مهم‌ترین پیامد نفوذ داعش در افغانستان، بروز جنگ‌های مذهبی و نیابتی در این کشور است

«دین آنلاین» با این عناوین اقتباسی، روزنامه « شرق » را مرور کرده است: «سعودی‌ها با محافظه‌کارترین و نامتساهل‌ترین فرقه اسلامی، یعنی وهابیت، معامله کردند تا پایه قدرت خاندان آل‌سعود حفظ شود/ضعف سعود الفیصل آن بود که اجازه می‌داد عربستان سعودی با گروه‌های خشنی همچون طالبان کار کند»، «مهم‌ترین پیامد نفوذ داعش در افغانستان، بروز جنگ‌های مذهبی و نیابتی در این کشور است/داعش به‌صورت هدفمند، ضدیت با تشیع و اهل سنت میانه‌رو و اقلیت‌های قومی-مذهبی را جایگزین ضدیت با غرب کرده است»، «رستاخیز با عشق، علاقه، ارادت و جدیت تمام برای معرفی حماسه عظیم عاشورا ساخته شده است/سینمای بومی، بدون چشمداشت و استفاده از اعتبارات میلیاردی مرسوم و به کام خودی‌ها، سنگ‌تمام‌گذاشت/هیچ مسئول دولتی فرهنگی وقت، حتی برای بیان یک خسته نباشید هم به پروژه سر نزد»

روزنامه شرق در کنار تیتر اصلی «اعترافات اوباما»، به مصاحبه توماس فریدمن با رئیس‌جمهور آمریکا و اعتراف او به «دخالت آمریکا در سقوط دولت دکتر مصدق» و «کمک به صدام در جنگ تحمیلی» پرداخته و این عناوین را نیز برجسته ساخته است:
«در دیدار رئیس‌دفتر روحانی صورت گرفت: حمایت مراجع تقلید از توافق هسته‌ای»
«پاسخ مقام معظم رهبری به نامه روحانی: به‌سرانجام‌رسیدن این مذاکرات، گام مهمی است»،
«رئیس قوه قضائیه: مقام‌معظم‌رهبری مسیر گفت‌وگوها را روشن کردند»،
«دیدار در اوین؛ روایت هاشمی از ملاقات با مهدی در دوران حبس»،
و «گفت‌وگو با «عباس عبدی» به مناسبت روز جهانی ماندلا».

سعودی‌ها با محافظه‌کارترین و نامتساهل‌ترین فرقه اسلامی، یعنی وهابیت، معامله کردند تا پایه قدرت خاندان آل‌سعود حفظ شود/ضعف سعود الفیصل آن بود که اجازه می‌داد عربستان سعودی با گروه‌های خشنی همچون طالبان کار کند
روزنامه شرق در صفحه ۱۰، به بازنشر یادداشت «نگاه زیرکانه فیصل به روابط پیچیده ریاض- واشنگتن» به قلم دیوید ایگناتیوس که در روزنامه واشنگتن‌پست منتشر شده، پرداخته است. این روزنامه نگار سرشناس، ضمن برشمردن حوادث مهمی که در چهل سال اخیر به وزارت خارجه عربستان سعودی مرتبط بوده است، به ضعف و قوت کهنه کار ترین وزیر خارجه منطقه پرداخته است. در بخش هایی از این یادداشت آمده است:
«این مهارت سعود الفیصل، به‌عنوان یک دیپلمات، بود که به او کمک کرد دوستی طولانی‌مدت میان ایالات متحده و عربستان سعودی را در میانه رویدادهای مختلف تاریخی ازجمله تحریم نفتی، چندین دوره جنگ میان اعراب و اسرائیل، ظهور القاعده، شکست اشغال عراق توسط آمریکا و تهدید ایران، حفظ کند.
سعود الفیصل دوراندیش بود. او تحصیل‌کرده دانشگاه «پرینستون» بود و اساسا در مدت ۴٠ سال سکانداری دستگاه دیپلماسی عربستان سعودی در مقام وزیر خارجه، هوادار آمریکا باقی ماند. او باعث پیوند بیشتر پادشاهی سعودی با آمریکا شد تا از این طریق دو کشور روابط بهتری داشته باشند؛ البته، در برخی مواقع این روابط به بدترین سطح ممکن نیز رسید؛ اما او به‌عنوان یک دیپلمات مهارت لازم را برای مصالحه داشت. او گاهی با انفعال خود در قبال مسائل گوناگون کاری کرد که این صفت به‌عنوان یک فضیلت قلمداد شود.
