باید در مقابل کار حقوق گرفت!| سیدعلیرضا واسعی
کسانی که به ظاهر بی‌مزد و حقوق کار می‌کنند، مزایا و دریافت‌های دیگر را می‌طلبند!
غلبه نگرش‌های ارزشی اخلاقی به کنش‌های افراد، حتماً ره‌آوردها و ثمرات خوبی دارد؛ عده‌ای برای اعتباریابی در جامعه خود را به آن ارزش‌ها نزدیک ساخته، چه بسا به انسان‌هایی اخلاقی و شایسته مبدل گردند. انکار این نکته بی‌انصافی است، اما بی‌گمان آثار منفی و زیان بار آن اندک نیست، از آن جمله پیدایی ریاکاری، دورویی، ساختن چهره پنهان و حیات خلوت است که به فراوانی در پیرامون خود و حتی در خود می‌توانیم ببینیم. البته که رعایت آیین و اخلاق سازمانی امری بایسته است، اما آنچه در چنین افرادی بروز دارد، ظاهرسازی‌های اغفال کننده و مدعیانه است که آفتی جدی به‌شمار می‌آید.
یکی از مظاهر رفتار ریاکارانه، ادعای نگرفتن حقوق و مزایا از سازمان تحت امر است که به زعم برخی، نشان پارسایی مدعی است؛ فردی به مسئولیت جایی گمارده می‌شود یا به عضویت شورایی در می‌آید یا برای مأموریتی نشان می‌گردد، اما رسماً در رسانه‌ها و مجامع چنین خودنمایی دارد که در قبال انجام وظیفه به دوش گرفته حقوقی از آن نهاد دریافت نمی‌کند.
چنین ادعای به ظاهر زهدورزانه، عملاً برای اخذ مزایای بیشتر است، چون عموماً نهادهای متبوع برای جبران پارسامنشی وی! ناچارند با فروتنی و شرمندگی، بیش از حقوق مفروض را در قالب هدیه، پاداش، عیدی، حق‌الجلسه یا «ناقابلی»، به او تقدیم کنند و او نیز ضمن دریافته بیشتر، با ژستی حق به جانب، مدعی کار بی‌مزد و مواجب گردد، در حالی که چنین نیست. گذشته از این، خسارت بزرگ‌تری از سوی چنین افرادی به سازمان‌ها وارد می‌شود که از آن به «عدم تعلق سازمانی» یاد می‌شود. مدعیان دروغین اگر از همان ابتدا با درخواست حقوق بیشتر وارد کار شوند، هم امکان بازخواستشان توسط مقام بالاتر و پاسخ گو سازی‌شان میسرتر است، هم سبب تعلق سازمانی او برای تأمین منافع سازمان که خود به نحوی بهره مند از آن است، خواهد شد و طبعاً با احساس مسئولیت و دغدغه بیشتر می‌کوشد.
گرفتن حقوق تعریف شده از محل مسئولیت، در هر سطحی که باشد، فرد را به اعتباربخشی بیشتر سازمان و تأمین منافع حداکثری آن می‌کشاند که هم برای نهاد مربوطه سودبخش است، هم نیروهای انسانی آن مجموعه را در تأمین حقوقشان که در نهایت به رضامندی بیشتر آنان می‌انجامد، یاری می‌رساند. این یک فاجعه بزرگ مدیریتی است که افرادی بیرون از سازمان در رده‌های بالای مسئولیتی به کار گرفته می‌شوند، آن هم بی‌آنکه مزد و مزایای قطعی تعریف شده و مصوبی در قراردادشان آورده شود. این رفتار ضد ارزشی، سوگمندانه در ذهنیت بسیاری، ارزش شمرده می‌شود، در حالی که انسان ارزش‌گرا و اخلاقی، با قرارداد روشن و کاملاً قانونی پیش می‌رود!
سید علی‌رضا واسعی، بهار ۱۴۰۰، vasei@isca.ac.ir
