روبه؛ اندک مکانی برای مسلمان زیستن فرانسویان

 روبه، فرانسه- زنان در حالی­ که روسری بر سر دارند و دامن­های بلندی پوشیده­ اند به آرامی در خیابان­های شهر فقیر فرانسه گذر می­ کنند تا به برای اقامه نماز عصر به مسجد روند. شبیه همسران، برادران، پدران و پسرانشان، آن­ها این شهر را خانه خود می­ دانند. این­ها بخش بزرگی از شهر را تشکیل می­ دهند زیرا روبک شهر کوچکی در شمال شرقی فرانسه است و پذیرای به نسبت بیشترین جمعیت مسلمان در کشور است. 20 درصد از جمعیت این شهر مسلمانند.

"من اینجا با این لباس­ها راحتم." فرید قاسم این را می­ گوید. فردی ریشو که مسئول مسجد ابوبکر است و پیراهن گشاد و بلندی به رنگ قهوه­ ای دارد که تا قوزک پای او را می­ پوشاند. 

در کشوری که پوشش مسلمانان توسط قانون کنترل می­ شود و مسلمانان معتقدند که با آنان مانند بیگانه­ ها رفتار می­ شود، روبه یکی از شهرهای غیرقابل کنترلی است که تفسیر خشک قانونی دولت سکولار این کشور را نقض می­ کند. این شهر با تلاش محتاطانه اما مؤثر در راه فعال کردن جماعت اسلامی شناخته می­شود و سعی دارد تا تنش­ های قومی و فرقه­ ای را که دیگر بخش­ های فرانسه را دربرگرفته کاهش دهد؛ تنش­ هایی که در ماه رمضان امسال به وجود آمد.

در پی ممنوعیت پوشش نقاب برای زنان، دو هفته پیش در تراپس، حومه مسلمان­ نشین پاریس، مشاجره ای میان یک پلیس و یک زن نقاب پوش صورت پذیرفت که به درگیری هایی انجامید. در بخش دیگری از پاریس نیز شهردار درخواست مسلمانان برای گرفتن مکانی برای اقامه نماز در ماه رمضان را رد کرد. به گفته وزیر کشور، جرایمی که مسلمانان را هدف قرار می­ دهد امسال 28 درصد افزایش پیدا کرد.

اما اینجا در روبه، فضا متفاوت است. علی­ رغم یکی از بدترین نرخ­ های بیکاری در کشور که 22 درصد است و این آمار در میان جوانان بالاتر است. نزدیک به نیمی از خانوارها درآمدی زیر خط فقر دارند و بسیاری از نواحی دارای مشکل قاچاق مواد مخدر در مقیاس کم است.

سؤال این است که آیا رویکرد این شهر در چند فرهنگی بودن به مدلی برای دیگر شهرهای فرانسه بدل خواهد شد یا  به عنوان نمونه­ ای در یک کشور که مسلمانان در آن، خود را در مرکز مباحثات درباره نژادپرستی، تساهل دینی و هویت ملی می­ یابند یک استثنا باقی می­ ماند؟

"روبه مهد و سمبلی برای مهاجرت است." این را محمد هنیک دبیرکل اتحادیه انجمن­های مسلمانان سن سنت دنیس در حومه پاریس می­ گوید، با توجه به رویکردهای متفاوتی که شهرهای مختلف در این­ باره اتخاذ کردند، به گفته او "روبه نمایانگر زندگی سازگارانه در مهاجرت است."

بیان کردن دقیق دلایل این رویکرد سخت است. تا حدودی به این خاطر که مقامات فرانسه در تعامل با دین بی­ رغبتند. اما در میان شرایط خاص روبک و تاریخ بلند مهاجرت آن، نه فقط مسلمانان که بودایی­ های مهاجر از آسیای جنوب شرقی و دیگر اقوام به این منطقه آمدند.

اداره شهرداری گام­های بلندی برای کمک به مسلمانان برداشته است، از جمله یافتن اماکنی برای عبادت. این اداره با رویکرد سخت­گیرانه دیگر شهرهای فرانسه درباره ملیت و لائیسیته یا دولت سکولار مخالف است. شهر، دارای شش مسجد با سازماندهی یکسان است که برای شهری با جمعیتی کمتر از یکصدهزار نفر تعداد زیادی است. دولت محلی همچنین اجازه داده است یک روحانی مسلمان در بیمارستان شهر منصوب شود و سه قسمت از گورستان شهر به مسلمانان اختصاص داده شده است که اتفاق نادری در فرانسه است.

"وقتی شما به تغییرات جمعیت شناختی در دو یا سه نسل بنگرید، می­ بینید همه فرانسه مانند روبه بوده است. " این را برتراند موری سخنگوی شهرداری گفته است. "روبه دیگ درهمجوشی است و آن آزمایشگاهی است برای چگونگی انجام کارها."

اداره شهرداری، کنسرسیومی از نمایندگان همه گروه­ های مذهبی تشکیل داده است و همان­ طوری که نمایندگان گروه­ ها از دولت سکولار حمایت می­ کنند، این بحث نیز وجود دارد که چگونه به نیازهای گروه­ های مختلف پاسخ داده شود.

 منبع: نیویورک تایمز
ردیف مغازه ­های قصابی در خیابان­هایی در همسایگی مسلمانان در روبه فرانسه قرار دارد. برخلاف بسیاری از شهرهای فرانسه، روبه پذیرای مسلمانان است. شهر روبه (به فرانسوی: Roubaix)‏ در شهرستان نور (فرانسه) در ناحیه شمال کاله با جمعیت ۹۷٬۹۵۲ نفر در کشور فرانسه واقع شده است.