سعود الفیصل که پنجشنبه گذشته در ٧۵ سالگی درگذشت، به‌عنوان یک شاهزاده، ظاهری باشکوه داشت؛ بلندقد و کشیده بود؛ با دقت و توجه سخن می‌گفت و در سلوک شخصی، شیوه‌ای زاهدانه داشت. به‌نظر می‌رسید او اغلب از نوسان‌های خوشبینی و بدبینی که غالبا ناظران بیرونی در خاورمیانه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، مصون است.
من با او بارها مصاحبه کرده بودم. در آخرین مصاحبه‌هایم با او، در نوامبر ٢٠١١ میلادی در ریاض برخوردی تلخ داشت. در آن زمان انقلاب‌هایی که از آنها با عنوان «بهار عربی» یاد می‌شد، سرتاسر خاورمیانه را دربر گرفته بودند، دولت‌ها سقوط می‌کردند و عربستان سعودی برای تداوم موجودیت و بقای خود در وحشت به‌سر می‌برد.
سعود الفیصل به من گفت: «این یک تحول بزرگ در جهان عرب است. این تحولات در مسیرهای متفاوت و در کشورهای متفاوت و به دلایل مختلفی روی می‌دهند. گمان می‌کنم شباهت این موارد، فقدان توجه به خواسته‌های مردم از سوی نهادهای حاکم بوده است. این تحولات از آنجا ناشی می‌شوند که نهادهای حکومتی این فرض را مسلم پنداشته بودند که می‌توانند بدون توجه به خواسته‌های مردم حکومت کنند، چراکه کنترل اوضاع را در اختیار دارند. با‌این‌حال، شما هیچ‌گاه نمی‌توانید جلوی بروز خواسته‌های مردم را بگیرید، فارغ از اینکه چه نوع دولتی دارید».
سعود الفیصل می‌خواست اعراب تاریخ خود را بنویسند؛ هرچند آن تاریخِ خودنوشته اشتباهاتی داشته باشد. او دراین‌باره گفت: «هیچ‌کس نمی‌داند چنین انقلاب‌هایی چه نتایجی به‌دنبال خواهند داشت. یک انقلاب می‌تواند نتایج متفاوتی را به‌همراه داشته باشد؛ در آمریکا می‌تواند خوب باشد، در فرانسه می‌تواند ترور به‌دنبال داشته باشد. در زمانه ما چه روی خواهد داد؟» سعود الفیصل در ادامه گفت: «هر تصمیمی اتخاذ شود این تصمیم آنان خواهد بود»
سعود الفیصل در ادامه افزود: «ما به خواسته‌های مردم‌مان توجه می‌کنیم و براساس آن عمل می‌کنیم. ما در حال توسعه هستیم، شاید نه به‌سرعت آنچه در یک انقلاب روی می‌دهد، با‌این‌حال در مسیری باثبات و پایدار در حال توسعه هستیم».
چهار سال پس از آن، یک پادشاه جدید از یک نسل جدید به قدرت رسید و خاندان سعود کماکان با گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال بروز انقلاب یا فروپاشی مواجه است.
…. ضعف سعود الفیصل آن بود که اجازه می‌داد عربستان سعودی با گروه‌های خشنی کار کند (که برخی مواقع با تشویق پنهانی آمریکا این کار صورت می‌گرفت) تا از آن طریق تهدیدها را کنترل کند. در همین راستا بود که سعودی‌ها از یاسر عرفات و سازمان آزادی‌بخش فلسطین حمایت کردند. سعودی‌ها همچنین به طالبان برای مقابله با اشغال افغانستان توسط شوروی کمک مالی کردند؛ امری که زمینه‌های پیدایش القاعده را فراهم کرد.
