مرور مطبوعات / شروط ضمن عقد جایگزین مهریه‌های نجومی شده است

سوم آبان‌ماه 1397

انتقاداتی از صداوسیما، انتقاد از ضعف مدیران فرهنگی و پیشنهادهایی جدید برای حل معضل مهریه از موضوعات مورد توجه مطبوعات امروز بود. «دوران مدیریت فرهنگی کوتوله‌ها است»، «رسانه‌ها، زبان گویای نظام هستند»، «قبض و بسط‌های بی‌پایان در مواجهه با یک اندیشمند»، «شروط ضمن عقد جایگزین مهریه‌های نجومی شده است»، «سهل‌آمدن و سخت‌رفتن؛ چرا؟»، «روزگار سپری‌شده تهران سالخورده»، «جنگیدن با حکم خدا، راه‌حل حضور بانوان در ورزشگاه‌ها نیست» و «صداوسیما بر کدام مدار می‌گردد؟» عناوین برجسته شماره‌های امروزند.

شرق
 
صداوسیما بر کدام مدار می‌گردد؟
مصطفی ایزدی در شرق در نقد صداوسیما و کاهش گرایش مردم به این رسانه می‌نویسد: رسانه‌ها دو کار اصلی و عمده می‌کنند: آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی. هر رسانه یک هنرنمایی دارد، اما رسانه صداوسیما هنرنمایی‌اش این است که بین خودش و مردم فاصله بیندازد! مدیران آن چه بخواهند و چه نخواهند، چه آمار بدهند و چه ندهند، از اعتبار خود روزبه‌روز می‌کاهند. اینان فکر می‌کنند اگر اعلام کنند که فلان برنامه را چند درصد از مردم ایران دیده‌اند، یعنی نزد مردم اعتبار زیادی دارند، در صورتی که این‌طور نیست. اعتبار یک رسانه به این نیست که یک برنامه طنز یا یک برنامه اجتماعی، بینندگان زیادی دارد. بلکه ارزش و اعتبار یک رسانه به این است که درصد زیادی از مردم به واقعی‌بودن اخبار و اطلاعات آن رسانه ایمان داشته باشند و آن را در معادلات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بی‌طرف بدانند. راستی چرا رسانه‌های اینترنتی که آزادانه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی می‌کنند، آن‌قدر تأثیر دارند که رسانه ملی مجبور می‌شود هرچند وقت یک بار با انتشار خبر و گفت‌وگو و فیلم از فلان موضوع مطرح‌شده در فضای مجازی، تأثیرزدایی کند؟ چرا چنین است؟ جوابش این است که فرهنگ حاکم بر مدیران آن به گونه‌ای نیست که بتوانند اعتماد مردم را جلب کنند و نمی‌خواهند در دفاع از حقایق جامعه گامی مثبت بردارند. وقتی مردم حقایق را می‌بینند و واقعیت‌ها را با گوشت و پوستشان لمس می‌کنند، اما در رسانه ملی به گونه‌ای دیگر می‌شنوند، اعتماد خود را به صداوسیما از دست می‌دهند. از طرف دیگر این رسانه در برخورد با جریان‌های سیاسی فعال در جامعه و حتی فعال در عرصه خدمتگزاری، یک‌طرفه می‌رود و شیوه تک‌صدایی را برای خود برگزیده است.
 
