اعتقاد به وجود خدای علیم و تأثیر آن در افزایش همکاری میان مردم

پژوهشگران دانشگاه بریتیش کلمبیا دریافته‌اند اگر انسان بداند که کسی او را می‌بیند و آگاه باشد که در صورت طمع‌کاری یا دست‌کجی کردن خداوند او را تنبیه خواهد کرد، احتمال این که رفتارهایی ضدّاجتماعی نسبت به هم‌کیشان خود روا بدارد کمتر خواهد شد.

به گزارش دین‌آنلاین، براساس مطالعۀ دانشگاه بریتیش کلمبیا که در نشریۀ «نیچر» منتشر شده است، اعتقاد به وجود خدایی که علم مطلق دارد و انسان‌ها را به خاطر اعمال ناشایستشان مجازات می‌کند (این یکی از ویژگی‌های لاینفک همۀ ادیان، از مسیحیت گرفته تا هندوئیسم است) می‌تواند نقشی کلیدی در افزایش همکاری در میان افرادی داشته باشد که ارتباط دوری با هم دارند و به پیشرفت و توسعۀ کشورها کمک کند.

این پژوهش که نتیجۀ مشارکت بین‌المللی مردم‌شناسان و روان‌شناسان بوده است، به تأثیر دین بر تمایل انسان‌ها برای همکاری با افراد دیگر خارج از حلقۀ اجتماعی‌شان می‌پردازد.

ضمن این مطالعه، با حدود ششصد نفر از جوامعی در وانواتو، فیجی، موریس، سیبری و تانزانیا که پیروان ادیان بودیسم، مسیحیت، هندوئیسم، آنیمیسم و نیاپرستی بودند، مصاحبه‌ها و آزمون‌هایی رفتاری صورت گرفته است.

آقای بنجامین پورزیکی (Benjamin Purzycki) سرپرست اصلی پژوهش که یکی از پژوهشگران دارای مدرک فوق‌دکترا در «مرکز تکامل، شناخت و فرهنگ انسانی» در دانشگاه بریتیش کلمبیا است می‌گوید: "بعضی از اعتقادات (مثل اعتقاد به وجود خدایی که به تعاملات و رفتارهای بشر آگاه است و آنها را به سبب تخلّفات اخلاقی‌شان مجازات می‌کند) می‌تواند در افزایش تعاون و تشریک‌مساعی میان انسان‌ها تأثیر داشته باشد."

اگر انسان بداند که کسی او را می‌بیند و آگاه باشد که در صورت طمع‌کاری یا دست‌کجی کردن خداوند او را تنبیه خواهد کرد، احتمال این که رفتارهایی ضدّاجتماعی نسبت به هم‌کیشان خود روا بدارد کمتر خواهد شد.

بنابر نتایج این پژوهش، کسانی که به وجود خدای عالم بر همه چیز عقیده دارند و معتقدند خداوند انسان‌ها را به خاطر اعمال سوءشان مجازات می‌کند، معمولاً نسبت به هم‌کیشان ناشناس و دورِ خود (کسانی که در حوزۀ ایمان به خدا و مناسک دینی اعتقادات مشابهی دارند، اما نه این که لزوماً پیرو همان دین باشند) به‌انصاف رفتار می‌کنند.

طبق دستاوردهای این مطالعه، وقتی انسان‌ها چنین عملکردی را در پیش می‌گیرند، فی‌الواقع رفتار آنها به نفع جوامع امروزی خواهد بود؛ چراکه بدین ترتیب از نهادها و مؤسسات بزرگ و تعاونی، تجارت‌، بازارها و شرکت‌ها پشتیبانی خواهند کرد.

پورزیکی می‌گوید: "عقاید دینی می‌تواند یکی از عوامل تأثیرگذار اصلی در توسعه و ثبات نهادهای بسیار پیچیدۀ اجتماعی مثل حکومت‌ها باشد".

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.