درباره برخورد با جریانهای سکولار در حوزه
سیدمحمدکاظم شمس
خبرگزاری رسا در مصاحبه ای با آیت الله حسن ممدوحی عضو محترم جامعه مدرسین و نماینده دوره قبل مجلس خبرگان رهبری از خطر نفوز جریان سکولار در حوزه های علمیه اظهار نگرانی کردند. قطعا حضور جریان سکولار برای حوزه های پدیده نامناسبی است، حوزه هایی که هدف از تاسیس آن تربیت جانشینان اهل بیت علهم السلام برای پاسداری از تشیع و تبیین اسلام ناب و قرآن و فرهنگ اهل بیت علیهم السلام و بیان عقاید و احکام و اخلاق برای مردم براساس آموزه های اسلام ناب برگرفته از قرآن و عترت است.
حضور چنین جریاناتی در حوزه – در هر حدی که باشد- زنگ خطری جدی است که نشان از عدم کفایت آموزش های درونی حوزه ای که پاسدار حفظ دیانت مردم و ارتقای باورها دینی است و نه تنها در برابر چنین تفکراتی مقاومت نکرده که در درون خانه خود دیدگاه رقیب نفوذ و رشد کرده است.
گرچه این گزاره و نفوذ تا چه حد دقیق و عمیق باشد یک مسئله است که بااعتمادی به فرمایش ایشان است باید تلقی به قبول گردد؛ و مسئله دیگر در هر حدی هم که این آسیب حضور و استقرار یافته باشد بسیار خطرناک است.
اما مسئله مهمتر اینکه در ادمه مصاحبه، ایشان ضمن گلایه از نهادهای امنیتی و اطلاعاتی که برخورد با این جریانات نمی کنند، خواستار برخورد با این پدیده شده اند!
سوالی که اینجا به ذهن می رسد و به محضر بزرگوار ایشان عرض می شود اینکه اگر موضوع مشکلی امنیتی بود بدون تردید از همه نهادهای ذی ربط باید در رفع آن کمک گرفته می شد. اما بنا بر فرموده ایشان از معضل، حضور جریانهای سکولار نام برده شده است. جریان سکولار بدیهی است که مشکل آگاهی و انحرافی فکری است. آیا انتظار این است که بدون ریشه یابی علل و عوامل نفوذ و گسترش آن، صرفا باید برخورد امنیتی صورت گیرد وحذف شود؟
به فرض توفیق در این راه و پاک سازی آن، مسئله خاتمه یافته و یا پاک کردن صورت مسئله است؟
یعنی هر عاملی که باعث شده تعدادی از حوزویان به جای باورمندی به حضور دین در عرصه های مختلف اجتماعی، عرصه های اجتماعی را فارغ از آموزه های دینی بطلبند و یا لااقل عدم دخالت دین در چنین عرصه هایی را بخواهند و احیانا ترویج کنند، چه عاملی آنان را به این سمت و سو کشانده است؟
ضعف آموزش بوده، گزینش دقیق نبوده، تاثیرگذاری جریانهای رقیب علیرغم عدم خلل در آموزش و گزینش بوده ، عدم پاسخگویی به سوالات پدید آمده و…بوده است و سوالات متعدد دیگری است که چرا با این معضل مواجه شده ایم؟
حتی ممکن است زمینه هایی دیگری در بروز آن دخیل باشد.
با پذیرفتن اصل مشکل، آیا راه حل منطقی شناسایی علل و عوامل پدید آمدن آن و سپس برطرف کردن ریشه آن نیست؟
در این صورت آیا این اقدامات، مسایل درون حوزوی و مربوط به مدیریت حوزه است و یا باید انتظار داشت که از بیرون حوزه به بررسی وتحلیل و شناسایی راه حل آن اقدام کنند؟
همچنانکه در سایر مسایل فرهنگی که اگر آسیبی متوجه جامعه شود، چون تبدیل به باور شده مگر نباید شبهه ها و زمینه های بروزش راشناخت و بااستدلال افراد آسیب دیده را قانع کرد؟
گرچه این گزاره و نفوذ تا چه حد دقیق و عمیق باشد یک مسئله است که بااعتمادی به فرمایش ایشان است باید تلقی به قبول گردد؛ و مسئله دیگر در هر حدی هم که این آسیب حضور و استقرار یافته باشد بسیار خطرناک است.
اما مسئله مهمتر اینکه در ادمه مصاحبه، ایشان ضمن گلایه از نهادهای امنیتی و اطلاعاتی که برخورد با این جریانات نمی کنند، خواستار برخورد با این پدیده شده اند!
سوالی که اینجا به ذهن می رسد و به محضر بزرگوار ایشان عرض می شود اینکه اگر موضوع مشکلی امنیتی بود بدون تردید از همه نهادهای ذی ربط باید در رفع آن کمک گرفته می شد. اما بنا بر فرموده ایشان از معضل، حضور جریانهای سکولار نام برده شده است. جریان سکولار بدیهی است که مشکل آگاهی و انحرافی فکری است. آیا انتظار این است که بدون ریشه یابی علل و عوامل نفوذ و گسترش آن، صرفا باید برخورد امنیتی صورت گیرد وحذف شود؟
به فرض توفیق در این راه و پاک سازی آن، مسئله خاتمه یافته و یا پاک کردن صورت مسئله است؟
یعنی هر عاملی که باعث شده تعدادی از حوزویان به جای باورمندی به حضور دین در عرصه های مختلف اجتماعی، عرصه های اجتماعی را فارغ از آموزه های دینی بطلبند و یا لااقل عدم دخالت دین در چنین عرصه هایی را بخواهند و احیانا ترویج کنند، چه عاملی آنان را به این سمت و سو کشانده است؟
ضعف آموزش بوده، گزینش دقیق نبوده، تاثیرگذاری جریانهای رقیب علیرغم عدم خلل در آموزش و گزینش بوده ، عدم پاسخگویی به سوالات پدید آمده و…بوده است و سوالات متعدد دیگری است که چرا با این معضل مواجه شده ایم؟
حتی ممکن است زمینه هایی دیگری در بروز آن دخیل باشد.
با پذیرفتن اصل مشکل، آیا راه حل منطقی شناسایی علل و عوامل پدید آمدن آن و سپس برطرف کردن ریشه آن نیست؟
در این صورت آیا این اقدامات، مسایل درون حوزوی و مربوط به مدیریت حوزه است و یا باید انتظار داشت که از بیرون حوزه به بررسی وتحلیل و شناسایی راه حل آن اقدام کنند؟
همچنانکه در سایر مسایل فرهنگی که اگر آسیبی متوجه جامعه شود، چون تبدیل به باور شده مگر نباید شبهه ها و زمینه های بروزش راشناخت و بااستدلال افراد آسیب دیده را قانع کرد؟
در جایی که سوال را به چشم شبهه و سائل را به چشم نفوذی ببینند ، راهکاری جز برخورد امنیتی نخواهند داشت.