جنگیدن با حکم خدا، راه‌حل حضور بانوان در ورزشگاه‌ها نیست
حجت‌الاسلام صادقی، معاون فرهنگی قوه قضائیه، با گلایه از برخی از کسانی که می‌خواهند از حقوق زنان دفاع کنند، ولی راه مناسبی را انتخاب نمی‌کنند، گفت: دیدن بدن برهنه جنس مخالف برای نامحرم جایز نیست، این حکم شرعی است، اما ممکن است با وجود فاصله زیاد جایگاه تماشاچیان در برخی موارد، صدق نظر به بدن نامحرم نباشد. این یک بحث فنی و مصداقی است و می‌توان برای تشریح موضوع با فقها و مراجع محترم صحبت کرد. معاون فرهنگی قوه قضائیه به عارضه دوم در بحث حضور بانوان در ورزشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: حفظ حرمت بانوان ضروری است، اما جو حاکم بر ورزشگاه ممکن است غیراخلاقی باشد و حضور یک بانوی مسلمان در چنین فضایی که امکان هتک حرمت وجود دارد، جایز نیست. صادقی، راهکار حضور بانوان در ورزشگاه‌ها را مدیریت و ایجاد فضای سالم عنوان کرد و گفت: راه‌حل حضور آزادانه بانوان برای تماشای مسابقات ورزشی، جنگیدن با حکم خدا نیست، بلکه از مدیران دستگاه‌ها باید خواست با مدیریت صحیح، زمینه این حضور را فراهم کنند که منع شرعی و اخلاقی وجود نداشته باشد، البته تیم‌های ورزشی، طرفداران آنها و عموم مردم هم در زمینه‌سازی حضور محترمانه بانوان نقش دارند.
 
روزگار سپری‌شده تهران سالخورده
تندیس اسماعیل‌نژاد پژوهشگر اجتماعی درباره پدیده سالخوردگی در تهران می‌نویسد: بررسی داده‌های آماری نشان می‌دهد 3/3 درصد از جمعیت کشور در سرشماری سال 1365 را سالمندان (جمعیت 65 سال به بالا) تشکیل می‌دادند که این رقم در سال 1395 به 1/6 درصد رسیده است. مقایسه ارقام سالمندی تهران و ایران حکایت از آن دارد که تهران در مقایسه با سایر شهرها سالمندان بیشتری دارد، به‌گونه‌ای که میانگین سنی تهران در سرشماری سال 1385 معادل 2/31سال بوده و این عدد برای کل کشور 9/27 عنوان شده است. «شهری‌شدن» تهران علاوه‌بر افزایش جمعیت با سالمندشدن آن همسو شده است. در تبیین دلایل سالمندی کلان‌شهر تهران عوامل مختلفی مانند کیفیت بالای خدمات پزشکی و درمانی و سطح برخورداری افراد از این میزان خدمات دخیل‌اند. در حقیقت به دلیل تغییرات به‌وجودآمده تحت تأثیر شهری‌شدن پرشتاب کلان‌شهر تهران مانند کاهش میزان باروری در دوره‌های اخیر و تسلط سبک زندگی شهری و شکل‌گیری فرهنگ تأخیر در سن ازدواج و ایجاد فاصله میان‌ سال‌های ازدواج و تولد اولین فرزند، میزان جمعیت در گروه سنی اول یعنی صفر تا 14 سال به نسبت میزان این گروه در کل کشور و استان افزایش یافته است. همچنین میزان جمعیت جوان یا فعال در شهر تهران نیز مانند کل کشور و میزان استانی آن افزایش‌یافته، قرارگرفتن جمعیت شهر تهران در ساختار سنی فعال و شرایط منفعت جمعیتی، شهر تهران را بیش‌ازپیش در موقعیت رشد و توسعه اقتصادی قرار داده است.
 