تراژدی اینجاست که سعودی‌ها با محافظه‌کارترین و نامتساهل‌ترین فرقه اسلامی، یعنی وهابیت، معامله کردند تا پایه قدرت خاندان آل‌سعود حفظ شود. برای دل‌جویی از مفتی‌های وهابی، آنان به این افراد اجازه اقدامات سرکوبگرانه علیه طیفی از شهروندان سعودی را دادند.
موضوع منازعه اعراب و اسرائیل نیز یکی از مسائلی بود که موجبات آزردگی خاطر سعود الفیصل را فراهم کرده بود؛ او دو سال پس از جنگ ١٩٧٣ به مقام وزارت خارجه رسیده بود و روند صلح از دغدغه‌های دائمی‌اش بود. او این ذهنیت را در مقام‌های آمریکایی ایجاد کرده بود که ممکن است درنهایت عربستان سعودی به‌عنوان کشوری مسلمان درباره به‌رسمیت‌شناختن موجودیت اسرائیل از طریق طرح صلح عربی «ملک عبدالله» پیشتاز شود؛ بااین‌حال، این موضوع هیچ‌گاه به تحقق نپیوست. سعود الفیصل مردی واقعا خردمند بود؛ بااین‌حال، با گوش‌دادن به سخنان او مشخص می‌شود خردمندی به‌تنهایی برای حل مشکلات کفایت نمی‌کند. اگر در زمان‌هایی که روابط آمریکا و عربستان سعودی در محاصره بحران‌های مختلف بود، دو طرف از خود صداقت بیشتری نشان می‌دادند، تاریخ منطقه می‌توانست متفاوت از آن چیزی باشد که اکنون می‌بینیم. ممکن است ما از همه آنچه سعود الفیصل انجام داد، خبر نداشته باشیم؛ بااین‌حال، او یک دیپلمات بااستعداد و منحصربه‌فرد بود.»

مهم‌ترین پیامد نفوذ داعش در افغانستان، بروز جنگ‌های مذهبی و نیابتی در این کشور است/داعش به‌صورت هدفمند، ضدیت با تشیع و اهل سنت میانه‌رو و اقلیت‌های قومی-مذهبی را جایگزین ضدیت با غرب کرده است
در یادداشت «داعش و دشمنانش در افغانستان» که در صفحه ۱۰ شرق به چاپ رسیده، به پیش بینی اوضاع افغانستان در صورت ورود فرضی داعش به این کشور پرداخته شده و آمده است:
«شیعیان افغانستان که در مناطق مختلف ازجمله در قندهار،‌ هزارستان و بامیان، هرات، بلخ، کابل سکونت دارند، نخستین دشمنان داعش محسوب می‌شوند. قوم ‌هزاره، اکثریت شیعیان این کشور را تشکیل می‌دهد، اما دسته‌هایی از دیگر اقوام همچون پشتون‌ها، تاجیک‌ها و افشارها هم در افغانستان شیعه هستند.
داعش مدعی یک حکومت اسلامی است و برداشت بسیار خشنی از اسلام مذهب سنی دارد. براساس این رویکرد، در عراق و سوریه نه فقط شیعیان، بلکه گروه‌های مختلف سنی‌مذهب را قتل‌ِعام کرده است. گروه‌های قومی غیرپشتون در افغانستان به این نکته واقف هستند در صورت نفوذ داعش، همان اتفاقاتی که در عراق برای کردها، سنی‌ها و شیعیان روی داد، در کشور آنان نیز رخ خواهد داد. به عبارتی دیگر بلوچ‌ها،‌ هزاره‌ها، تاجیک‌ها، ازبک‌ها، ترکمن‌ها، نورستانی‌ها و سایر گروه‌های قومی در افغانستان هدف داعش خواهند بود؛ البته گروه‌هایی از پشتون‌ها که با اندیشه‌های قبایلی فاصله گرفته‌اند نیز از مخالفان داعش محسوب می‌شوند.
