمانه تاریک سیاسی «ایمان خود به دموکراسی» را از دست نداد و تلاش کرد.»
دیگر عناوین برگزیده «شرق» امروز:
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، روز یکشنبه و در ادامه سفر خود به استان خوزستان ضمن حضور در یادمان شهدای شلمچه و افتتاح پایانه مرزی شلمچه، زائران حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را بدرقه کرد.
تبلیغ اربعینی سایپا