سهل‌آمدن و سخت‌رفتن؛ چرا؟
عبدالله ناصری در نقد تلاش بعضی مسئولان که بر اساس قانون جدید مجبور به استعفا هستند اما به دنبال راهکاری برای گریز از این مسئله هستند، می‌نویسد: انکار نمی‌کنیم در همین دوران 40 ساله جمهوری اسلامی مواردی به برخی افراد عرضه شده و پذیرفته نشده است، اما غم‌انگیزتر از این، آنجایی است که بلافاصله مسئولیت پذیرفته می‌شود و به میز مدیریت سلام می‌کنیم، اما برای وداع با اتاق ریاست بسیاربسیار در تنگنا قرار داریم- البته تنگناهای اخلاقی- و آنجا که حتی به مصاف قانون می‌رویم و سعی می‌کنیم قانون موضوعه‌ای را که وجدان‌های بیدار جامعه، مخصوصا جوانان، در انتظار تحقق آن هستند، نیز نادیده بگیریم. قانون اخیر؛ یعنی منع به‌کارگیری بازنشستگان در نظام مدیریتی کشور صحنه امتحان سیاسی و اخلاقی خوبی بوده است و خواهد بود. این قانون فقط اختصاص به حوزه اجرائی کشور دارد و حتما می‌توان گفت یکی از دلایل استقبال از این قانون در بخش‌هایی از جامعه، بی‌توجهی مدیران ارشد کشور در دهه‌های اول جمهوری اسلامی برای پرورش مدیران آینده بوده است، بی‌شک باید از آن استقبال کرد. بدتر از این، آن است بعضی از مدیران و صاحب‌منصبان مشمول این قانون در پی درصدسازی جانبازی یا تنظیم سوابق ایثارگری هستند و از آن بدتر تلاش برای تفسیر قانون به نحوی که دسته‌ای از مدیران از این قانون خارج شوند و حتی به تکاپو می‌افتند که از مجلس شورای اسلامی استفساریه طلب کنند.
 
اعتماد
 
شروط ضمن عقد جایگزین مهریه‌های نجومی شده است
شهیندخت مولاوردی؛ دستیار ویژه رییس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی گفت: برخی زوج‌های جدید و جوان به سمت شروط ضمن عقد و حقوق غیر‌مالی مثل وکالت طلاق، نصف کردن دارایی و وکالت خروج از کشور پیش می‌روند، به طوری که این موضوع را جایگزین مهریه‌های نجومی کرده‌اند، این فرهنگ خوبی است که در حال جاافتادن است ولی هنوز جای کار دارد. در قانون مدنی در ماده 11 و 19 پیش‌بینی شده و طبق شرع این اجازه داده شده که زوجین هنگام ازدواج توافق داشته باشند و سال‌هاست در حال انجام است. مهریه را نمی‌شود کم کرد، البته بحث تعدیل مهریه بر اساس بخشنامه‌ای از سوی قوه قضاییه با توجه به نوسانات قیمت نرخ سکه و تاثیر آن بر افزایش تعداد زندانیان مهریه مطرح است و دستوری داده‌اند که تعدیل پیدا کند. اکنون و چه قبل از آن درباره اختیار کاهش مهریه هیچ مشکلی نداشته‌ایم و افزایش آن را شورای نگهبان نظر داد که بعد از عقد امکان افزایش سکه وجود ندارد ولی برای کاهش آن مساله‌ای نبوده است.
 
ایران
 
قبض و بسط‌های بی‌پایان در مواجهه با یک اندیشمند
محمد میلانی پژوهشگر فلسفه با توجه به ماجرای دستکاری مجسمه مرحوم شریعتی و حذف کراوات از آن و سابقه برخوردهایی مشابه آن در مواجهه با نام شریعتی در سال‌های گذشته می‌نویسد: به راحتی می‌توان دید که در چند نسل از جامعه‌ای که مدعای فرهنگی و اصالت دارد چه فجایعی درحال روی دادن بوده، که به هیچ عنوان نه عقل حکم به چنین تنگ نظری‌ها و بدسگالی‌ها می‌دهد و نه شریعت اسلام و بالاخص مرام پیشوایان بزرگوار اسلام و شیعه چنین نظری در برابر حتی مخالفان خود دارند. مضاف براین‌که مرحوم شریعتی یک مثال است. این وضعیت بی‌هیچ شک و شبهه‌ای نشان از وجود فقر فرهنگی دامنگیر اجتماعی و نیز عدم شناخت ریشه‌دار فرهنگی در میان نسل‌های نوپای مدعی حفظ فرهنگ دارد. فقری که به هیچ عنوان سنت تساهل و تسامح و احترام به آراء و شخصیت بزرگان و مفاخر را نه تنها برنمی‌تابد بلکه در پیشرفته‌ترین شکل ممکن ریشه در محیط‌های رسمی آکادمیک و فرهنگی نظیر دانشگاه‌ها و مجامع علمی و پژوهشی دارد. باز برای نمونه باید اذعان کرد که در سال‌های اخیر به دفعات کنگره‌ها و بزرگداشت‌های وزینی از برای احترام به مقام شامخ اساتید و نام‌آوران برجسته ایرانی برگزار شده است که همین رفتارهای تکامل‌ نیافته باعث شکل‌گیری زشت‌ترین تصویرها و بدترین خاطره‌ها در ذهن‌های نسل‌هایی شده است که بناست آینده ایران را با اتکا و توسل به افکار گذشتگان و سنت به جا مانده از آنها بسازند و پرقوام و استوار نگه دارند.
 
