زندگی در کرات دیگر و واکنش دین به آن

سانتوش متیو

تا حدود دو دهۀ پیش تردید داشتیم که آیا به جز خورشید، ستاره‌های دیگری نیز وجود دارند که از سیاراتی در پیرامون خود میزبانی کنند. اما امروز بنا به گزارش ناسا، حدود 3500 سیارۀ فراخورشیدی کشف شده که از این میان دست‌کم شش سیاره شبیه به کرۀ زمین هستند. مسلماً بعدها تعداد بیشتری از این دست سیارات به اکتشاف خواهند رسید و بسیاری از محقّقان بر این باورند که با پیشرفت تکنولوژی، انسان قادر به کشف حیات در سیارات دیگر خواهد بود.

بی‌شک این اکتشافات پرسش‌هایی را دربارۀ جایگاه زمین در کیهان به ذهن متبادر می‌سازد. از طرف دیگر، مواجهه با حیات در دیگر نقاط کیهان مسائلی الهیاتی و فلسفی مطرح می‌سازند که برای بسیاری از ادیان به‌شدّت چالش‌آفرین هستند. در بعضی از ادیان مثل مسیحیت، تمرکز عمدتاً بر روی انسان است و اعتقاد بر این است که خداوند انسان را مظهر خود خلق کرده و تمام حیوانات و گیاهان دیگر برای انسان خلق شده‌اند.

نیکولاس کوسا، فیلسوف آلمانی کاتولیک برای نخستین بار این ایده را مطرح ساخت که خداوند فضا را به موازات عظمتِ بی‌انتهای خود، بی‌انتها و بی‌حدّ و مرز خلق کرده است. اما امروز این اندیشه‌های فلسفی الهام‌بخش حوزۀ علوم تجربی گشته است.

با جدّی شدن احتمال کشف حیات در سیارات دیگر، سؤالات اساسی‌ای که مطرح می‌شوند اینها هستند: آیا خداوند در سیارات دیگر نیز مخلوقاتی دارد؟ در این صورت آیا ساکنین آن سیارات همین خدایی را می‌پرستند که ما انسان‌ها به او اعتقاد داریم؟ آیا وجود پیامبرانی مثل حضرت عیسی صرفاً مختصّ انسان‌های روی زمین است؟

می‌توانیم مطمئن باشیم که ادیان زمینی نخواهند پذیرفت که ساکنان کرات دیگر خدای مستقلّی برای خود داشته باشند. ادیان سنّتی و نهادهای مذهبیِ ما همواره هنگام مواجهه با پدیده‌های جدید، سعی می‌کنند تفاسیری از متون مقدّس ارائه دهند که وجود خودشان را توجیه سازد. نهادهای دینیِ ما از مهارت‌های شگرفی برای حفظ بقای خود برخوردارند که خاستگاه آنها نیازهای شخصی و عاطفی انسان‌ها است. لذا ادیان هرگز اجازه نخواهند داد پدیده‌های نوظهور و اکتشافات جدید به بنیاد آنها خدشه‌ای وارد سازند.

* انتشار این مطلب به معنای تأیید محتوای آن نیست. دین آنلاین به هدف ارائه شفاف و گسترده مطالب مرتبط با حوزه دین نظرات مختلفی را بازتاب می‌دهد تا مخاطبان دین‌پژوه سایت از آنها مطلع شوند.

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.