نظر آیت الله بهجت درباره فقیهانی که فتوای شاذ می دهند

به گزارش پارسینه در کتاب در محضر بهجت، محمدحسین رخشاد، کتاب اول، صفحه 345، نکته 565 درباره برخورد با فتاوای شاذ و غیرمشهور آمده است:

در عراق یکی از علما، خمر -شراب- را نجس نمی‌دانست، آقایی دیگر وقتی نظر ایشان را فهمید، نسبت به او در مجلسی تند شد و سخن ناسزایی هم درباره او گفت. ولی بعد متوجه شد که در میان اقوال علما، قول به عدم نجاست وجود دارد، لذا به کربلا رفت و در جلوی خانه آن آقا ایستاد و از مرکب خود پایین نیامد و به او گفت: در مجلسی فتوای شما را نقل کردند و من به صاحب آن فتوی بد گفتم. البته غرض شخصی به شما نداشتم، بلکه برای حفظ عقاید مردم بد گفتم، و الان نزد شما آمده‌ام تا از شما حلالیت بطلبم، اگر اجازه بدهید پیاده شوم، به حرم بروم و گرنه پیاده نمی‌شوم. 

چنین قضیه‌ای درباره شیخ بهایی نسبت به فتوای مرحوم مقدس اردبیلی پیش آمده است. آن مرحوم در نجاست خمر توقف دارد یا فتوی به طهارت آن می‌دهد و شیخ بهایی کلام تندی نسبت به مقدس اردبیلی می‌گوید. 

البته می‌گویند: اشتباه شخص بزرگ هم بزرگ است. انسان تا می‌تواند نباید نسبت به فقهایی که فتوای شاذّ و خلاف مشهور دارند، متعرض شود؛ زیرا آن‌ها بر اساس موازین خود در آنفتوی معذورند، در عین حال معصوم هم نیستند، لذا ممکن است از بغضی قراین یا ادله غفلت نمایند؛ و گرنه زحمات استاد و حق استادی فراموش می‌شود، چنان‌که برای خیلی از افراد چنین اتفاق می‌افتد.
چندی پیش یکی از فقیهان قم در باب روزه و روزه داری فتوایی را صادر کرد که واکنشهای بسیاری را برانگیخت. این مجتهد در حالی فتوای جدیدش را صادر کرد که خود هم پیش تر بر نظری موافق با اتفاق علمای قوم بود. اعتراض به این فتوا گاه عالمانه بود و گاه غیر عالمانه. اما شوربختانه در هر دو دسته بودند کسانی که اعتراض خود را با لحنی دور از اخلاق بیان داشتند.