حسن حنفی
حسن حنفی را می باید در کنار نصر حامد ابوزید، محمد ارکون و محمد عابدالجابری، از سرشناسترین نواندیشان معاصر عرب نامید.
حسن حنفی استاد صاحب‌کرسی فلسفه در دانشگاه قاهره از چهره‌های برجستهٔ تجددگرایی اسلامی پنجشنبه ۲۹مهر ۱۴۰۰ در ۸۶ سالگی درگذشت.
حنفی که در خانواده‌ای هنرمند متولد شده بود در جوانی با اخوان‌المسلمین مرتبط شد و پا به سیاست گذاشت. او تحصیلات خود را در دانشگاه سوربن گذراند و از سال ۱۹۶۷ استاد فلسفه قاهره شد. همچنین به عنوان استاد مدعو در دانشگاه‌های آمریکا، آلمان، فرانسه، بلژیک و کویت تدریس کرده بود.
حنفی که نزد عثمان امین پدیدارشناسی آموخته بود با انتشار سه گانه‌ای با استفاده از روش هوسرل به بازسازی کلاسیک فلسفه اسلامی پرداخته بود. تفسیر حنفی از اسلام را سوسیالیستی و او را از شارحان و معلمان “چپ اسلامی” دانسته‌اند. او همچنین تفسیری از اسلام را ترویج می‌داد که حامی گسترش اخلاقی جهانی است.
حنفی در بیشتر آثار اخیرش گفته است که اسلام نیازمند درکی همسو با آزادی و پیشرفت بشر است. برخی از علمای مصر کتاب «دعوت برای گفت‌وگو»ی حنفی را بدعت و تحریف دانستند و در فتوایی وی را مرتد خواندند.
گاه رگه‌هایی از اندیشه حسن حنفی را می‌توان در میان روشنفکران ایرانی نیز سراغ گرفت. مواضع او در مواجهه با غرب، رویکرد او نسبت به ارتباط اسلام و سکولاریسم، نگاه تاریخی او به گزاره های دینی از جمله مواردی است که این نواندیش مصری را شهره کرده است.
وقتی حسن حنفی مطرح می‌کند که ” گذشتگان کار دفاع از دین را به خوبی انجام دادند، اما امروز عصر جدیدی شکل گرفته و به گونه ای دیگر می باید از دین و دینداری به دفاع برخاست”، می توان انتظار برد که وی، سخنی دیگر در قبال دین گذشتگان را برگزیده است و ایده ای گره گشا ر را انتظار می برد. در این پرونده ؛ برخی از این ایده و آراء حسن حنفی مورد واکاوی و بررسی قرار گرفته است.
عناوین این پرونده در سایت دین‌آنلاین منتشر شده به شرح زیر است:
