پاسخ هاشمی به درخواست برای بازگشت به نماز‌جمعه

به گزارش شرق توضیح هاشمی‌رفسنجانی درباره بازگشتش به نمازجمعه در شرایطی مطرح می‌شود که او از تیرماه 88 و خطبه‌های معروف تابستان آن سال، دیگر پا به محوطه دانشگاه تهران نگذاشت و پشت آن تریبون معروف نرفت. 26 تیر سال 88 بود که هاشمی‌رفسنجانی امامت اولین نمازجمعه بعد از انتخابات دهم ریاست‌جمهوری را بر ‌عهده گرفت و همان‌طور هم که پیش‌بینی می‌شد در آن خطبه‌ها به مسایلی پرداخت که بعد از انتخابات به وجود آمده بود. بعد از آن نمازجمعه اگرچه برخی چهره‌های سیاسی از پیشنهادهای هاشمی حمایت کردند اما در مقابل برخی دیگر از چهره‌های سیاسی به نقد پیشنهادهای هاشمی پرداختند. هاشمی‌رفسنجانی اما بعد از آن خطبه‌ها، تا به امروز دیگر امام جمعه تهران نشد. در طول این سال‌ها اما حرف و حدیث‌ها درباره نیامدن هاشمی به نمازجمعه زیاد بود و اینگونه تعبیر می‌شد که درواقع پیش از آنکه آیت‌الله از حضور در نمازجمعه خودداری کند، از حضور او در نمازجمعه خودداری کرده‌اند.

هرچند این دیدگاه در این سال‌ها به طور رسمی مطرح نشد، اما بالاخره، سیدرضا تقوی، رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور، فروردین‌ماه سال گذشته گفت که «موضوع بازگشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی به نمازجمعه مطرح نیست. به هر حال زمانی آیت‌الله طالقانی هم امام جمعه تهران بودند.» او تاکید کرده بود که «بحث بازگشت دوباره آقای هاشمی به نمازجمعه تمام شده است.» هرچند محمد هاشمی رییس دفتر آیت‌الله، این ابراز نظر را بی‌پاسخ نگذاشته و در جواب گفته بود: «تصمیم قطعی درباره این موضوع باید از‌ سوی مراجع ذی‌ربط گرفته شود که هنوز از‌ سوی آنان چیزی در این‌باره گفته نشده است. آیت‌الله هاشمی در مقطعی تصمیم گرفتند به نمازجمعه بازنگردند. علت هم این بود که ایشان تاکید داشتند که جایگاه نمازجمعه جایگاه مقدسی است؛ ممکن است این جایگاه با بعضی از شعارها خدشه‌دار شود.»

 این دیدگاه مشابه نظر خانواده هاشمی‌رفسنجانی هم هست. به طوری که اعضای خانواده او مثل عفت مرعشی همسر و فائزه هاشمی دخترش تاکید کردند که عدم‌حضور هاشمی در نمازجمعه تصمیمی خودخواسته است. عفت مرعشی در گفت‌وگویی با ماهنامه «مدیریت ارتباطات» گفته بود که «هاشمی‌رفسنجانی محدودیتی برای رفتن به نمازجمعه ندارد، خودش نمی‌رود.» فائزه هاشمی هم اسفند سال گذشته در سفر خود به مشهد و در جمع زنان اصلاح‌طلب گفته بود که «پدرم بعد از نمازجمعه تاریخی‌اش خودش دیگر به نمازجمعه نرفت، البته هر ماه با وی برای حضورش در نمازجمعه تماس گرفته می‌شد.» او درباره احتمال بازگشت ایت‌الله به نمازجمعه هم گفته بود: «هر چیزی امکان دارد.»

اکنون اما با گذشت تقریبا یک سال از روی‌کارآمدن دولت روحانی گویا هاشمی برای بازگشت به تریبون نمازجمعه با شمایی که خود از خطبه‌های نماز جمعه‌دارد، بی‌میل نیست. هاشمی البته در گفت‌وگو با ویژه‌نامه نوروزی روزنامه «آرمان» در مورد بازگشت به نمازجمعه گفته بود: «انگیزه ندارم که (به نمازجمعه) بیایم. اصولا انگیزه سخنرانی و گفتن را ندارم. نمازجمعه هم جایی است که باید خیلی کار کنیم که حرف‌های درست و پخته‌ای بزنیم. مستقیم پخش می‌شود و همه دنیا نگاه می‌کنند. زیبنده نیست آدم این‌طوری حرف‌هایی بزند نماز و جماعت و اسلام و همه اینها را سبک کند.» او در گفت‌وگو با ویژه‌نامه نوروزی «اعتماد» هم تاکید کرده بود که «من حرف‌هایم را در همان نمازجمعه 26 تیر 88 گفتم و هنوز هم به آنها معتقدم.»

البته شهریور سال گذشته هم در یادداشتی در سایت هاشمی‌رفسنجانی با عنوان «چرا هاشمی به نمازجمعه نمی‌آید؟» اینگونه نوشته شده بود که «آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی رعایت حق‌الناس را بالاتر از امامت جمعه می‌داند.» در این مطلب که به نمازجمعه و شوون امام جمعه پرداخته شده، همچنین آمده است: «نباید در مورد نمازجمعه با نگاه حزبی یا جریان‌های سیاسی نگاه کرد. فکر می‌کنم یکی از گناهان بزرگ این است که از دین در مسایل داخلی خود اهل دین استفاده ابزاری کنیم. ممکن است سلیقه دیگری را قبول نداشته باشیم. حتی امام جمعه را قبول نداشته باشیم، ولی نباید از تریبون نمازجمعه برای ایجاد تفرقه در بین جریان‌های اسلامی، استفاده کرد. برای اینگونه اعمال جای دیگری وجود دارد.»

آیت‌الله روز گذشته هم در بین جوانان اظهاراتی شبیه به این یادداشت را مطرح کرد و شرایط برپایی یک نمازجمعه مطلوب از نظر خود را مطرح کرد. باید دید در روزهایی که برخی امامان جمعه در تریبون‌های خود به نقد دولت و به‌ویژه سخنان رییس‌جمهوری می‌پردازند، آیا مجالی برای هاشمی‌رفسنجانی در این تریبون‌ها خواهد بود تا به بیان نظرات خود بپردازد؟

 
آیت‌الله به نمازجمعه بازمی‌گردد؟ هاشمی‌رفسنجانی روز گذشته به این سوال پاسخی داده که منعکس‌کننده دیدگاه او درباره ویژگی‌های این تریبون سیاسی – مذهبی است: «نمازجمعه یک تریبون سیاسی- عبادی برای نظام است و خطبه‌های آن به‌جای دو رکعت نماز، ایراد می‌شود و نباید نگاه باندی داشت و به خاطر امیال جناحی، از کسی تعریف و تمجید کرد و به کسانی توهین کنند و تهمت بزنند.»