رسالت
 
رسانه‌ها، زبان گویای نظام هستند
آیت‌الله یزدی رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم رسانه‌ها را از ارکان حاکمیت و زبان گویای نظام عنوان کرد. نقش رسانه‌ها در اداره جامعه بیش از نقش دانشگاه‌ها است و آحاد جامعه را تربیت می‌کند. وی پرداختن به اخلاق، وظایف، عمل و کارکرد رسانه را لازم دانست و گفت: رسانه به دو نحو مستقیم و غیرمستقیم مردم را آموزش می‌دهد که در رسانه ملی بیشتر به آموزش مستقیم توجه می‌شود اما نقش آموزش غیرمستقیم بسیار بیشتر است؛ لباس، آرایش، نشست و برخاست و مسائل دیگر برای بینندگان آموزنده است؛ آن‌ها سعی می‌کنند که همان اعمال و گفته‌ها را تکرار کنند و در این تقلید آن اعمال و رفتار را مناسب و شایسته می‌دانند. یزدی نوع دکور و تنوع پوشش در رسانه ملی را مورد توجه قرار داد و افزود: تجمل در ظواهر برنامه‌های صدا و سیما، روح اشرافی‌گری و توجه به تجملات را در جامعه آموزش می‌دهد که موجب سختی افرادی می‌شود که توانایی تجهیز خانه‌ها و زندگی خود را به مدلی که تبلیغ می‌شود ندارند؛ در بعضی موارد نیز تبلیغ فرهنگ غرب به چشم می‌خورد که به این اثرگذاری در اخلاق و رفتار عامه مردم توجه خاصی نمی‌شود.
 
دوران مدیریت فرهنگی کوتوله‌ها است
سیدمهدی شجاعی در مراسم رونمایی از ۱۳ مجموعه داستان کوتاه گفت: در کشور ما عزم و برنامه‌ای برای فعالیت پیرامون ادبیات و فرهنگ وجود ندارد و روز به روز شاهد کوتوله شدن مدیران فرهنگی هستیم. زمانی که مردم به اطلاع دست پیدا می‌کنند اوقات آن حکومت را تلخ می‌کنند و این مسئله با منافع حکومت‌ها در تضاد است اما کیفیت مواجهه با فرهنگ در حکومت‌های مختلف مهم است و آنها هستند که تعیین می‌کنند چگونه باید با این پدیده روبه‌رو شوند تا اوقات آنها تلخ نشود. مثلا گاهی با قهر کردن مخاطب در اطلاعات، او را از حقیقت دور می‌کنند و برخی نیز با فیلتر کردن. وی اضافه کرد: برخی حکومت‌ها فهمیده‌اند که با تحویل گرفتن هنرمند می‌توان او را مصادره کرد و برخی دیگر هم نفهمیده‌اند و در این راه ناشی‌گری کرده‌اند. ما از این جمله‌ایم و شاهدیم که امروز هیچ موضوعیت و اصالتی برای فرهنگ در کشور وجود ندارد. هیچ سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی را در این زمینه شاهد نیستیم.
مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.