پنج واقعیت دربارۀ کاتولیک‌ها در اروپا

در این نوشتار نگاهی داریم به پنج واقعیت دربارۀ کاتولیک‌ها در اروپا:

1. اروپا زمانی موطن اکثر کاتولیک‌های جهان بود، اما امروز دیگر این طور نیست. در سال 1919، 65% از تمام کاتولیک‌ها در اروپا زندگی می‌کردند. اما یک قرن بعد یعنی در سال 2010 نسبت کاتولیک‌هایی که در اروپا زندگی می‌کردند به 24% کاهش پیدا کرد. در حال حاضر آمریکای لاتین در مقایسه با اروپا و جاهای دیگر، میزبان کاتولیک‌های بیشتری (39%) است و تعداد قابل‌توجّهی از کاتولیک‌ها نیز در جنوب صحرای آفریقا (16%) و منطقۀ آسیا و اقیانوسیه زندگی می‌کنند.

2. کشورهای اروپایی‌ای که بیشترین تعدادِ کاتولیک‌ها را در خود سکنا داده‌اند، عمدتاً در جنوب و مرکز اروپا واقع شده‌اند. برای مثال دست‌کم سه‌چهارم از افراد بزرگسال در لهستان (87%)، ایتالیا (78%) و پرتغال (77%) و همچنین اکثر ساکنان اسپانیا (60%) و مجارستان (56%) کاتولیک هستند. اما این الگو استثناهایی نیز دارد: 72% جمعیت ایرلند و 75% جمعیت لیتوانی کاتولیک هستند. جمعیت‌ زیادی از کاتولیک‌ها نیز در جاهای دیگر قارّۀ اروپا پراکنده شده‌اند، از جمله در بریتانیا و هلند (هر کدام 19%) و همچنین اکراین (10%).

3. کاتولیک‌های ساکن در کشورهای حوزۀ مرکز و شرق اروپا در مقایسه با کاتولیک‌های ساکن کشورهای غرب اروپا متدیّن‌تر هستند. کاتولیک‌های ساکن در مرکز و شرق اروپا بیش از دیگران هر ماه به کلیسا می‌روند (متوسط 44% در برابر 33%)، هر روز به دعا و نیایش می‌پردازند (36% در برابر 13%)، دین را در زندگی خود بسیار مهم می‌دانند (31% در مقابل 13%) و به خدا ایمان دارند (91% در مقابل 80%). اکثر کاتولیک‌های اکراین (56%) می‌گویند که دست‌کم یک بار در روز به دعا و نیایش می‌پردازند، حال آن که تقریباً از هر ده فرانسوی یک نفر (9%) چنین ادّعایی دارد. این اختلاف شرقی-غربی در میان کاتولیک‌ها حاکی از یک پویاییِ کلان‌تر در سطح منطقه است: به طور کلّی، در سراسر قارۀ اروپا، معمولاً ساکنان کشورهای مرکز و شرق اروپا صرف‌نظر از گرایش مذهبی‌شان، متدیّن‌تر از مردمان اروپای غربی هستند.

4. کاتولیک‌های شرق و مرکز اروپا معمولاً به لحاظ اجتماعی محافظه‌کارتر از غربی‌ها هستند. در همۀ کشورهای غرب اروپا اکثر کاتولیک‌ها طرفدار ازدواج هم‌جنس‌گرایان هستند، از جمله تعداد بسیاری از کاتولیک‌های هلند (92%) و بلژیک (83%). اما بیشتر کاتولیک‌ها در مرکز و شرق اروپا با ازدواج هم‌جنس‌گرایان مخالف هستند، مثلاً در اکراین و بوسنی از هر ده نفر، نه نفر مخالف این قضیه‌اند. کاتولیک‌های ساکن مرکز و شرق اروپا معمولاً بیشتر موافق سقط‌جنین قانونی هستند تا ازدواج هم‌جنس‌ها، اما حمایت از سقط‌جنین قانونی هنوز در میان کاتولیک‌های ساکن غرب اروپا بسیار پایین‌تر است (متوسط 47% در مقابل 71%).

5. کاتولیک‌های ساکن در غرب اروپا در مقایسه با کاتولیک‌های کشورهای دیگر، بیشتر پذیرای مسلمانان هستند. دست‌کم نیمی از کاتولیک‌های اکثر کشورهای غرب اروپا می‌گویند که حاضرند یک مسلمان را به عنوان عضوی از خانوادۀ خود بپذیرند. برای مثال 69% از کاتولیک‌های اسپانیا و 57% از کاتولیک‌های سوئیس چنین ادّعایی دارند. اما در شرق و مرکز اروپا تعداد بسیار کمتری از کاتولیک‌ها حاضرند چنین چیزی را بپذیرند؛ در مجارستان این رقم 21% و در لاتویا 15% است. در این مورد نیز اختلافات منطقه‌ای در نگرش‌های کاتولیک‌ها دربارۀ مسلمانان نمایانگر شکاف عمیق شرقی-غربی در اروپا است.