پیامدهای نفوذ داعش
بی‌شک موضوع حضور داعش در افغانستان، چه به لحاظ فکری و چه به لحاظ فیزیکی، پیامدهای مختلفی در سطح منطقه‌ای و داخلی افغانستان به‌دنبال خواهد داشت؛ پیامدهای کوتاه‌مدت و میان‌مدت حضور داعش در افغانستان برای منطقه عبارتند از به‌هم‌ریختن ترتیبات امنیتی منطقه، افزایش قاچاق و ترانزیت مواد‌ِمخدر، سرازیرشدن آوارگان افغان به کشورهای همسایه و… . همچنین مهم‌ترین پیامد نفوذ داعش برای مردم و دولت این کشور، تضعیف بیش‌از‌پیش توان نظامی‌-امنیتی ارتش، فروپاشی اقتصاد نیم‌بند افغانستان و خطر بروز جنگ‌های مذهبی و نیابتی در این کشور خواهد بود؛ همان هدفی که دست‌اندرکاران غربی-‌عربی داعش هم به‌دنبال آن هستند؛ چراکه از نظر داعش جنگ‌های مذهبی تنها راه خالص‏‌سازی جهان اسلام است.
این گروه به‌صورت هدفمندی ضدیت با تشیع و اهل سنت میانه‌رو و اقلیت‌های قومی-مذهبی را جایگزین ضدیت با غرب کرده است. البته با توجه به شرایط فوق‌الذکر به احتمال قوی، شرایط نفوذ داعش در سراسر قلمرو افغانستان عملا امکان‌پذیر نیست، چراکه شرایط جغرافیایی و بافت قبیله‌ای و عشیره‌ای جامعه افغانستان ناهمگون است؛ به ‌این‌ شکل که در مناطق مرکزی (مناطق شیعه‏‌نشین)، مراکز شهری و توسعه‌یافته (کابل، هرات، مزارشریف و…) داعش شانس زیادی برای جذب نیرو ندارد، ولی در مناطق حاشیه‏‌ای، کم‌جمعیت و سنتی‏ که تجانس فکری و مذهبی بیشتری با ایدئولوژی و اهداف داعش دارند، هم‌نوایی با این گروه بیشتر به چشم خواهد خورد. به‌نظر می‌رسد با وجود خلأ امنیتی یا تدابیر حفاظتی ضعیف در داخل و مناطق مرزی افغانستان و پاکستان، این فرض که گروه داعش مانند شبکه القاعده در افغانستان حضور پیدا کنند، دستِ‌کم در شرایط کنونی عملی نیست؛ ولی ممکن است گروه‌های تندرو در افغانستان زیر عنوان داعش، شگردهای آن گروه را تقلید کنند.
گروه داعش تاکنون افغانستان را به‌عنوان یک هدف نهایی شبیه سوریه و عراق در نظر نگرفته است و اخبار پراکنده‌ درباره نفوذ این گروه تروریستی در افغانستان را هم نمی‌توان به‌معنای امتداد خلافت آنها در این کشور تلقی کرد، بلکه یکی از اهداف کوتاه‌مدت داعش این است که از خاک افغانستان به‌عنوان یک دالان برای برقراری ارتباط با گروه‌های افراطی در مناطق همجوار استفاده کند. شواهد حاکی از این است که داعش حتی اگر هم بخواهد، به‌آسانی نمی‌تواند سرزمین موعود خود را در افغانستان جست‌وجو کند، چون با مخالفت‌ها و تقابل‌های جدی‌ای از سوی گروه‌های محلی مواجه خواهد شد.»

