رشد وهابیت در سریلانکا

وقتی وهابی‌ها به کاتان کودی در سریلانکا پای گذاشتند با خود ایدئولوژی سفت و سخت و منابع مالی سرشاری را به‌همراه آوردند. در کنار تقریباً سه دهه جنگ داخلی در این بخش از سریلانکا، دین به عنوان نیروی پایدار منحصر به‌فردی قرار داشته است. برای وهابیت ـ گرایش افراطی اسلامی ـ که خواستار بازگشت دین [اسلام] به عصر پیامبر اسلام است این منطقه به مثابه سرزمینی حاصلخیز جهت بارور نمودن اندیشه‌هایش بوده است.

محمد ابراهیم محمد جاسم، نایب رئیس شورای شهر می گوید: "این شهر به دست افراط گرایی افتاده است. ما چنین چیزی را برای کاتان کودی نمی خواهیم. ما در سریلانکا زندگی می کنیم، نه در [سرزمین] خلافت.»

در پی حملات تروریستی به اماکن مذهبی مسیحیان در سریلانکا که به کشته شدن حداقل 250 نفر انجامید، داعش مسئولیت آن را به عهده گرفت. به گفته پلیس سریلانکا حداقل دو تن از بمبگذاران از کاتان کودی بوده‌اند. پلیس سریلانکا در ادامه به دنبال دستگیری ظهران عامل اصلی این حملات به محل سکونت او یورش می‌برد که به کشته شدن حداقل 15 تن از خویشاوندان ظهران می‌انجامد.

در دهه 1980، کاتان کودی یکی از معدود شهرهای مسلمان‌نشین در سریلانکای با اکثریت بودایی شروع به رشد نمود. عامل اصلی این صعود، پولهای آمده از جانب عربستان سعودی بود که در مساجد، مدارس و بورسیه‌های دانشگاهی به مصرف می‌رسید. ظهور وهابیت بر اقلیت مسلمان سریلانکا نیز تأثیر گذاشت. وهابیت نه تنها غیر مسلمانان را تحمل نمی‌نماید بلکه دیگر گرایش‌های اسلامی را نیز باور ندارد. در حالی که عربستان سعودی اصرار دارد اسلام[ ترویجی اش] به دنبال خشونت نیست منتقدانش این پادشاهی را بابت صدور گسترده افراط‌گرایی و تروریسم سرزنش می‌کنند. اسامه بن لادن رهبر القاعده جزو عوامل حملات 11 سپتامبر 2001 بوده و دولت اسلامی داعش از متون دینی سعودی در دولت اسلامی خود در سرزمین‌های سوریه و عراق استفاده می‌کرد. اکنون بیش از 60 مسجد برای 45 هزار جمعیت کاتان کودی وجود دارد و اکثر آنها وابسته به شاخه‌های محافظه‌کارانه‌ای از اسلام همچون وهابیتند.

سعودی‌ها اقدام به تأمین طرحی از سوی آقای حزب الله، یک شهروند بومی کاتان کودی نمودند که اکنون فرماندار استان شرقی است. هدف این برنامه ساخت ایجاد یک محیط دانشگاهی اسلامی بود. آقای حزب الله مخالف نقض قوانینی است که به مردان مسلمان سریلانکایی اجازه ازدواج با کودکان و چند همسری را می‌دهد. همچنین او بابت داشتن ارتباط با گروه افراطی بنیان‌گذاری شده توسط ظهران [عامل حملات] مورد بازجویی قرار گرفت. گروه مذکور یعنی جماعت توحید اعلام کرده است از دو سال قبل ارتباطاتش را با ظهران قطع نموده است.

در ابتدای سال 2004، جوانان تاثیر پذیرفته از وهابیت ـ با نارنجک و شمشیر ـ در کاتاکن کودی به صوفی ها که دارای گرایش عرفانی اسلامی‌اند حمله نمودند. در پی این رویداد، صوفی‌ها مجبور به ترک خانه‌هایشان شدند. ظهران در ارتباط با این حملات متهم گردید. اگرچه نهادهای اسلامی کاتان کودی می گویند از خشونت اجتناب می ورزند ولی خودشان در مقابل صوفیان تحرکاتی داشته اند. نثار، عضو فدراسیون مساجد و موسسات اسلامی کاتان کودی می گوید: "آنها مسلمان نیستند. این [فرقه] انحراف دارد."

در زمان جنگ‌های طولانی داخلی که اقلیت تامیل در مقابل اکثریت سینهالی به راه انداخت، مسلمانان در میانه گرفتار شده بودند. مسلمانان که ده درصد جمعیت سریلانکا را تشکیل می دادند گروه قومی شاخصی به حساب می‌آمدند. از سویی، تامیلها که هندو مذهب یا مسیحی بودند به مسلمانان به‌عنوان همدستان حکومت نگاه می‌کردند و از سوی دیگر سینهالهای بودایی به مسلمانان مناطق تامیل اعتماد نداشتند. شوونیزم بودایی ترویج شده از سوی سیاستمداران قدرتمند نیز به تیره‌تر نمودن این روابط انجامید.

در دهه 90 و اوج درگیری بین جبهه آزادی‌بخش ببرهای تامیل و ارتش سریلانکا، بیش از صدتن از مسلمانان حاضر در دو مسجد کاتان کودی کشته شدند. گفته شده این حمله کار ببرهای تامیل بوده است. هنوز هم، آثار گلوله در دیوارهای مسجد بزرگ جمعه میرا وجود دارد و یادگاری برای استمرار نفرت در میان نسل‌ها گشته است. شمس‌الدین که پسر 13 ساله‌اش به همراه 16 فرد دیگر از اقوامش در آن حادثه کشته شدند اکنون نگهبان مسجدی است که خانواده‌اش در آن قتل عام گشتند. او بابت ترس از انتقام‌گیری از حملات به امکان مسیحیان مجبور شد شب نیز بیدار بماند. شمس‌الدین درباره حمله‌ای که به کشته شدن پسرش انجامید می‌گوید: "ما هیچ اسلحه‌ای برای دفاع از خودمان نداشتیم. اما اگر هم اسلحه داشتیم، آیا انتقام گرفتن بهترین راه است؟" او جوابی به سوال خودش نداده و فقط سرش را تکان می‌دهد.

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.