برپایی نمایشگاه «آثار هنری قرآنی» در واشنگتن

به گزارش دین‌آنلاین به نقل از گاردین، مدیر موزه، آقای جولیان ریبی می‌گوید: "در این نمایشگاه شاهد تعدادی از بی‌نظیرترین خطّاطی‌ها، تذهیب‌ها و صحّافی‌ها هستیم. بازدیدکنندگان مشاهده می‌کنند که چگونه هنرمندان از آفریقای شمالی گرفته تا افغانستان، به روش‌های مختلف از کتاب مقدّس دین اسلام تجلیل کرده‌اند."

47 مورد از نسخ به‌نمایش‌گذاشته‌شده از «موزۀ هنرهای اسلامی ترکیه» گرفته شده که قدمت آنها به اواخر قرن هفتم تا اوایل قرن هفدهم باز می‌گردد؛ این نسخ در کنار شانزده نسخۀ خطی مأخوذ از موز‌ه‌های «فریر» (Freer) و «سکلر» در معرض نمایش گذاشته شده‌اند.

ممکن است عدّه‌ای تصوّر کنند که زمان برگزاری نمایشگاه عمداً همزمان با اوضاع سیاسیِ پرتنش مسلمانان در آمریکا برنامه‌ریزی‌ شده است، اما مسئولان موزه‌ این زمان‌بندی را کاملاً اتّفاقی می‌دانند.

خانم معصومه فرهاد سرپرست موزه‌های «فریر» و «سکلر» عنوان می‌دارد که این نمایشگاه در راستای انتقال فرهنگ اجتماعی، سیاسی و دینیِ آسیا به آمریکا برپا شده است. هدف نمایشگاه آن است که بازدیدکنندگان هم با قرآن که کتاب مقدّس دین اسلام است و هم با آثار هنری مأخوذ از این کتاب آشنا شوند.

در بخش آغازینِ نمایشگاه، ابعاد مهمّ قرآن، مثل اشاراتِ آن به انبیای پیشین و پیوستگی آن با کتب مقدّس دیگر ادیانِ یکتاپرستی و مضامینی چون وحی، روز قیامت و رحمت الهی معرّفی شده است. نیمۀ دوم نمایشگاه نیز بر روی سنّت‌های هنری مرتبط با کتابت قرآن در طول قرون تمرکز دارد.

در این نمایشگاه بعضی از کهن‌ترین نسخ خطّی قرآن به‌نمایش گذاشته شده که قدمت آنها به قرن پس از رحلت پیامبر اسلام، دوران بنی‌امیه و بنی‌عباس بازمی‌گردد. همچنین بعضی از نسخ ایرانی و افغانی از عصر سلجوقی، دوران مغول‌ها و تیمور، سلطنتِ مملوک مصر و عصر صفویه و عثمانی نیز در این مجموعه جای گرفته‌اند.

به‌دلیل ممنوعیت تصویرگری در متون اسلامی، هنرمندان توجّه خود را بر خلق سبک‌های مختلف خطّاطی و خوش‌نویسی آیات قرآن متمرکز کرده و خلاقیتی باورنکردنی در این حوزه نشان داده‌اند. بعضی نیز سعی کرده‌اند با استثنائی ساختنِ اندازه، تذهیب، خطّاطی، انتخاب کاغذ یا مرکّب، نسخۀ خود را خیره‌کننده جلوه دهند.

فرهاد می‌گوید نمایشگاه درصدد بررسی آن است که این نسخ از چه اهمیتی برخوردار بوده‌اند که سلاطین، فرماندهان و وزرا آنها را از سراسر جهان اسلام گردمی‌آوردند، به قلمرو عثمانی منتقل می‌کردند و سپس به مساجد و آرامگاه‌ها اهدا می‌کردند تا پیام قرآن به دست مردم برسد.

سرپرستان نمایشگاه امیدوارند که برپایی این نمایشگاه غیرمسلمانان را به متن قرآن آگاه‌تر سازد و آنها را به درک بهتر و جامع‌تری از قرآن و دین و فرهنگ اسلامی سوق دهد، تا همگان بدانند که ابعاد دین اسلام بسیار فراتر و متفاوت‌تر از چیزی است که رسانه‌ها ارائه می‌دهند.