رستاخیز با عشق، علاقه، ارادت و جدیت تمام برای معرفی حماسه عظیم عاشورا ساخته شده است/سینمای بومی، بدون چشمداشت و استفاده از اعتبارات میلیاردی مرسوم و به کام خودی‌ها، سنگ‌تمام‌گذاشت/هیچ مسئول دولتی فرهنگی وقت، حتی برای بیان یک خسته نباشید هم به پروژه سر نزد
شرق در صفحه آخر، یادداشت نورالدین عبدالله‌پور با عنوان «رستاخیز در راه است» را منتشر ساخته و به صورت مختصر، به زحمات کارگردان و همکاران او به عنوان بضاعت سینمای ایران پردخته است. در این یادداشت می خوانیم:
«در نگاه اول، احمدرضا درویش، سینماگری است صاحب‌سبک در حوزه سینمایی دفاع مقدس با آثاری ماندگار و ارزشمند در کارنامه پربار خود؛ با فیلم‌های درخشان و تأثیرگذاری همچون کیمیا، سرزمین خورشید، متولد ماه مهر و دوئل. از ویژگی‌های برجسته آثار درویش، نگاه خاص او به انسان در بستر جهان حقیقی است. او راه دراز و سختی را در فرازونشیب‌ها پیموده است. اما راه و مسیر او در سال‌هایی که سینما به‌شدت درگیر مسائل و حواشی زیادی بود، از دل این شرایط جدا شد و او با سکوت خبری و بدون حاشیه‌سازی کاذب، فرصت یافت با تأمل و دقت فراوان نتیجه هشت سال مطالعات و تحقیقات خود از منابع متعدد از ایده اولیه تا تولید را در قالب فیلم‌نامه‌ای دقیق و خودنوشت به تصویر بکشد. او می‌تواند خالق یکی از برجسته‌ترین آثار ماندگار در حوزه وقایع عاشورا باشد که با کوله‌باری از تجارب و دقت نظر خاص و تحمل سختی‌های زیاد ساخته شده است. رستاخیز بعد از روز واقعه در سال ١٣٧٣ با عشق، علاقه، ارادت و جدیت تمام برای معرفی حماسه عظیم عاشورا با سخت‌کوشی و بضاعت سینمای ایران ساخته شده است.

تولید فیلم سخت و زمان‌بر بود. صبوری زیادی می‌طلبید. فقط چهارسال طول کشید تا به مرحله آماده‌سازی فنی برای نمایش رسید. فیلم‌برداری آن در بهمن‌ماه ١٣٨٨ هم‌زمان با اربعین حسینی در شهرستان بم آغاز شد، با بازیگرانی از جنس کار، با انبوهی از سیاهی لشکرها و دکورهای عظیم و بهره‌گیری از بهترین متخصصان با ٢۵٠ جلسه فیلم‌برداری از دل کویر ایران تا شهرک سینمایی دفاع مقدس، از اصفهان تا فضای سرسبز و دل‌انگیز شمال ایران، اطراف فومن، از کلوت‌های شهداد تا شاهرود. به‌هرحال ٩ سال صرف وقت و انرژی تمام برای خلق و به‌تصویرکشیدن یک اثر هنری تاریخی دور از ذهن نیست که به‌دور از هرگونه شتاب‌زدگی و سطحی‌نگری با دقت و حساسیت فراوان نشان‌دهنده تسلط و تبحر کارگردان صاحب‌سبک است.
در یک نگاه کلی، صاحب اثر زمانی طولانی را صرف ساخت فیلمی کرده است که می‌تواند از برجسته‌ترین و فاخر‌ترین فیلم‌ها در حوزه روایتی و تاریخی از واقعه باشکوه عاشورا قلمداد ‌شود. برای مددرسانی به ماندگاری این واقعه در دل و جان شیعیان جهان اسلام نقش‌آفرینی خواهد کرد و در حافظه تاریخی و گنجینه باارزش سینمای ما ماندگار خواهد ماند. بهترین فیلم سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر در راه است و روی اکران عمومی را در عید فطر امسال خواهد دید تا بضاعت و توان سینمای بومی ایران را بار دیگر باافتخار به رخ بکشد که می‌توان با تکیه بر نیروهای بالفعل موجود، سنگ‌تمام‌گذاشتن خلاقانه عوامل و بدون چشمداشت و استفاده از هرگونه اعتبارات میلیاردی، حمایت و دخالت دولتی که به اسم پروژه‌های فاخر غیرضابطه‌مند تولید می‌شد ولی در اصل به کام خودی‌ها بود، فیلمی ساخت که تحسین همگان را برانگیخت.
