ده دلیل برای ممنوعیت موبایل و تبلت برای کودکان زیر ۱۲ سال

در جامعه ما توجه به ابعاد و پیامدهای تکنولوژی عمدتاً محدود به اینترنت یا برخی سایت های اینترنتی است. جای تعجب است که مقولاتی بس مهم نظیر استفاده گسترده کودکان و نوجوانان از موبایل توجه کمی را جلب کرده است. تا جایی که اپراتورهای مختلف «دانش آموزان» را به عنوان گروهی خاص هدف قرار داده اند. شاید مرور یادداشت کریس روان در این باره برای توجه به اهمیت این مقوله مفید افتد.

کریس رُوان که خود کاردرمانگر بیماری‏های کودکان است، استدلال می‏کند که باید استفاده کودکان زیر 12 سال از موبایل، تبلت و ابزارهای مشابه ممنوع شود. رُوان به استناد فرهنگستان آمریکایی بیماری‏های اطفال و انجمن کاناداییِ بیماری‏های اطفال توضیح می‏دهد که «کودکان 0-2 سال نباید هیچ دسترسی به تکنولوژی داشته باشند، استفاده 3-5 ساله‏ ها به یک ساعت در روز محدود باشد و 6-18 ساله‏ ها محدود به 2 ساعت در روز استفاده کنند.» در مواردی که استفاده چند برابر این مقدار باشد، کودکان دستخوش پیامدهای نامطلوبی خواهند شد:

آسیب به مغز در حال رشد

رُوان توضیح می‏ دهد که مغز در 0-2 سالگی سه برابر می شود و رشد آن تا 21 سالگی ادامه می یابد. میزان رشد مغز در دوره‏های اولیه به محرک‏های محیطی بستگی دارد. با این حال، محرک‏هایی که توسط تکنولوژی‏هایی نظیر موبایل و تبلت و ابزارهای بازی ایجاد می‏ شوند، پیامدهایی نظیر کاهش توجه، تأخیرهای شناختی، مشکلات یادگیری یادگیری و کاهش توانایی کنترل خود به دنبال دارد.

تأخیر در رشد

کودکانی که از این تکنولوژی ها استفاده می‏کنند، تحرک کمتری دارند و این باعث تأخیر در مراحل رشد می‏شود، به ویژه آنکه «تحرک توانایی توجه و یادگیری را افزایش می دهد.» از قضا، امروزه از هر سه کودکی که وارد مدرسه می شوند، یک نفر دچار چنین مشکلاتی هست.

چاقی همه‏ گیر

رُوان بر مسئله چاقی تأکید کرده، شرح می‏دهد چگونه تماشای تلویزیون و بازی‏های ویدئویی همبستگی دارند، به نحوی که «در میان کودکانی که اجازه دارند ابزارهای تکنولوژیک خود را وقت خواب با خود داشته باشند، 30 درصد چاقی بیشتر» دیده می‏شود. وضع به گونه‏ای است که امروزه از هر چهار کودک آمریکایی، یکی مشکل چاقی دارد. این نگرانی به قدری جدی است که برخی، عمدتاً نظر به همین وضع، بر آنند که «کودکان قرن بیست و یکم نخستین نسلی‏اند که ممکن است بسیاری از آنها کمتر از والدینشان عمر کنند.»

کم خوابی

استفاده زیاد کودکان از ابزارهای تکنولوژیک، خصوصاً به هنگام خواب، باعث اختلال در برنامه خواب و کم خوابی می‏شود. این نکته باعث تأثیر قابل توجه در نمرات درسی کودکان شده است. نکته مهم اینکه 60% از والدین استفاده کودکان خود از تکنولوژی را تحت نظر ندارند.

بیماری‏های ذهنی

استفاده بیش از حد از تکنولوژی موجب مشکلات ذهنی در کودکان می‏ شود که افسردگی و  اضطراب از آن جمله ‏اند. در میان بیماری‏های ذهنی متعددی که از آنها یاد شده، به اتیسم هم اشاره شده است.

خشونت

در رسانه های امروز، «خشونت فیزیکی و جنسی» به نحو قابل ملاحظه ‏ای گسترده است. طبعاً، کودکانی که در معرض چنین محتوایی هستند متأثر خواهند شد و خشونت بیشتری بروز خواهند داد.

جنون دیجیتال

سرعت بالای رسانه‏ ها باعث مشکل در توانایی کودکان در «توجه، تمرکز و حافظه» می‏ شود و این امر اختلال در یادگیری را به دنبال دارد. می‏ توان از این امر به «جنون دیجیتال» یاد کرد.