در پشت صحنه این فیلم هیچ مسئول دولتی فرهنگی وقت حتی برای بیان یک خسته نباشید هم دیده نشد. ولی احمدرضا درویش بی‌ادعا و با عزمی جدی در چنین شرایطی با فهم درست خم به ابرو نیاورد و این سال‌ها را سپری کرد تا روایتگر گوشه‌ای از تاریخ پرشکوه و باعظمت عاشورا باشد. او با توسل‌جویی به معصومین و با نگاهی متفاوت به موضوع حساس و تأمل‌برانگیز عاشورا سعی دارد به توضیح و تفسیر حقایق مذهبی و تاریخی بپردازد. بنابراین گمان می‌رود با رویکرد و نگاه به ذات سینمای اقتصادمحور فراتر از نگاه سیاسی به دستاورد نوین سینمای ملی با احترام و استقبال در اکران عمومی روبه‌رو شود. رستاخیز آبرو، اعتبار و محکی جدی برای بضاعت و توانمندی سینمای ایران است که با تلاش‌های شبانه‌روزی مخلصانه به پایان رسیده و با افق روشن پیش‌رو برای اکران جهانی با سه زبان و سه اسم متفاوت آماده‌سازی شده است.»

دیگر عناوین منتشر شده در روزنامه امروز، از این قرار است:
یادداشت «کشتار سربرنیتسا و مسئولیت حقوقی» به قلم مهدی علیخانی، استاددانشگاه
یادداشت «خواب داعش در افغانستان تعبیر می‌شود؟» به قلم محمد دهقانی، کارشناس افغانستان
یادداشت «پیشنهاد تغییر قانون برای رفع سیستم انحصاری سیما»؛ به قلم امیرحسین علم‌الهدی
یادداشت «گذشت ؛ میوه رمضان»، به قلم علی‌اکبر گلقندشتی، پژوهشگر
یادداشت «فضانورد همه‌فن‌حریف»؛ آشنایی با یک فضانورد مسلمان
«نظام‌گسیختگی خانواده با همسان‌گزینی حل نمی‌شود»، گفتگو با سیدحسن حسینی، جامعه‌شناس خانواده/ با تنظیم نگار حسینی
گفتگو با «ریچارد مورفی»، سفیر پیشین ایالات‌ متحده آمریکا، با تنظیم نوژن اعتضادالسلطنه
«هر پرواز، تجربه‌ای تازه است»، گفتگو با «سالیجان شریپف» فضانورد مسلمان روس و همسرش؛ با تنظیم سیروس برزو
گزارش «۴ ‌میلیون مجرد دم بخت»
گزارش « کلیک کنید و همسر بیابید؛ همسان‌گزینی آنلاین
هشدار پلیس فتا: دام کلاهبرداران اینترنتی برای زکات فطره
روایت شاکری از تغییر نام «جوگیرانه» ایستگاه مترو
فرماندار تهران: خانواده‌های مستأصل را تحت پوشش قرار می‌دهیم
«سعود الفیصل» زبان گویای پادشاه عربستان بود
«روزنه‌ای ‌رو به صلح»؛ چراغ‌ سبز «ملا عمر» به مذاکرات برای آشتی در افغانستان

«دین آنلاین» با این عناوین اقتباسی، روزنامه « شرق » را مرور کرده است: «سعودی‌ها با محافظه‌کارترین و نامتساهل‌ترین فرقه اسلامی، یعنی وهابیت، معامله کردند تا پایه قدرت خاندان آل‌سعود حفظ شود/ضعف سعود الفیصل آن بود که اجازه می‌داد عربستان سعودی با گروه‌های خشنی همچون طالبان کار کند»، «مهم‌ترین پیامد نفوذ داعش در افغانستان، بروز جنگ‌های مذهبی و نیابتی در این کشور است/داعش به‌صورت هدفمند، ضدیت با تشیع و اهل سنت میانه‌رو و اقلیت‌های قومی-مذهبی را جایگزین ضدیت با غرب کرده است»، «رستاخیز با عشق، علاقه، ارادت و جدیت تمام برای معرفی حماسه عظیم عاشورا ساخته شده است/سینمای بومی، بدون چشمداشت و استفاده از اعتبارات میلیاردی مرسوم و به کام خودی‌ها، سنگ‌تمام‌گذاشت/هیچ مسئول دولتی فرهنگی وقت، حتی برای بیان یک خسته نباشید هم به پروژه سر نزد»مرور مطبوعات/ پنج‌شنبه ۲۵ تیر/ روزنامه شرق

مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.