اعتیاد

به میزانی که والدین وقت بیشتری را با ابزارهای تکنولوژی صرف می‏کنند، از فرزندانشان فاصله می‏گیرند. در نتیجه، کودکانی که تنها مانده‏اند، به ابزارهایی که در دسترس دارند وابسته می‏ شوند و به مرور این وابستگی به اعتیاد می‏ گراید. این است علت آنکه «از هر 11 کودک 8-18 ساله، یک نفر به تکنولوژی معتاد است.»

انتشار تشعشعات

تأثیر امواجی که موبایل‏ها تولید می‏کنند نگرانی‏ هایی برانگیخته است. برای مثال، سازمان بهداشت جهانی در می 2011 آنها را از جهت خطری که دارند در گروه 2B گنجانده است.[*] نکته مهم این است که محققانی بر خطر مضاعف این امواج برای کودکانی که مغز آنها در حال رشد است تأکید کرده ‏اند و گاه دلایل مستقلی مبنی بر خطر این امواج برای کودکان ارائه داده اند.

ناپایداری

رُوان نسبت به نحوه استفاده کودکان از تکنولوژی هشدار می‏ دهد و معتقد است «نیاز به رویکردی تیم‏ محور برای کاهش استفاده از تکنولوژی فوری و ضروری است.» در غیر این صورت، آینده کودکان چندان امیدبخش خواهد بود.

کریس روان، در پایان، توصیه اش درباره استفاده کودکان از تکنولوژی را در جدولی خلاصه کرده است:

سن رشد

چقدر؟

تلویزیون بی خشونت

ابزارهای دستی (نظیر موبایل و تبلت)

بازی ویدئویی بی خشونت

بازی ویدئویی خشن

بازی یا فیلم خشن یا هرزه آنلاین

0-2 سال

هیچ

هرگز

هرگز

هرگز

هرگز

هرگز

3-5 سال

1 ساعت در روز

√

هرگز

هرگز

هرگز

هرگز

6-12 سال

2 ساعت در روز

√

هرگز

هرگز

هرگز

هرگز

13-18 سال

2 ساعت در روز

√

√

محدود به نیم ساعت در روز

هرگز

 

 

***

این نوشته بازخوردهایی نیز داشته است. از جمله، اریک متاکساس در سایت کریسشن هدلاینز این نوشته را مرور کرده و در مقابل موضع تند آن، ملاحظاتی ملایم‏تر نهاده است. او نخست شواهدی مبنی بر اهمیت کنترل استفاده کودکان و نوجوانان از تکنولوژی‏ ارائه می‏کند و در آن میان به سخنرانی اخیر پاپ فرانسیس که نکاتی درباب شبکه‏ های اجتماعی و استفاده از اینترنت داشت نیز توجه می ‏دهد. اما در نهایت معتقد است: «واضح است که نمی‏توان لپ‏تاپ و موبایل و بازی‏های الکترونیک را دور بریزیم! اما می‏ توانیم زمان و نحوه استفاده کودکان از آنها را محدود کنیم. به بیان دیگر، نیازی به پاسخی «لادیتی» (Luddite)[**] نیست. اما مطمئناً پاسخی مسیحی نیاز است.»

***

همانطور که در آغاز گفته شد، استفاده گسترده کودکان و نوجوانان از موبایل و تبلت مقوله ‏ای است که مستلزم توجه بیشتر است و پاسخ‏های دقیق و حساب‏ شده می‏ طلبد. مهم است که در این ماجرا به هوش باشیم تا حتی الامکان اموری مثل ملاحظات صرفاً اقتصادی، موضع‏گیری‏های احساسی یا پیش‏فرض‏های نسنجیده دیدگاه‏مان را مخدوش نکنند.

 

[*] مواردی در این دسته می‏گنجند که شواهدی مبنی بر خطر آنها وجود دارد، اما شواهد هنوز متقاعدکننده نبوده ‏اند.

[**] هنگامی که صنعت به عرصه نساجی راه یافت، کارگرانی بی کار شدند. در واکنش، گروهی به از بین بردن ابزارها و ماشین‏ها پرداختند. تعبیر مربوط به این جریان است.

 

ترجمه: مرضیه خاکباز
اریک متاکساس در سایت کریسشن هدلاینز این نوشته را مرور کرده و در مقابل موضع تند آن، ملاحظاتی ملایم‏تر نهاده است. او نخست شواهدی مبنی بر اهمیت کنترل استفاده کودکان و نوجوانان از تکنولوژی‏ ارائه می‏ کند و در آن میان به سخنرانی اخیر پاپ فرانسیس که نکاتی درباب شبکه‏ های اجتماعی و استفاده از اینترنت داشت نیز توجه می‏ دهد.